Stanisław Hetmanek
Stanisław Hetmanek (ur. 14 kwietnia 1895 w Warszawie, zm. 1940 w Katyniu) – inspektor Straży Granicznej II RP, ofiara zbrodni katyńskiej.
Inspektor Straży Granicznej II RP | |
Data i miejsce urodzenia |
14 kwietnia 1895 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
1940 |
Przebieg służby | |
Formacja | |
Główne wojny i bitwy | |
Odznaczenia | |
Życiorys edytuj
Stanisław Hetmanek urodził się 14 kwietnia 1895 w Warszawie, w rodzinie Jana i Marianny z Hulków. Student teologii na Uniwersytecie w Dorpacie i prawa na Uniwersytecie Warszawskim, gdzie uzyskał absolutorium[1].
Żołnierz I Korpusu Polskiego w Rosji, współpracował z Leopoldem Lisem-Kulą. W 1920, w czasie wojny z bolszewikami walczył w szeregach 144 pułku piechoty. Po zakończeniu działań wojennych zweryfikowany w stopniu porucznika ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i 2828. lokatą w korpusie oficerów rezerwowych piechoty. W latach 1923–1924 posiadał przydział mobilizacyjny do 63 pułku piechoty w Toruniu[2][3]. W 1934 pozostawał na ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Warszawa Miasto III. Był wówczas porucznikiem ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 8. lokatą w korpusie oficerów rezerwy żandarmerii. Posiadał przydział mobilizacyjny do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr I, jako „pełniący służbę w Straży Granicznej”[4].
Po zakończeniu służby wojskowej pracował w Ministerstwie Skarbu w charakterze radcy. 1 listopada 1927, po wejściu w życie nowej organizacji Straży Celnej, został szefem Oddziału Administracyjno-Budżetowego Komendy Straży Celnej[5]. Od 1928, po utworzeniu Straży Granicznej, pełnił służbę na stanowisku szefa Oddziału Administracyjno-Budżetowego Komendy Straży Granicznej w Warszawie[6].
Po agresji ZSRR na Polskę w 1939 roku znalazł się w niewoli radzieckiej. Osadzony w obozie w Kozielsku. Zamordowany przez NKWD wiosną 1940 w Katyniu.
Stanisław Hetmanek był żonaty z Hanną z Protasów[1].
Awans pośmiertny i upamiętnienie edytuj
5 października 2007 Minister Obrony Narodowej mianował go pośmiertnie na stopień kapitana Wojska Polskiego, a 26 października 2007 roku Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji awansował go pośmiertnie na stopień nadinspektora Straży Granicznej[7]. Awanse zostały ogłoszone w dniu 9 listopada 2007 roku w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[8].
28 kwietnia 2010 roku w Parku Miejskim im. Romualda Traugutta w Zelowie posadzono Dąb Pamięci poświęcony Stanisławowi Hetmankowi[9].
Ordery i odznaczenia edytuj
- Krzyż Niepodległości (4 listopada 1933)[10]
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (10 listopada 1933)[11]
- Krzyż Walecznych
- Złoty Krzyż Zasługi (14 listopada 1930)[12]
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ a b Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 204.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 306, 512.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 275, 451.
- ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 191, 828.
- ↑ Kula 1994 ↓, s. 42.
- ↑ Kula 1994 ↓, s. 59.
- ↑ Bożena Łojek: Pośmiertne awansowanie żołnierzy i funkcjonariuszy Rzeczypospolitej Polskiej zamordowanych w 1940 r. w ZSRR w wyniku zbrodni katyńskiej, [w:] Zeszyty Katyńskie (nr 23), Warszawa 2008, s. 215, 225. ISBN 978-83-917780-5-0.
- ↑ Żołnierze Wojska Polskiego – Uroczysty Apel Pamięci 9 listopada 2007 roku, plac marszałka Józefa Piłsudskiego w Warszawie polskieradio.pl [dostęp 2012-03-30] oraz Katyń – Pamiętamy rp.pl, 11 listopada 2007 [dostęp 2012-03-30].
- ↑ Katyń... Ocalić od zapomnienia. Zelowskie ofiary Golgoty Wschodu, [w:] Informator Zelowski, 2 (107), kwiecień 2010, s. 9.
- ↑ M.P. z 1933 r. nr 255, poz. 273 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
- ↑ M.P. z 1933 r. nr 259, poz. 277 „za zasługi na polu administracji skarbowej w Straży Granicznej”.
- ↑ M.P. z 1930 r. nr 266, poz. 361 „za zasługi na polu organizacji Straży Granicznej”.
Bibliografia edytuj
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa, 1934. [dostęp 2016-06-11].
- Jan Kiński, Helena Malanowska, Urszula Olech, Wacław Ryżewski, Janina Snitko-Rzeszut, Teresa Żach: Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Marek Tarczyński (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2000. ISBN 83-905590-7-2.
- Henryk Mieczysław Kula: Polska Straż Graniczna w latach 1928–1939. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1994. ISBN 8311082671.