Stanisław Krysiewicz
Stanisław Krysiewicz (zm. 7/8 września 1943 w Waniewie) – polski rolnik, Sprawiedliwy wśród Narodów Świata.
 Tablica pamiątkowa poświęcona małżeństwu Krysiewicz | |
| Data i miejsce śmierci |
7/8 września 1943 |
|---|---|
| Zawód, zajęcie |
rolnik |
| Narodowość |
polska |
| Małżeństwo | |
| Dzieci |
Alicja, Irena, Krystyna, Teresa, Henryk |
| Odznaczenia | |
| |
Życiorys edytuj
Z żoną Władysławą mieli dzieci: Alicję, Irenę, Krystynę, Teresę oraz Henryka. Prowadzili gospodarstwo w Waniewie pod Białymstokiem. Mimo trudnych warunków, rodzina w listopadzie 1942 przyjęła ośmioro Żydów – uciekinierów z getta w Sokołach. Ukryto ich w schronie pod stodołą[1].
W nocy z 7 na 8 września 1943 dom Krysiewiczów został otoczony przez niemieckich żandarmów. Stanisław, mimo tortur, nie zdradził kryjówki. Żydzi zaczęli uciekać, kiedy Niemcy podpalili zabudowania. Zostali wówczas zastrzeleni. Nieprzytomnego Stanisława dobito strzałem w głowę. Władysławę przewieziono do tykocińskiego aresztu, dzieci pozwolono przyjąć pod opiekę sąsiadów[2]. Przeżyły wojnę, lecz zostały rozdzielone i odnalazły się dopiero po latach[1].
W 1993 Instytut Jad Waszem uhonorował małżeństwo Krysiewiczów tytułem Sprawiedliwych wśród Narodów Świata[3]. 6 października 2019 zostali upamiętnieni tablicą pamiątkową w ramach projektu „Zawołani po imieniu” Instytutu Pileckiego. Na uroczystości w Waniewie obecni byli, między innymi, dwójka najmłodszych dzieci Krysiewiczów: Teresa Grochowska i Henryk Wołoszynowicz, oraz przedstawiciele władz państwowych: Barbara Fedyszak-Radziejowska, doradca Prezydenta RP, Dariusz Piontkowski, Minister Edukacji Narodowej oraz Magdalena Gawin, wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego[1].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c Władysława i Stanisław Krysiewiczowie upamiętnieni w Waniewie – Instytut Pileckiego [online], instytutpileckiego.pl, 6 października 2019 [dostęp 2019-10-09] (pol.).
- ↑ Krysiewicz Stanisław, Krysiewicz Władysława [online], www.radiomaryja.pl [dostęp 2019-10-09].
- ↑ Righteous Among the Nations Honored by Yad Vashem by 1 January 2019 [online], yadvashem.org, s. 49 [dostęp 2019-10-09] (ang.).
Bibliografia edytuj
- Władysław Bartoszewski, Zofia Lewinówna, Ten jest z Ojczyzny mojej. Wspomnienia z lat 1939–1945, wyd. 3, Warszawa 2007, s. 626.
- Wacław Bielawski, Zbrodnie na Polakach dokonane przez hitlerowców za pomoc udzielaną Żydom, Warszawa 1981, 38.
- Księga Sprawiedliwych wśród Narodów Świata. Polska, cz. 1, Israel Gutman i in. (red.), Kraków 2009, s. 359.
- Janina Hera, Polacy ratujący Żydów. Słownik, Warszawa 2014, s. 276.
- Rejestr faktów represji na obywatelach polskich za pomoc ludności żydowskiej w okresie II wojny światowej, Instytut Pamięci Narodowej, A. Namysło, G. Berendt (red.), Warszawa 2014, s. 391.
- S. Wroński, M. Zwolak, Polacy-Żydzi 1939–1945, Warszawa 1971, s. 367, 425.
- Wacław Zajączkowski, Martyrs of Charity, Washington D.C. 1988, s. 239.