Stanisław Mazur (cichociemny)
Stanisław Mazur pseud. „Limba”, „Hawrań” (ur. 8 października 1919 w Zawoi, zm. 27 sierpnia 1990 w Szkocji[1]) – żołnierz Wojska Polskiego, Armii Andersa, Polskich Sił Zbrojnych, oficer Armii Krajowej, podporucznik łączności, cichociemny.
 podporucznik
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1939–1945 |
| Siły zbrojne |
|
| Jednostki |
Batalion KOP „Wilejka”, |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
 
| |
Życiorys edytuj
Ukończył VI Państwowe Gimnazjum we Lwowie, maturę uzyskał eksternistycznie.
W czasie kampanii wrześniowej w 1939 roku służył ochotniczo w batalionie KOP „Wilejka”. Został uwięziony przez wojska Armii Czerwonej, jednak udało mu się zbiec. Od grudnia 1939 roku działał w ZWZ we Lwowie. W marcu 1940 roku został aresztowany i zesłany w głąb ZSRR. Po podpisaniu układu Sikorski-Majski, w październiku 1941 roku wstąpił do Armii Andersa, gdzie skierowano go do szkoły podchorążych przy 5 Wileńskiej Dywizji Piechoty.
W marcu 1943 roku został przerzucony do Wielkiej Brytanii, gdzie po przeszkoleniu w radiotelegrafii został zaprzysiężony 19 stycznia 1944 roku w Oddziale VI Sztabu Naczelnego Wodza i przeniesiony do Głównej Bazy Przerzutowej w Brindisi we Włoszech. Zrzutu do Polski dokonano w nocy z 22 na 23 listopada 1944 roku w ramach operacji „Kazik 1” dowodzonej przez mjra naw. Eugeniusza Arciuszkiewicza. Po skoku Mazur pozostał w dyspozycji Komendy Okręgu Kraków AK. W czasie oczekiwania na ostateczny przydział służył w I batalionie 1 pułku strzelców podhalańskich AK.
W 1945 roku rozpoczął studia (polonistyczne i filologię angielską) na Uniwersytecie Jagiellońskim. W styczniu 1947 roku uciekł przez zieloną granicę z Polski i osiedlił się w Szkocji[2].
Awanse edytuj
- kapral podchorąży – 10 października 1943 roku
- podporucznik – 6 grudnia 1944 roku, ze starszeństwem z dniem 1 grudnia 1944 roku.
Odznaczenia edytuj
- Krzyż Walecznych – czterokrotnie
- Medal Wojska
Życie rodzinne edytuj
Stanisław Mazur był synem Klemensa i Marii z domu Kawulak. Ożenił się w 1949 roku z Susan Patience Greenhill Gardyne (1917–1979), dziedziczką Finavon Castle koło Forfar. Poznał ją w czasie szkoleń cichociemnych w Szkocji. Susan po wojnie była pracowniczką ambasady brytyjskiej w Warszawie i pomogła mu w zorganizowaniu ucieczki[2]. Mieli trójkę dzieci, były to: Ian David (ur. w 1954 roku), Carolyne Sarah Jane (ur. w 1958 roku) i Andrew Stanislaw (ur. w 1962 roku)[3].
Susan Mazur odziedziczyła zamek wraz z majątkiem w 1953 roku. Zamek został sprzedany ok. 1983 roku.
Przypisy edytuj
- ↑ The Scottish War Graves Project. [dostęp 2013-12-08]. (ang.).
- ↑ a b Neal Ascherson. Ze słoniami w łóżku. Pokrewność szkocko-polskich doświadczeń w ciągu czterech stuleci. „Przegląd nauk historycznych”. 2, s. 163, 2011. [dostęp 2013-12-08].
- ↑ The Peerage. A genealogical survey of the peerage of Britain as well as the royal families of Europe. Person Page – 49763. [dostęp 2013-12-08]. (ang.).
Bibliografia edytuj
- Krzysztof A. Tochman: Słownik biograficzny cichociemnych. T. 4. Zwierzyniec – Rzeszów: Obywatelskie Stowarzyszenie „Ostoja”, 2011, s. 139–140. ISBN 978-83-933857-0-6.
- Jędrzej Tucholski: Cichociemni. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Pax”, 1984, s. 366. ISBN 83-211-0537-8.
- Jędrzej Tucholski: Cichociemni 1941–1945 – Sylwetki spadochroniarzy. Wojskowy Instytut Historyczny, 1984, s. 261.