Stanisław Warchałowski (duchowny)

oficer Wojska Polskiego

Stanisław Warchałowski (ur. 9 grudnia 1888 w Jaśliskach, zm. 1970 w Chełmie) – polski duchowny rzymskokatolicki, starszy kapelan Wojska Polskiego II RP, Generalny Dziekan ludowego Wojska Polskiego.

Stanisław Warchałowski
Kraj działania

Polska

Data i miejsce urodzenia

9 grudnia 1888
Jaśliska

Data i miejsce śmierci

1970
Chełm

Wyznanie

katolicyzm

Kościół

rzymskokatolicki

pułkownik pułkownik
Data i miejsce urodzenia

9 grudnia 1888
Jaśliska

Data śmierci

1970

Przebieg służby
Lata służby

1914–1947

Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Wojsko Polskie
Siły Zbrojne PRL

Stanowiska

kurat
kapelan
Generalny Dziekan WP

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
II wojna światowa

Odznaczenia
Order Krzyża Grunwaldu III klasy Złoty Krzyż Zasługi

Życiorys edytuj

Urodził się 9 grudnia 1888 roku[1]. Był synem Michała. Po wybuchu I wojny światowej 1914 jako wikary z Rzeszowa został mianowany na funkcję kurata polowego c. i k. armii na czas wojny, a na przełomie 1914/1915 został wzięty do niewoli rosyjskiej[2][3]. U kresu wojny, pod koniec 1918 powrócił z niewoli rosyjskiej do diecezji przemyskiej i został powołany do służby duszpasterskiej Wojska Polskiego[4]. Na początku 1919 jako były kapelan wojskowy został mianowany na posadę wikarego ad personam w Rzeszowie[5]. W 1920 został powołany do wojskowej służby duszpasterskiej[6]. Został awansowany do stopnia starszego kapelana (major) ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 roku[7][8][9]. Od 1922 posługiwał w parafii Miłosierdzia Bożego w Chełmie[10]. W 1923 był kapelanem w Szpitalu Okręgowym nr II w Chełmie[11]. W 1924 był kapelanem garnizonu Chełm[12]. W latach 1928–1939 był proboszczem (administratorem) parafii w Chełmie[13][14].

U kresu II wojny światowej został włączony do służby duszpasterskiej ludowego Wojska Polskiego[15]. Został awansowany do stopnia pułkownika. 30 stycznia 1945 otrzymał nominację, a od 2 lutego 1945 sprawował urząd Generalnego Dziekana Wojska Polskiego do 22 listopada 1947 roku[16][17][18][19]. Z dniem 15 grudnia 1947 zatwierdzony na stanowisko honorowego Generalnego Dziekana[20]. Urzędował w kościele garnizonowym w Lublinie, podobnie jak jego poprzednik ks. płk Wilhelm Kubsz (obecnie Parafia cywilno-wojskowa pw. Niepokalanego Poczęcia NMP)[21]. 9 maja 1946 dokonał poświęcenia Grobu Nieznanego Żołnierza w Warszawie[22][23]. 1 kwietnia 1947 odprawiał egzekwie w trakcie uroczystości pogrzebowych gen. Karola Świerczewskiego[24][25][26]. Pochowany na cmentarzu parafialnym przy ul. Lwowskiej w Chełmie (grób D/X/190)[27].

Ordery i odznaczenia edytuj

Przypisy edytuj

  1. 7 czerwca 1934 ogłoszono sprostowanie daty urodzenia z „9 grudnia 1886” na „9 grudnia 1888”. Zarządzenia Ministra Spraw Wojskowych. Zmiany (sprostowania) nazwisk, imion i dat urodzenia. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 11, s. 188, 7 czerwca 1934. 
  2. Zmiany na stanowiskach i urzędach duchownych. „Kronika Dyecezyi Przemyskiej”. 3, s. 34, 1915. 
  3. Dariusz Chodyniecki. Ksiądz pułkownik Franciszek Wilhelm Kubsz: pierwszy kapelan Ludowego Wojska Polskiego. „Saeculum Christianum”. 6, s. 114, 1999. 
  4. Zmiany na stanowiskach i urzędach duchownych. „Kronika Dyecezyi Przemyskiej”. 1–2, s. 51, styczeń–luty 1919. 
  5. Zmiany na stanowiskach i urzędach duchownych. „Kronika Dyecezyi Przemyskiej”. 3–4, marzec-kwiecień 1919. 
  6. Zmiany na stanowiskach i urzędach duchownych. „Kronika Dyecezyi Przemyskiej”. 3–6, s. 79, marzec-czerwiec 1920. 
  7. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1426.
  8. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1297.
  9. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 406.
  10. O parafii. milosierdziechelm.pl. [dostęp 2016-12-11].
  11. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1114.
  12. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1293.
  13. Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 840.
  14. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 898.
  15. Dariusz Chodyniecki. Ksiądz pułkownik Franciszek Wilhelm Kubsz: pierwszy kapelan Ludowego Wojska Polskiego. „Saeculum Christianum”. 6, s. 108, 1999. 
  16. Dariusz Chodyniecki. Ksiądz pułkownik Franciszek Wilhelm Kubsz: pierwszy kapelan Ludowego Wojska Polskiego. „Saeculum Christianum”. 6, s. 114, 117, 1999. 
  17. Rafał Dmowski: Podstawy prawne działalności kapelanów wojskowych w Ludowym Wojsku Polskim (zarys problematyki). W: Dzieje Wojsko Społeczeństwo. studia ofiarowane prof. dr. hab. Edwardowi Pawłowskiemu z okazji sześćdziesiątej piątej rocznicy urodzin. Henryk Hermann, Stanisław Jaczyński, Hubert Królikowski (red.). Siedlce: Wydawnictwo Akademii Podlaskiej, 2006, s. 379.
  18. Paweł Piontek, Marek Wesołowski: Duszpasterstwo wojskowe w okresie PRL. sjerzy.parafia.info.pl. [dostęp 2016-12-11].
  19. Patrycja Kaczmarska: Generalny Dziekanat Wojska Polskiego w latach 1945–1964. caw.wp.mil.pl. s. 172, 174, 179, 183. [dostęp 2016-12-11].
  20. Patrycja Kaczmarska: Generalny Dziekanat Wojska Polskiego w latach 1945–1964. caw.wp.mil.pl. s. 185. [dostęp 2016-12-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-09-04)].
  21. Historia kościoła garnizonowego w Lublinie. parafia-garnizonowa-lublin.pl. [dostęp 2016-12-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-10-21)].
  22. Zbigniew Moszumański: Historia. Dzień Zwycięstwa. gwir.pl. [dostęp 2016-12-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-09-04)].
  23. Grób Nieznanego Żołnierza. um.warszawa.pl. [dostęp 2016-12-11].
  24. Krystyna Kersten, Narodziny systemu władzy. Polska 1943–1948, Poznań: Kantor Wydawniczy SAWW, 1990, s. 637, ISBN 83-85066-09-8, OCLC 834533924.
  25. Rafał Dmowski: Podstawy prawne działalności kapelanów wojskowych w Ludowym Wojsku Polskim (zarys problematyki). W: Dzieje Wojsko Społeczeństwo. studia ofiarowane prof. dr. hab. Edwardowi Pawłowskiemu z okazji sześćdziesiątej piątej rocznicy urodzin. Henryk Hermann, Stanisław Jaczyński, Hubert Królikowski (red.). Siedlce: Wydawnictwo Akademii Podlaskiej, 2006, s. 380.
  26. Śmierć generała. newsweek.pl, 2002-03-24. [dostęp 2016-12-11].
  27. Cmentarz [online], Parafia Rozesłania św. Apostołów w Chełmie [dostęp 2022-02-03] (pol.).
  28. M.P. z 1947 r. nr 51, poz. 339 „za bohaterskie czyny i dzielne zachowanie się w walce z niemieckim najeźdźcą oraz za gorliwą pracę i sumienne wypełnianie obowiązków służbowych”.
  29. M.P. z 1939 r. nr 121, poz. 282 „za zasługi w służbie wojskowej”.

Bibliografia edytuj