Wilhelm Kubsz

polski duchowny katolicki, Ślązak

Wilhelm Franciszek Kubsz (ur. 29 marca 1911 w Gliwicach, zm. 24 lipca 1978 w Jeleniej Górze) – polski duchowny katolicki, podpułkownik ludowego Wojska Polskiego, generalny dziekan WP, kapelan 1 Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki[1].

Wilhelm Kubsz
Ilustracja
Kraj działania

Polska

Data i miejsce urodzenia

29 marca 1911
Gliwice

Data i miejsce śmierci

24 lipca 1978
Jelenia Góra

Wyznanie

katolicyzm

Kościół

łaciński

Prezbiterat

1936

Odznaczenia
Krzyż Złoty Orderu Virtuti Militari Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Order Krzyża Grunwaldu III klasy Krzyż Walecznych (1943–1989) Order Wojny Ojczyźnianej II klasy
pułkownik pułkownik
Data i miejsce urodzenia

29 marca 1911
Gliwice

Data śmierci

24 lipca 1978

Przebieg służby
Siły zbrojne

Siły Zbrojne PRL

Stanowiska

kapelan 1 DP
dziekan 1 K PSZ w ZSRR
dziekan AP w ZSRR
Generalny Dziekan WP

Główne wojny i bitwy

II wojna światowa

Życiorys

edytuj

Pochodził z wieloletniej rodziny górnośląskiej. Ojciec pracował jako kolejarz, brał udział w powstaniach śląskich. W 1914 rodzina przeprowadziła się do Wodzisławia Śląskiego, gdzie ukończył szkołę podstawową. Następnie studiował w seminarium duchownym oblatów w Lublińcu, po czym wstąpił do nowicjatu Zgromadzenia Oblatów Misjonarzy Maryi Niepokalanej w Markowicach.

Studiował filozofię w Krobi oraz teologię w Obrze, podczas studiów zdobył uprawnienia technika dentystycznego. W czerwcu 1936 przyjął święcenia kapłańskie. Pracował jako ekonom w Seminarium Duchownym w Obrze, był wikarym w Łuninie na Polesiu.

Po 17 września 1939 został wikariuszem przy dziekanie Poczobucie-Odlanickim, sprawował dozór nad parafią Puzicze koło Baranowicz. Po 1941 zagrożony aresztowaniem ze strony Niemców przystąpił do oddziału partyzantów radzieckich płk. Wasiliewa. Po utworzeniu w ZSRR 1 Dywizji Piechoty im. Generała Tadeusza Kościuszki został jej kapelanem, później płk dypl. Zygmunt Berling mianował go majorem. Otrzymał uprawnienia delegata apostolskiego na terytorium ZSRR. Po sformowaniu 1 Korpusu został jego dziekanem. Redagował katolicki dodatek do pisma „Żołnierz Wolności” pod nazwą „Bóg i Ojczyzna”. Po przejściu frontu wschodniego pod koniec 1943, w Katyniu 30 stycznia 1944 podczas uroczystości żałobnych upamiętniających ofiary zbrodni katyńskiej, w których uczestniczyli żołnierze 1 Korpusu PSZ w ZSRR, w wygłoszonym kazaniu potwierdził sprawstwo Niemców pomordowania polskich oficerów, tym samym artykułując tzw. „kłamstwo katyńskie”[2].

W 1944 został dziekanem Armii Polskiej w ZSRR. Brał udział w walkach na terytorium Polski, w styczniu 1945 został zwolniony ze służby w wyniku konfliktu z generałem Rolą-Żymierskim oraz pozbawiony odznaczeń[3]. Urzędował w kościele garnizonowym w Lublinie, podobnie jak jego następca ks. płk Stanisław Warchałowski (obecnie parafia cywilno-wojskowa pw. Niepokalanego Poczęcia NMP)[4].

Przed armią radziecką i polskim wojskiem ukrywał się w Górach Świętokrzyskich, gdzie ponownie wstąpił na ścieżki życia zakonnego, tym razem w klasztorze na Świętym Krzyżu pod nazwiskiem przykrywkowym Franciszek Kopiec[5]. Przebywał także w Poznaniu, a następnie był misjonarzem ludowym w Gdańsku. W latach 1957–1964 był proboszczem w Laskowicach (gmina Jeżewo) w województwie kujawsko-pomorskim. W 1964 został kapelanem, a następnie proboszczem kościoła garnizonowego św. Elżbiety we Wrocławiu. Od 1969 do 1972 pełnił funkcję proboszcza parafii garnizonowej św. Kazimierza Królewicza w Katowicach. Natomiast w latach 1972–1978 był proboszczem garnizonu i parafii Podwyższenia Krzyża Świętego w Jeleniej Górze.

Zmarł w Jeleniej Górze, gdzie został pochowany na cmentarzu komunalnym. 18 lutego 1993 Rada Miejska Jeleniej Góry nadała imię kapelana jednej z ulic okalających były jeleniogórski kościół garnizonowy. Odznaczony m.in. Krzyżami Kawalerskim, Oficerskim i Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Grunwaldu, Orderem Wojny Ojczyźnianej II kl.[6] i Krzyżem Walecznych[7], a także (pośmiertnie) Krzyżem Virtuti Militari IV klasy.

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Julian Humeński, Wspomnienia wojenne kapelanów wojskowych 1939-1945, Wydawnictwo Caritas, Warszawa 1974, s. 466.
  2. Gustaw Butlow: W lesie katyńskim. Nad mogiłą ofiar zbrodni niemieckiej. W: Andrzej Leszek Szcześniak: Katyń. Relacje, wspomnienia, publicystyka. Warszawa: Alfa, 1989, s. 224–225. ISBN 83-7001-296-5.
  3. Paweł Piontek, Marek Wesołowski: Duszpasterstwo wojskowe w okresie PRL. sjerzy.parafia.info.pl. [dostęp 2016-12-11].
  4. Historia kościoła garnizonowego w Lublinie. parafia-garnizonowa-lublin.pl. [dostęp 2016-12-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-10-21)].
  5. Jan Wiesław Wysocki. Duszpasterstwo wojskowe w Armii Polskiej w ZSRR i w I Armii Wojska Polskiego. „Saeculum Christianum”. 2013 (20), s. 230. Muzeum Historii Polski. 
  6. Mieczysław Patera: Słownik biograficzny katolickiego duchowieństwa śląskiego XIX i XX wieku. Katowice 1996, s. 213.
  7. Życie Warszawy”, nr 175 z 26 lipca 1978, s. 11 (nekrolog).

Bibliografia

edytuj