Strefowa liczba falowa

Strefowa liczba falowa (zonalna liczba falowa, liczba fal) – w meteorologii bezwymiarowa liczba opisująca liczbę długości fal mieszczących się wzdłuż równoleżnika na danej szerokości geograficznej wokół Ziemi.

Wysokość geopotencjału w metrach na powierzchni 500 mb (około 5 km nad Ziemią) pomiędzy 9–21 października 2010. Widoczne są fale Rossby’ego ze strefową liczbą falową 4. Wiatr geostroficzny wieje równolegle do linii stałego geopotencjału

$k={\frac {2\pi r\cos \varphi }{\lambda }},$

gdzie:

• $\lambda$ – długość fali,
• $r$ – promień Ziemi,
• $\varphi$ – szerokość geograficzna.

Strefową liczbę fal określa się zazwyczaj na mapach geopotencjału górnych poziomów atmosfery (np. 500 mb) poprzez identyfikację liczby zatok niskiego ciśnienia oraz klinów wysokiego ciśnienia.

Fala o strefowej liczbie falowej 1 („fala numer 1”) ma jeden klin i jedną zatokę dookoła Ziemi. Fala „numer 2” ma 2 kliny i dwie zatoki wokół Ziemi.

Strefowa liczba falowa 0 odpowiada przepływowi strefowemu (wiatry wiejące z zachodu na wschód lub ze wschodu na zachód). Taki przepływ jest z definicji symetryczny wokół osi Ziemi. Fale 1 – 5 klasyfikuje się jako długie fale planetarne (długość powyżej ok. 4000 km) i są utożsamiane w literaturze meteorologicznej z planetarnymi falami Rossby’ego. Fale z liczbami strefowymi większymi niż 5 są falami krótkimi i mają długość od 1000–4000 km. Krótkie fale poruszają się często wokół zatok i klinów długich fal.

Zobacz też

• liczba falowa