Strumienica płaskoogonowa
Strumienica płaskoogonowa (Typhlonectes compressicauda) – gatunek płaza beznogiego z rodziny Typhlonectidae dorastający do 52,3 cm długości. Występuje w krajach Niziny Amazonki, gdzie zasiedla podwodne nory wykopane w mulistych brzegów dopływów rzek. Rozmnaża się od grudnia do sierpnia, zapłodnienie jest wewnętrzne, a samica po 6 miesiącach ciąży rodzi 2–4 larwy. T. compressicauda żywi się głównie bezkręgowcami, a także martwymi kręgowcami oraz kijankami. Gatunek najmniejszej troski (LC) w związku z m.in. szerokim zasięgiem występowania oraz dużymi rozmiarami populacji.
| Typhlonectes compressicauda[1] | |||
| (Duméril and Bibron, 1841) | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj |
Typhlonectes | ||
| Gatunek |
Strumienica płaskoogonowa | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |||
 | |||
Wygląd edytuj
Dorasta do 52,3 cm długości[3]. Tylna część ciała spłaszczona z bocznie spłaszczoną niską płetwą ogonową[4]. Występuje 81–86 pierścieni podstawowych[3]. Obecne są również łuski skórne[3]. Głowa stosunkowo gruba i szeroka[3]. Występują cztery rzędy zakrzywionych zębów z rozszerzonymi koronami[3]. Czułka zlokalizowane są bezpośrednio za otworami nosowymi[3]. Oczy przykryte są cienką warstwą skóry u młodych osobników, a warstwą grubą u osobników dorosłych[3]. Na głowie występują organy ampułkowe (największe zagęszczenie na pysku) używane do elektrorecepcji[3]. Ciało ma barwę od ciemnoszarej do ciemnobrązowej, brzuch nieco jaśniejszy[4].
Zasięg występowania i siedlisko edytuj
Występuje w Nizinie Amazonki – w Kolumbii, Wenezueli, Peru, Brazylii, Gujanie i Gujanie Francuskiej na wysokościach bezwzględnych 0–200 m n.p.m.[3][5] Gatunek wodny zasiedlający podwodne nory w mulistych brzegach dopływów rzek[3]. T. compressicauda jest w stanie wytrzymać zanurzona pod wodą przez okres do 100 minut przy temperaturze 24°C[3].
Rozmnażanie edytuj
Okres godowy przypada na porę deszczową od grudnia/stycznia do lipca/sierpnia[3]. Samce osiągają dojrzałość w płciową w wieku 3 lat i do rozrodu przystępują raz na rok, samice natomiast rozmnażają się dwa razy w roku[3]. Zapłodnienie jest wewnętrzne[3]. Strumienica płaskoogonowa jest gatunkiem żyworodnym – ciąża trwa około 6 miesięcy, po których samica rodzi 2–4 larwy[3]. Podczas ciąży, zarodki początkowo spożywają pokarm zawarty w żółtku[3]. Po jego wyczerpaniu, płody odżywiają się fragmentami nabłonka jajowodu, niezapłodnionymi oocytami, a także martwymi zarodkami[3]. Larwy rodzą się na początku pory suchej, kiedy poziom wód jest cały czas wysoki[3].
Dieta edytuj
Gatunek ten aktywnie żeruje nocą w płytkich wodach – zarówno na dnie jak i przy powierzchni wody[3]. Młode osobniki żywią się skąposzczetami, wodnymi owadami oraz ich larwami, a także owadami naziemnymi, kijankami i jajami żab[3]. W skład diety dorosłych osobników wchodzą martwe ryby, wodne stawonogi, takie jak krewetki, poczwarki chrząszczy oraz kawałki wodnej roślinności[3]. Organy ampułkowe znajdujące się na głowie wykrywają zmiany pola elektrycznego, pomagając tym samym w wykryciu ofiar oraz w ucieczce przed drapieżnikami[3].
Status edytuj
Gatunek najmniejszej troski (LC) w związku z m.in. szerokim zasięgiem występowania, dużymi domniemywanymi rozmiarami populacji[5].
Przypisy edytuj
- ↑ Typhlonectes compressicauda, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ Typhlonectes compressicauda, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v AmphibiaWeb - Typhlonectes compressicauda [online], amphibiaweb.org [dostęp 2020-09-18].
- ↑ a b EAZA Amphibian Taxon Advisory Group Best practice guidelines for typhlonectid caecilians
- ↑ a b Enrique La Marca i inni, IUCN Red List of Threatened Species: Typhlonectes compressicauda [online], IUCN Red List of Threatened Species, 28 listopada 2008 [dostęp 2020-09-18].