Szara maść, maść rtęciowa szara (łac. Unguentum Hydrargyri cinereum FP IV, syn. Unguentum Hydrargyri, Unguentum neapolitanum. Unguentum mercuriale) – preparat galenowy do użytku zewnętrznego, którego aktywnym składnikiem jest rtęć metaliczna.

Skład edytuj

Szara maść zawiera 30% rtęci metalicznej (łac. Hydrargyrum vivum). Skład maści na przestrzeni lat ulegał zmianom.

Rp.
Hydrargyri 30,0 (tłum. rtęci metalicznej 30 gramów)
Lanolini anhydrici 15,0 (tłum. lanoliny bezwodnej 15 gramów)
Adeps suillus 37,0 (tłum. tłuszczu wieprzowego 37 gramów)
Sebum ovilae 18,0 (tłum. łoju baraniego 18 gramów)
M.f.ung. (tłum. zmieszaj, niech powstanie maść.)

Skład według FP III

Rp.
Hydrargyri 30,0 (tłum. rtęci metalicznej 30 gramów)
Lanolini anhydrici 20,0 (tłum. lanoliny bezwodnej 20 gramów)
Vaselini flavi 40,0 (tłum. wazeliny żółtej 40 gramów)
Aquae destillatae 10,0 (wody destylowanej 10 gramów)
M.f.ung. (tłum. zmieszaj, niech powstanie maść.)

Skład według FP IV

Zastosowanie edytuj

Stosowano ją w leczeniu:

Szara maść była powszechnie stosowana, pojawiła się także w okupacyjnym szlagierze:

Najlepsza jest szara maść,
nie trzeba jej dużo kłaść.
Nacierać wszędy,
aż zginą mendy...

W latach 70. XX w. bardzo ograniczono zastosowanie szarej maści, a w latach 80. była stosowana już bardzo rzadko (tylko w wyjątkowo opornych procesach chorobowych – głównie w dermatologicznym lecznictwie zamkniętym). Obecnie jest już niemal niestosowana (poza bardzo rzadkimi wskazaniami w lecznictwie zamkniętym).

Bibliografia edytuj

  • Stefania Jabłońska: Choroby skóry. PZWL, 1951.
  • Stefania Jabłońska, Sławomir Majewski: Choroby skóry i choroby przenoszone drogą płciową. Warszawa: PZWL, 2006. ISBN 83-200-3367-5.
  • Farmakopea Polska IV, tom 2, PZWL, 1970
  • Farmakopea Polska III, PZWL, 1954