Szurpek powinowaty (Orthotrichum affine Schrad. ex Brid.) – gatunek mchu należący do rzędu szurpkowców.

Szurpek powinowaty
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

mchy

Klasa

prątniki

Rząd

szurpkowce

Rodzina

szurpkowate

Rodzaj

szurpek

Gatunek

szurpek powinowaty

Nazwa systematyczna
Orthotrichum affine Schrad. ex Brid.
Muscol. Recent. 2(2): 22. 1801.

Rozmieszczenie geograficzne edytuj

Gatunek występuje w Europie (oprócz części najbardziej północnej) i na Kaukazie. Ponadto występuje w górach Ałtaj, na Syberii, w północnej części Afryki oraz w Ameryce Północnej. W Polsce pospolity na obszarze całego kraju[3].

Morfologia edytuj

Pokrój
Mech plagiotropowy o zbitych, niebieskozielonych[3] lub luźnych, żółtawozielonych[4] darniach.
Budowa gametofitu
Łodygi o dług. pow. 2 cm, widlasto rozgałęzione, okryte w dolnej części gładkimi chwytnikami. Liście są wydłużonolancetowate, łódkowate, na szczycie odgięte w dół. Brzeg liścia podwinięty prawie do samego szczytu. Komórki blaszki liściowej mają silnie zgrubiałe błony. W przekroju poprzecznym widać niskie, szerokie, pojedyncze brodawki. Żebro o grubości 1/8 nasady liścia kończy się przed szczytem.
Budowa sporofitu
Żółta puszka ukryta jest do połowy w liściach. Czepek jest bladożółty i okryty jasnymi włosami. Perystom jest podwójny. Zęby perystomu zewnętrznego są połączone po 2[3].

Ekologia edytuj

Gatunek rośnie na pniach drzew liściastych i szpilkowych także tych stojących pojedynczo[3], rzadko na skałach[4].

Przypisy edytuj

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).
  2. B. Goffinet, W.R. Buck, Classification of the Bryophyta, University of Connecticut, 2008– [dostęp 2021-03-26] (ang.).
  3. a b c d Bronisław Szafran: Mchy (Musci). T. II. Warszawa: PWN, 1961, s. 27-30.
  4. a b Bruno P Kremer, Hermann Muhle, Janina Zielińska: Porosty, mchy, paprotniki. Warszawa: "Świat Książki", 1998, s. 186. ISBN 83-7227-061-9.