TR-85
TR-85 (Tanc Romanesc 1985) – rumuński czołg podstawowy opracowany w latach 1978-1985, wzorowany na radzieckim czołgu T-55.
 TR-85 | |
| Dane podstawowe | |
| Państwo | |
|---|---|
| Typ pojazdu | |
| Trakcja |
gąsienicowa |
| Załoga |
4 |
| Historia | |
| Produkcja |
od 1986 |
| Dane techniczne | |
| Silnik |
8-cylindrowy silnik wysokoprężny 8VS-A2T2M o mocy 860 KM (640 kW) |
| Długość |
9,92 m |
| Szerokość |
3,43 m |
| Wysokość |
2,38 m |
| Masa |
50 t |
| Moc jedn. |
17 KM/t |
| Osiągi | |
| Prędkość |
60 km/h |
| Zasięg pojazdu |
400 km |
| Dane operacyjne | |
| Uzbrojenie | |
| 1x armata A-308 kalibru 100 mm 1x karabin maszynowy kalibru 7,62 mm 1x karabin maszynowy kalibru 12,7 mm | |
| Użytkownicy | |
| Rumunia | |
Pojazd wyposażony jest w nową wieżę z armatą kalibru 100 mm, nowy system celowniczy, nowe zawieszenie oraz produkowany na licencji niemiecki silnik wysokoprężny o mocy 830 KM.
Historia edytuj
Rumuńska Republika Ludowa pod rządami komunistycznego dyktatora Nicolae Ceaușescu starała się uzyskać możliwie dużą samodzielność w produkcji zbrojeniowej, w odróżnieniu od innych państw bloku wschodniego w mniejszym stopniu sięgając po licencje z ZSRR. W latach 70. przystąpiono do skonstruowania własnego czołgu, jedynie wzorowanego na standardowym czołgu Układu Warszawskiego T-55[1]. W tym celu skopiowano na skutek szpiegostwa przemysłowego niemiecki silnik MTU MB 837/838 (być może przy niejawnej współpracy zachodnioniemieckiego przemysłu); próbowano też początkowo skopiować czołg Leopard 1, który jednak był już wtedy przestarzały[1].
Pierwszym modelem własnego czołgu miał być TR-77 (rum. Tanc Românesc 77 – czołg rumuński 77), oznaczany fabrycznie jako P-124[2]. Wieża czołgu miała kształt podobny do T-55, lecz grubszy pancerz staliwny o grubości do 350 mm, stąd miała większą objętość[2]. Pogrubiono też pancerz przedni kadłuba, tworząc go z dwóch warstw 100 mm i 80 mm[2]. Z powodu zwiększenia masy i wymiarów przedziału silnikowego, wydłużono kadłub, dodając szóstą parę kół (o mniejszej średnicy w stosunku do T-55)[2]. Zastosowano własną armatę A-308, opracowaną w zakładach Rešiţa na bazie radzieckiej armaty D-10T kalibru 100 mm czołgu T-55, różniącą się przede wszystkim lufą krótszą o 72 cm[2]. W 1976 roku wyprodukowano 11 czołgów TR-77 serii próbnej z silnikami MTU, lecz opanowanie produkcji kopii silnika MTU zajęło kilka lat, wobec czego najpierw zdecydowano wdrożyć prostszy model przejściowy czołgu z radzieckim silnikiem W-55 (jak w T-55)[2].
Uproszczony model czołgu oznaczono TR-77-580, a skrótowo znany był jako TR-580[2]. Wykorzystywał silnik W-55 o mocy 580 KM (stąd oznaczenie czołgu)[3]. W styczniu 1979 roku powstał jego prototyp, a następnie serie próbne[3]. Od 1981 roku uruchomiono na nowej linii w zakładach w Bukareszcie produkcję seryjną[3]. Do 1985 roku wyprodukowano 405 tych czołgów[3]. Była to konstrukcja uważana za przejściową, a z powodu większej masy od T-55 (46 ton), miała gorszy stosunek mocy do masy (12,6 KM/t)[3]. Problemy początkowo stwarzało opanowanie odlewania wież, według technologii uzyskanej z Chin, gdyż odlewy były niskiej jakości i miały bąble powietrzne[3]. Dopiero dzięki współpracy ze Szwecją udało się opanować produkcję odlewanych wież dobrej jakości[3].
Docelowym modelem czołgu stał się TR-85 (pełne oznaczenie: TR-85-800, oznaczenie fabryczne P-124-800)[3]. Zastosowano w nim niemiecki silnik skopiowany w Rumunii jako 8VS-2AT2 o mocy 830 KM[3]. Dzięki współpracy ze Szwecją opracowano system kierowania ogniem Ciclop (bazujący na rozwiązaniach z niszczyciela czołgów Ikv 91)[3]. Produkcję czołgu rozpoczęto w 1985 roku[4]. Do 1990 roku wyprodukowano 632 sztuki[5].
W 1994 roku rozpoczęto modernizację czołgów do wersji TR-85M1, różniącej się m.in. nową odlewaną wieżą z niszą a tyłu[6].
Przypisy edytuj
- ↑ a b Zbies 2020 ↓, s. 10-11.
- ↑ a b c d e f g Zbies 2020 ↓, s. 11.
- ↑ a b c d e f g h i j Zbies 2020 ↓, s. 12.
- ↑ Zbies 2020 ↓, s. 13.
- ↑ Zbies 2020 ↓, s. 13-14.
- ↑ Zbies 2020 ↓, s. 14.
Bibliografia edytuj
- Piotr Zbies. Rumuńskie czołgi podstawowe rodziny P-124. „Nowa Technika Wojskowa”. Nr 5/2020, s. 10-17, maj 2020. Warszawa: Magnum X.
Linki zewnętrzne edytuj
- TR-85 na stronie rumuńskich wojsk lądowych. en.forter.ro. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-09-09)]. (ang. • rum.)