Taphrina carpini

gatunek grzybów z klasy szpetczaków (Taphrinomycetes)

Taphrina carpini (Rostr.) Johanson – gatunek grzybów z klasy szpetczaków (Taphrinomycetes)[1]. Grzyb mikroskopijny, pasożyt rozwijający się na pędach grabu (Carpinus) i powodujący powstawanie na nim czarcich mioteł[2].

Taphrina carpini
Ilustracja
Czarcia miotła na grabie wywołana przez Taphrina carpini
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

workowce

Klasa

szpetczaki

Rząd

szpetkowce

Rodzina

szpetkowate

Rodzaj

Taphrina

Gatunek

Taphrina carpini

Nazwa systematyczna
Taphrina carpini (Rostr.) Johanson
Förhandl. svensk Vetensk.-Finl. 1: 41 (1886) [1885]

Systematyka i nazewnictwo

edytuj

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Taphrina, Taphrinaceae, Taphrinales, Taphrinomycetidae, Taphrinomycetes, Taphrinomycotina, Ascomycota, Fungi{[1].

Po raz pierwszy zdiagnozował go w 1881 r. Emil Rostrup nadając mu nazwę Exoascus carpini. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu Carl Johan Johanson w 1886 r.[1]

Synonimy:

  • Exoascus carpini Rostr. 1881
  • Lalaria carpini Á. Fonseca, J. Inácio & M.G. Rodrigues 2004[3].

Charakterystyka

edytuj

Jak wszystkie gatunki z rodzaju Taphrina powoduje charakterystyczne zniekształcenia i przebarwienia porażonych części roślin, dzięki czemu łatwo go zidentyfikować. Na grabie pojawiają się tzw. czarcie miotły. Jest to gęste skupisko zniekształconych pędów osiągających długość do 1 m. Liście na nich żółkną, ich tkanki są przerośnięte, w wyniku czego kształt liścia staje się pofałdowany, wypukło-wklęsły. Patogen rozwija się pod skórką rośliny i zimuje w jej pędach, trwale je porażając[4].

Woskowata, białoszara warstwa hymenialna rozwija się między nerwami na dolnej stronie porażonych liści. Worki powstają bezpośrednio na powierzchni naskórka. Są 8-zarodnikowe, o rozmiarach 17–32 × 9–15 μm, cylindryczne, z zaokrąglonymi wierzchołkami i często z powiększoną podstawą. Askospory kuliste lub elipsoidalne o rozmiarach 5–7 × 3–4 μm[4].

Występowanie

edytuj

Występuje pospolicie w Europie łącznie z Wyspami Brytyjskimi, oraz w Azji na Zakaukaziu, w Chinach i Kraju Nadmorskim Rosji[4].

Monofag. Pasożytuje na grabie pospolitym (Carpinus betulus), grabie wschodnim (Carpinus orientalis), grabie sercowatym (Carpinus cordata)[4].

Przypisy

edytuj
  1. a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2018-03-29].
  2. Karol Manka, Fitopatologia leśna, Warszawa: PWRiL, 2005, ISBN 83-09-01793-6.
  3. Species Fungorum [online] [dostęp 2018-03-29].
  4. a b c d Каратыгин И.В. Порядки, Тафриновые, Протомициевые, Экзобазидиевые, Микростромациевые, wyd. 6, Наука, 2002, s. 37, ISBN 5-02-026184-X.