Tarzetta cupularis
Tarzetta cupularis (L.) Svrček – gatunek grzybów z rodziny Tarzettaceae[1].
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
Tarzetta cupularis |
| Nazwa systematyczna | |
| Tarzetta cupularis (L.) Svrček Česká Mycol. 35(2): 88 (1981) | |
Systematyka i nazewnictwo edytuj
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Tarzeta, Tarzettaceae, Incertae sedis, Incertae sedis, Pezizomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1753 r. Karol Linneusz nadając mu nazwę Peziza cupularis. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1981 r. Mirko Svrček przenosząc go do rodzaju Tarzetta[1].
- Aleuria cupularis (L.) Gillet 1879
- Geopyxis cupularis (L.) Sacc. 1889
- Peziza cupularis L. 1753
- Pustularia cupularis (L.) Fucke 1870
- Pustulina cupularis (L.) Eckblad 1968
- Tarzetta cupularis (L.) Svrček 1981 var. cupularis
Nazwa rodzaju pochodzi od włoskiego słowa tazetta oznaczającego mały kubek. Nazwa gatunkowa pochodzi od łacińskiego słowa cupularis oznaczającego małą filiżankę[3].
Morfologia edytuj
Średnica 0,5–2 cm. Za młodu kulisty z niewielkim szczytowym otworkiem, potem kieliszkowaty, pucharkowaty lub kielichowaty, w końcu miskowaty. Brzeg wyraźnie ząbkowany lub pofalowany. Trzon o długości 2–10 mm, często ukorzeniony. Powierzchnia zewnętrzna delikatnie ziarnista lub płatowata, o barwie jasnożółtoszarej lub kremowej, czasami brązowawej. Powierzchnia wewnętrzna gładka, jasnożółtawa. Znajduje się na niej hymenofor. Miąższ kruchy, cienki, białawy, bez smaku i zapachu[4].
- Cechy mikroskopowe
Zarodniki elipsoidalne, gładkie, hialinowe z dwoma dużymi kroplami. Mają rozmiar 18–22 × 13–15 µm. Worki 8-zarodnikowe. Parafizy nie podzielone[5].
Występowanie i siedlisko edytuj
Opisano występowanie tego gatunku tylko w Ameryce Północnej i w Europie. Na obydwu tych kontynentach jest szeroko rozprzestrzeniony. Na północy sięga po 65 stopień szerokości geograficznej w Islandii i na Półwyspie Skandynawskim[6]. W Polsce jest dość częsty[7].
Rośnie na gołej ziemi w lasach, parkach, i ogrodach. Preferuje gleby ilaste, bogate w wapń, z dużą zawartością próchnicy. Owocniki pojawiają się od kwietnia do października, pojedynczo lub w małych grupach[4]. Czasami rośnie na hałdach trocin i zrębków, w ściółce leśnej[3], czasami na wypaleniskach[5].
Gatunki podobne edytuj
W Polsce występuje bardzo podobny gatunek – Tarzetta catinus. Jest jednak wyraźnie większy (średnica do 5 cm). Czasami niezbędne do rozróżnienia tych gatunków jest badanie mikroskopowe parafiz[4]. Tarzetta gaillardiana jest dużo mniejsza (owocniki o średnicy do 8 mm) i ma większe zarodniki. Garstnica wypaleniskowa (Geopyxis carbonaria) ma owocniki o barwie bardziej pomarańczowej lub ochrowej, na stronie zewnętrznej raczej gładkie i rośnie tylko na wypaleniskach[7].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2020-12-12] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2016-09-21] (ang.).
- ↑ a b Tarzetta cupularis (L.) Svrček – Toothed Cup [online] [dostęp 2016-09-18].
- ↑ a b c Pavol Škubla: Wielki atlas grzybów. Poznań: Elipsa, 2007. ISBN 978-83-245-9550-1.
- ↑ a b Mushroom Expert. Tarzetta cupularis. [dostęp 2016-09-21].
- ↑ Discover Life Maps [online] [dostęp 2016-09-21].
- ↑ a b c Grzybland. Tarzetta cupularis. [dostęp 2015-09-21].