Tastawinzaur (Tastavinsaurus) – rodzaj zauropoda z grupy Titanosauriformes. Żył u schyłku wczesnej kredy (apt), około 120 mln lat temu. Gatunkiem typowym jest Tastavinsaurus sanzi. Nazwa rodzajowa pochodzi od Peñarroya de Tastavins – wsi w prowincji Teruel, w okolicach której po raz pierwszy odkryto jego szczątki – zaś epitet gatunkowy honoruje hiszpańskiego paleontologa, José Luísa Sanza[1].

Tastawinzaur
Tastavinsaurus
Canudo, Royo-Torres i Cuenca-Bescós, 2008
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

zauropsydy

Podgromada

diapsydy

Nadrząd

dinozaury

Rząd

dinozaury gadziomiedniczne

Podrząd

zauropodomorfy

Infrarząd

zauropody

(bez rangi) Titanosauriformes
(bez rangi) Laurasiformes?
Rodzaj

tastawinzaur

Gatunki
  • T. sanzi Canudo et al., 2008

W skałach pochodzenia morskiego w formacji Xert w południowo-wschodniej Hiszpanii odnaleziono jeden niekompletny szkielet tastawinzaura. Materiał kopalny obejmował trzy kręgi grzbietowe i fragment czwartego, dziewięć żeber, kość krzyżową, dwadzieścia pięć kręgów ogonowych, dwadzieścia jeden ostróg, obie kości biodrowe, łonowe, kulszowe i udowe, prawe: piszczel i kość strzałkową, sześć kości śródstopia i siedem paliczków. Jest to jeden z najbardziej kompletnych odnalezionych szkieletów wczesnokredowych europejskich zauropodów[1]. W 2012 roku opisano niekompletny szkielet pozaczaszkowy tastawinzaura odkryty na stanowisku La Canaleta w Teruel[2].

Analiza kladystyczna przeprowadzona w 2008 roku zasugerowała, że Tastavinsaurus to takson siostrzany północnoamerykańskiego Venenosaurus[1]. Bliskie pokrewieństwo tych rodzajów potwierdziła również analiza z 2012 roku, w której wraz z Cedarosaurus tworzyły klad Laurasiformes[2]. Pokrewieństwo to neguje natomiast analiza D'Emica z tego samego roku, z której wynika, że Venenosaurus i Cedarosaurus były przedstawicielami rodziny Brachiosauridae, zaś Tastavinsaurus był bazalnym przedstawicielem siostrzanego do Brachiosauridae kladu Somphospondyli (obejmującego tytanozaury, euhelopy i ich najbliższych krewnych); według tej analizy Tastavinsaurus był taksonem siostrzanym do kladu obejmującego wszystkich pozostałych przedstawicieli Somphospondyli poza najbardziej bazalnymi rodzajami Ligabuesaurus i Sauroposeidon[3].

Przypisy

edytuj
  1. a b c José I. Canudo, Rafael Royo-Torres, Gloria Cuenca-Bescós. A new sauropod: Tastavinsaurus sanzi gen. et sp. nov. from the Early Cretaceous (Aptian) of Spain. „Journal of Vertebrate Paleontology”. 28 (3), s. 712–731, 2008. DOI: 10.1671/0272-4634(2008)28[712:ANSTSG]2.0.CO;2. (ang.). 
  2. a b Rafael Royo-Torres, Luis Alcalá, Alberto Cobos. A new specimen of the Cretaceous sauropod Tastavinsaurus sanzi from El Castellar (Teruel, Spain), and a phylogenetic analysis of the Laurasiformes. „Cretaceous Research”. 34, s. 61–83, 2012. DOI: 10.1016/j.cretres.2011.10.005. (ang.). 
  3. Michael D. D'Emic. The early evolution of titanosauriform sauropod dinosaurs. „Zoological Journal of the Linnean Society”. 166 (3), s. 624–671, 2012. DOI: 10.1111/j.1096-3642.2012.00853.x. (ang.).