Temnodontozaur (Temnodontosaurus) – rodzaj wczesnojurajskich ichtiozaurów z rodziny Leptonectidae[1] lub Temnodontosauridae[2][3].

Temnodontozaur
Temnodontosaurus
Lydekker, 1889
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

zauropsydy

Podgromada

diapsydy

Nadrząd

Ichthyopterygia

Rząd

ichtiozaury

Rodzina

Leptonectidae / Temnodontosauridae (?)

Rodzaj

temnodontozaur

porównanie rozmiarów temnodontozaura i człowieka

Temnodontosaurus platyodon osiągał długość 5 do 9 metrów. Największy z rodzaju Temnodontosaurus, porównywalny do olbrzymich triasowych ichtiozaurów. Reprezentował całkowicie inną linię ewolucyjną. Przednie i tylne kończyny były w przybliżeniu równej długości, dość wąskie z jedynie trzema lub czterema palcami. Pysk długi, uzbrojony w stożkowate zęby. Ogon i płetwa grzbietowa były prawdopodobnie mniejsze niż u innych ichtiozaurów. Duże oczy o średnicy 264 mm, jedne z największych znanych w przyrodzie wskazują na wyśmienity wzrok przydatny w głębokiej wodzie. Znaleziony w pokładach synemuru Dolnej Jury w Lyme Regis, Dorset.

Gatunki temnodontozaura[3]:

  • Temnodontosaurus azerguensis Martin, Fischer, Vincent i Suan (2012)[4]
  • Temnodontosaurus crassimanus (Blake, 1876)
  • Temnodontosaurus eurycephalus McGowan, 1974
  • Temnodontosaurus nuertingensis (von Huene, 1931)
  • Temnodontosaurus platyodon (Conybeare, 1822; gatunek typowy)
  • Temnodontosaurus trigonodon (von Theodori, 1843)

Przypisy

edytuj
  1. Michael W. Caldwell. Modified perichondral ossification and the evolution of paddle-like limbs in ichthyosaurs and plesiosaurs. „Journal of Vertebrate Paleontology”. 17 (3), s. 534–547, 1997. (ang.). 
  2. Michael W. Maisch, Andreas T. Matzke. The Ichthyosauria. „Stuttgarter Beiträge zur Naturkunde Serie B (Geologie und Paläontologie)”. 298, s. 1–159, 2000. (ang.). 
  3. a b Michael W. Maisch. Phylogeny, systematics, and origin of the Ichthyosauria – the state of the art. „Palaeodiversity”. 3, s. 151–214, 2010. (ang.). 
  4. Jeremy E. Martin, Valentin Fischer, Peggy Vincent i Guillaume Suan. A longirostrine Temnodontosaurus (Ichthyosauria) with comments on Early Jurassic ichthyosaur niche partitioning and disparity. „Palaeontology”. 55 (5), s. 995–1005, 2010. DOI: 10.1111/j.1475-4983.2012.01159.x. (ang.).