Tetrapulmonata

Klad pajęczaków

Tetrapulmonataklad pajęczaków obejmujący Schizotarsata i Serikodiastida, zaliczany do Pantetrapulmonata.

Tetrapulmonata
Schultz, 1990
Ilustracja
Przedstawiciel biczykoodwłokowców
Ilustracja
Tygrzyk paskowany z rzędu pająków
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Gromada

pajęczaki

(bez rangi) Pantetrapulmonata
(bez rangi) Tetrapulmonata
Synonimy
  • Caulogastra Pocock, 1893
  • Arachnidea Van der Hammen, 1977

Do kladu tego zalicza się 6 rzędów: rozłupnogłowce, biczykoodwłokowce, tępoodwłokowce, pająki oraz wymarłe Uraraneida i Haptopoda[1][2].

Pajęczaki te cechują się obecnością dwóch par płucotchawek umieszczonych w drugim i trzecim segmencie opistosomy, przy czym druga para uległa wtórnemu zanikowi u rozłupnogłowców i większości Araneomorphae. Charakterystyczne są dla nich także silnie zredukowane szczypce szczękoczułków, skomplikowanej budowy staw między krętarzem a biodrem, wyrastający z rzepki mięsień obniżacz pierwszego członu stopy, złożony z czterech elementów segmentalnych endosternit prosomy, utworzony częściowo z brzusznych fragmentów drugiego segmentu opistosomy łącznik (pedicel) oraz duża gardziel położona za mózgiem. Ich plemniki cechuje układ 9+3 mikrotubuli w aksonemie[3].

Kladogram Pantrapulmonata według Garwooda i Dunlopa (2014)

Pantetrapulmonata
Tetrapulmonata
Schizotarsata

Haptopoda


Pedipalpi
Uropygi s.l.

Schizomida



Thelyphonida




Amblypygi




Serikodiastida

Uraraneida



Araneae





Trigonotarbida



Monofiletyzm Tetrapulmonata uzyskał silne wsparcie w licznych analizach filogenetycznych, m.in. Shultza z 1990 i 2007 roku[3][1], Regiera i innych z 2010 roku[4] oraz Garwooda i Dunlopa z 2014 roku. Stanowią one jeden z najmniej kontrowersyjnych wysokiej rangi kladów w obrębie pajęczaków[2]. Analogiczny takson pod nazwą Caulogastra wprowadził już w 1893 roku Pocock[5], a w 1977 van der Hammen użył dlań nazwy Arachnidea[6]. Nazwa Tetrapulmonata wprowadzona została w 1990 roku przez Shultza[3].

Większość współczesnych analiz filogenetycznych wskazuje na wymarłe Trigonotarbida jako grupę siostrzaną dla Tetrapulmonata (razem tworzą klad Pantetrapulmonata)[1][2]. Analizy Shultza z 1990 roku oraz Wheelera i Hayashi z 1998 roku jako siostrzane dla Tetrapulmonata wskazywały głaszczkochody, z którymi łączono je w klad Megoperculata[3][7]. W analizie Giribeta i innych z 2002 roku jako siostrzane dla Tetrapulmonata pojawiły się kapturce[8]. Van der Hammen łączył w 1989 roku Tetrapulmonata z Cryptognomae w klad Neosternata[9], a Weygoldt i Paulus w 1979 roku łączyli Tetrapulmonata z Apulmonata w Lipoctena[10].

Przypisy edytuj

  1. a b c Jeffrey W. Shultz. A phylogenetic analysis of the arachnid orders based on morphological characters. „Zoological Journal of the Linnean Society”. 150, s. 221 – 265, 2007. 
  2. a b c Russell J. Garwood, Jason A. Dunlop. Three-dimensional reconstruction and the phylogeny of extinct chelicerate orders. „PeerJ”. 2 (e641), 2014. DOI: 10.7717/peerj.641. 
  3. a b c d Jeffrey W. Shultz. Evolutionary morphology and phylogeny of Arachnida. „Cladistics”. 6 (1), s. 1–38, 1990. DOI: 10.1111/j.1096-0031.1990.tb00523.x. 
  4. Jerome C. Regier, Jeffrey W. Shultz, Andreas Zwick, April Hussey, Bernard Ball, Regina Wetzer, Joel W. Martin, Clifford W. Cunningham. Arthropod relationships revealed by phylogenomic analysis of nuclear protein-coding sequences. „Nature”. 463 (7284), s. 1079–1083, 2010. DOI: 10.1038/nature08742. 
  5. Reginald I. Pocock. On some points in the morphology of the Arachnida (s.s.) with notes on the classification of the group.. „Ann. Mag. nat. Hist., Scr.”. 11 (6), s. 1-19, 1893. 
  6. Leendert van der Hammen. A new classification of Chelicerata.. „Zool. Meded., Leiden”. 51, 1977. 
  7. W.C. Wheeler, C.Y.Hayashi. The phylogeny of the extant chelicerate orders. „Cladistics”. 14, s. 173–192, 1998. 
  8. G. Giribet, G.D. Edgecombe, W.C. Wheeler, C. Babbit. Phylogeny and systematic position of Opiliones: a combined analysis of chelicerate relationships using morphological and molecular data. „Cladistics”. 18, s. 5–70, 2002. 
  9. Leendert van der Hammen: An introduction to comparative arachnology. Leiden: SPB Academic Publishing, 1989.
  10. P. Weygoldt, H.F. Paulus. Untersuchungen zur Morphologie, Taxonomie und Phylogenie der Chelicerata. „Zeitschrift für Zoologische Systematik und Evolutionsforschung”. 17, s. 85– 116, 177–200, 1979.