Tomasz Wilczyński (ur. 18 września 1903 w Parczewie, zm. 5 sierpnia 1965 w Olsztynie) – polski duchowny rzymskokatolicki, doktor teologii, biskup pomocniczy lubelski w latach 1952–1956, delegat prymasa Polski z uprawnieniami biskupa rezydencjalnego w Olsztynie w latach 1956–1965.

Tomasz Wilczyński
Misercordia et veritas
Miłosierdzie i prawda
Kraj działania

Polska

Data i miejsce urodzenia

18 września 1903
Parczew

Data i miejsce śmierci

5 sierpnia 1965
Olsztyn

Miejsce pochówku

bazylika konkatedralna św. Jakuba w Olsztynie

Delegat prymasa Polski z uprawnieniami biskupa rezydencjalnego w Olsztynie
Okres sprawowania

1956–1965

Biskup pomocniczy lubelski
Okres sprawowania

1952–1956

Wyznanie

katolicyzm

Kościół

rzymskokatolicki

Prezbiterat

1 sierpnia 1926

Nominacja biskupia

12 czerwca 1952

Sakra biskupia

29 czerwca 1952

Sukcesja apostolska
Data konsekracji

29 czerwca 1952

Miejscowość

Lublin

Miejsce

katedra św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty

Konsekrator

Piotr Kałwa

Współkonsekratorzy

Zdzisław Goliński
Marian Jankowski

Życiorys

edytuj

Po ukończeniu gimnazjum wstąpił do seminarium duchownego w Lublinie. W wieku 22 lat został skierowany na studia do Rzymu. 1 sierpnia 1926 w Lublinie przyjął święcenia kapłańskie. Dzięki zdobyciu we Włoszech doktoratu z teologii i licencjatu z biblistyki po powrocie do Polski objął stanowisko profesora, a następnie wicedyrektora w lubelskim seminarium. Po wybuchu II wojny światowej objął parafię w Bełżycach, gdzie uchronił wielu poszukiwanych przez Niemców kapłanów. Wówczas gościł również Stefana Wyszyńskiego. Po zakończeniu wojny objął stanowisko rektora w seminarium w Lublinie.

12 czerwca 1952 został prekonizowany biskupem pomocniczym diecezji lubelskiej ze stolicą tytularną Polybotus. Sakrę biskupią otrzymał 29 czerwca 1952 w katedrze św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty. Konsekrował go Piotr Kałwa, miejscowy biskup diecezjalny, w asyście Zdzisława Golińskiego, biskupa diecezjalnego częstochowskiego, i Mariana Jankowskiego, biskupa pomocniczego siedleckiego[1]. Jako zawołanie biskupie przyjął słowa „Misericordia et veritas” (Miłosierdzie i prawda)[2].

Dekretem prymasa Polski z 1 grudnia 1956 został mianowany ordynariuszem diecezji warmińskiej jako delegat specjalny z pełną władzą biskupa rezydencjalnego. Ingres do prokatedry odbył 16 grudnia 1956. Ustalił nowy podział administracyjny diecezji warmińskiej. W czasie swych rządów zdołał utworzyć Instytut Katechetyczny w Gietrzwałdzie. Brał też czynny udział w soborze watykańskim II.

Został pochowany w konkatedrze św. Jakuba w Olsztynie[3].

Przypisy

edytuj
  1. K.R. Prokop: Sakry i sukcesja święceń biskupich episkopatu Kościoła katolickiego w Polsce w XIX i XX wieku (na tle wcześniejszych okresów dziejowych). Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, 2012, s. 455–456. ISBN 978-83-7306-593-2.
  2. A.G. Miziński (red.): 100-lecie Konferencji Episkopatu Polski. Księga jubileuszowa. Kielce: Wydawnictwo Jedność, 2019, s. 294. ISBN 978-83-8144-179-7. [dostęp 2023-10-09].
  3. Rusza remont krypty arcybiskupów w konkatedrze św. Jakuba w Olsztynie. radioolsztyn.pl, 2018-03-25. [dostęp 2023-02-04].

Linki zewnętrzne

edytuj