Tonke Dragt
Antonia (Tonke) Johanna Willemina Dragt (ur. 12 listopada 1930 w Batavii[1], zm. 12 lipca 2024 w Hadze[2]) – holenderska pisarka fantasy dla dzieci i młodzieży[3]. Znana jako autorka powieści List do króla (1962).
.jpg)
| |
| Data i miejsce urodzenia |
12 listopada 1930 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
12 lipca 2024 |
| Alma Mater |
Akademia Sztuk Pięknych w Hadze |
| Dziedzina sztuki |
pisarka |
| |
| Strona internetowa | |
Biografia
edytujAntonia Johanna Willemina Dragt, znana jako Tonke Dragt, urodziła się w 1930 roku w Batavii (obecnie Dżakarta w Indonezji). Była najstarszą córką holenderskiego agenta ubezpieczeniowego pracującego w Batavii. Jako dziecko nazywano ją „Tonneke”, co po niderlandzku oznacza „okrągła”, ale nie podobało jej się to nazwisko, ponieważ była wysoka i szczupła[4].
Uczyła się w szkole w Nassau. Pisaniem interesowali się także jej ojciec i jedna z sióstr. Rodzina Dragtów posiadała w domu własną bibliotekę. Tonke Dracht wpadła na pomysł na swoje pierwsze książki List do króla i Tajemnice Dzikiego Boru podczas letnich wakacji w Puntsak i Situgungung[5].
Podczas II wojny światowej Dragt, jej matka i dwie siostry były przetrzymywane w japońskim obozie jenieckim o nazwie Tydeng. Życie tam było trudne, brakowało jedzenia i artykułów pierwszej potrzeby. Dragt lubiła czytać, ale w obozie nie było książek, więc często się nudziła. Kiedy miała 13 lat, ona i jej przyjaciółka Tineke postanowiły napisać pod pseudonimem Tito Drastra książkę z tytułem De jacht op de touwkleurige. Tonke narysowała także ilustracje do tej książki. Zaczęła kolejną książkę pod tytułem De Florentijnse ring, ale nigdy jej nie ukończyła[5]. Obie książki pisane były na starym papierze i papierze toaletowym, ze względu na brak odpowiednich zeszytów[6].
Po zakończeniu II wojny światowej Dragt ponownie spotkała się z ojcem, a ich rodzina przeniosła się do Holandii. W 1949 roku zamieszkali najpierw w Dordrechcie, a następnie przenieśli się do Hagi[7]. Dragt nie mogła wrócić do Indonezji, najpierw ze względu na brak środków, a później ze względu na stan zdrowia[6].
W Holandii zdała egzaminy HBS, a następnie podjęła studia na Akademii Sztuk Pięknych w Hadze. Bardzo chciała zostać pełnoprawną artystką, ale rodzice chcieli, żeby wybrała coś, co zapewni jej wystarczające środki na życie[4]. Dlatego zdecydowała się zostać nauczycielką rysunku[1]. Na co dzień Dragt pracowała jako nauczycielka rysunku w szkole średniej w Rijswijk[1]. Pisała głównie nocami. Nauczanie było trudne, ponieważ jej klasy były często duże i liczyły od czterdziestu do pięćdziesięciu dzieci z powodu wyżu demograficznego. Odkryła, że opowiadając historie, potrafi uspokoić dzieci[4]. To doświadczenie zainspirowało postać Fransa van der Stega w książce De Zevensprung[8].
W 1956 roku ukazały się jej pierwsze prace w czasopiśmie „Kris Kras”. Pięć lat później ukazała się jej pierwsza książka, która została doceniona przez krytykę Verhalen van de tweelingbroers[9]. Zasłynęła dzięki swojej drugiej książce z 1962 roku, De brief voor de koning (List do króla), która zdobyła nagrodę za najlepszą holenderską książkę roku dla dzieci. W latach sześćdziesiątych nadal aktywnie pisała, ale ostatecznie zwolniła. Mimo to nadal publikowała zbiory swoich starych opowiadań[10]. Oprócz tego zilustrowała także inne książki takich autorów jak Paul Biegel, E. Nesbitt, Rosemarie Sutcliffe, a także powieść Alana Garnera Elidor[11].
Styl i tematy
edytujAkcja książek i opowiadań Tonke Dragt często rozgrywa się w środowiskach fantasy lub science fiction, które czasami są ściśle powiązane ze światem rzeczywistym. Na przykład De brief voor de koning, Geheimen van het Wilde Woud i niektóre jej opowiadania rozgrywają się w fikcyjnym średniowiecznym świecie. Torenhoog en mijlenbreed, Ogen van tijgers i podobne historie to dzieła science fiction rozgrywające się w niedalekiej przyszłości, których akcja dzieje się na Wenus i Ziemi. De torens van februari przenosi nas pomiędzy naszym światem a wszechświatem równoległym. Akcja De zevensprong rozgrywa się głównie w realistycznym otoczeniu. Draght wykorzystuje elementy legend i baśni, co jest szczególnie widoczne w Verhalen van de tweelingbroer. Jej historie zazwyczaj krążą wokół jednego lub większej liczby męskich bohaterów, często nastolatków. Bohaterowie ci wyruszają w osobiste podróże lub poszukiwania, czasami symbolizowane przez przedmiot, np. List w De brief voor de koning, który prowadzi do odkrycia ich własnej tożsamości. Dragt przyznała, że wykorzystywanie postaci męskich miało większy sens w kontekście historycznym jej książek, takim jak średniowiecze w De brief voor de koning, gdzie kobiety odgrywały mniejszą rolę. Ponadto skrytykowała tradycyjne „książki dla dziewcząt” swoich czasów za powolne tempo i preferowała książki skierowane do chłopców[4].
Adaptacje
edytuj- Tajemnica siedmiu szlaków (De zevensprong), 1982, holenderski serial telewizyjny;
- List do króla (De brief voor de koning), 2008, holenderski film[1];
- List do króla (The Letter for the King), 2020, serial holendersko-brytyjski[1].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e Tonke Dragt boeken vinden [online], Kinderboeken.nl [dostęp 2024-07-11] (niderl.).
- ↑ DPG Media Privacy Gate [online], myprivacy.dpgmedia.nl [dostęp 2024-07-13].
- ↑ Slovník autorů literatury pro děti a mládež 1., Libri, Praha 2007, s. 301–302.
- ↑ a b c d Sybilla Claus. 'De brief voor de koning’ krijgt een Netflix-serie. 'Nu moet ik nog een poosje blijven leven’. „Trouw”. s. –. [dostęp 2020-02-29].
- ↑ a b Annemarie Joukje Terhell; Akveld: ABC Dragt. Amsterdam: Leopold, 2013, s. 19. ISBN 978-90-258-6114-8. (niderl.).
- ↑ a b Pena Wormer – Surat untuk Raja. wormerjaya.co.id.
- ↑ Tonke Dragt: Als de sterren zingen. Amsterdam: Leopold, 2017, s. 19. ISBN 978-90-258-7374-5. (niderl.).
- ↑ Literatuur zonder leeftijd. Jaargang 15 · dbnl. DBNL.
- ↑ Tonke Dragt. Leopold. [dostęp 2010-10-16]. (niderl.).
- ↑ Jef Van Gool: Refleks. 1977, s. 76.
- ↑ Jef Van Gool: Refleks. 1977, s. 77.
Linki zewnętrzne
edytuj- Tonke Dragt, literatuurplein.nl