Traduktologia

nauka zajmująca się problematyką tłumaczenia

Traduktologia[1], translatologia[1], translatoryka[1], przekładoznawstwo[1] (ang. translation studies) – interdyscyplinarna nauka humanistyczna zajmująca się problemami tłumaczenia. Na temat przekładu wypowiadali się od wieków poeci, pisarze i uczeni wielu specjalności. Nowożytne studia nad przekładem również mają charakter interdyscyplinarny i oprócz językoznawstwa korzystają z dorobku takich dziedzin jak filologia, kulturoznawstwo, literaturoznawstwo, komparatystyka, filozofia, semiotyka, informatyka i wiele innych (np. w przypadku refleksji nad tłumaczeniem Bibliibiblistyka). Charakterystyczną cechą tej dziedziny jest wielość różnych ujęć tematu, a co za tym idzie wiele konkurujących ze sobą i uzupełniających się teorii tłumaczenia.

Według Franciszka Gruczy możemy mówić o translatoryce czystej, która dostarcza informacji deskryptywno-eksplikatywnych, oraz o translatoryce stosowanej, która zbiera informacje aplikatywne[2].

Obszar zainteresowań edytuj

Najważniejsze pytania poruszane przy refleksji nad tłumaczeniem to:

  • Czym jest tłumaczenie (sztuką, nauką, rzemiosłem)?
  • Gdzie leży granica między tłumaczeniem a adaptacją?
  • Jakie są główne rodzaje tłumaczenia?
  • Jak przebiega proces tłumaczenia?
  • Jaką rolę w procesie przekładu odgrywa osoba tłumacza?
  • Jakie są kryteria oceny jakości tłumaczenia?
  • W jaki sposób szkolić przyszłych tłumaczy?
  • Czy możliwe jest tłumaczenie maszynowe?
  • Jaka jest rola tłumaczenia w wymianie międzykulturowej i rozprzestrzenianiu idei?
  • Czy możliwe jest tłumaczenie bez manipulacji informacją?

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. a b c d Zarys teorii przekładu ustnego, s. 9.
  2. Zarys translatoryki, Barbara Kielar, Warszawa 2003