Tuchołka (herb szlachecki)

Tuchołka (Tucholka, Korzbok odmienny) – herb szlachecki, używany przez rodzinę osiadłą na Kaszubach. Herb własny rodziny Tuchołków, odmiana herbu Korzbok.

Odmiany herbu Tuchołka

Opis herbu

Herb znany był w przynajmniej trzech wariantach. Opisy z wykorzystaniem klasycznych zasad blazonowania:

Tuchołka I: W polu srebrnym trzy karpie złote w słup (także w lewo). Klejnot: nad hełmem w koronie ramię zbrojne z mieczem wzniesionym do cięcia. Labry srebrne, podbite złotem.

Tuchołka II: W polu srebrnym trzy karpie złote w słup, środkowy w lewo. Klejnot: nad hełmem w koronie trzy pióra strusie, na których karp złoty w dół. Labry srebrne, podbite złotem.

Tuchołka III: W polu srebrnym trzy karpie czerwone w słup. Klejnot: nad hełmem w koronie pięć piór strusich. Labry czerwone, podbite złotem.

Najwcześniejsze wzmianki

Warianty I i II znane są z XVII-wiecznego herbarza szlachty Prus Królewskich Dachnowskiego. Wariant I następnie przytoczony został przez Niesieckiego (Korona polska, 1728-40), Chrząńskiego (Tablice odmian herbowych, 1909) oraz Żernickiego (Der polnische Adel, 1900).

Wariant III odnotował tzw. "nowy" herbarz Siebmachera (Der Adel des Königreichs Preußen, 1906).

Herbowni

Tuchołka (Tuchola, Tucholka, Tucholski, Tuchółka).

Rodzina Tuchołka

Rodzina biorąca nazwisko od wsi Tuchółka, mająca być gałęzią wielkopolskiego rodu Korzboków. Pierwszym pewnym członkiem rodu był wymieniony w 1526 roku Wawrzyniec Tuchołka. Związek wcześniejszych właścicieli wsi, piszących się z Tuchółki, z omawianym tu rodem, jest nieznany. Największe znaczenie rodzina osiągnęła w XVII wieku, kiedy jej przedstawiciele piastowali stanowiska senatorskie. Założycielem głównej senatorskiej linii miał być Jan Tuchołka, zapisany w 1567 roku, albo wymieniany wcześniej Wawrzyniec. Wnukiem Jana był Jakub Korzbok Tuchołka, ławnik ziemski tucholski, poseł na sejm i komisarz na trybunał skarbowy radomski. Jego syn Jan Piotr, niekiedy pisany tylko jako Piotr, był pisarzem ziemskim pomorskim, podkomorzym malborskim, kasztelanem gdańskim, posłem na sejm i starostą tucholskim. Również jego potomkowie i krewni pełnili w XVII-XVIII wieku różne funkcje publiczne. W roku 1772 przedstawiciele rodu składali hołd królowi pruskiemu. W 1837 członek rodu wylegitymował się z herbem Korzbok.

Bibliografia

Przemysław Pragert: Herbarz szlachty kaszubskiej. T. 4. Gdańsk: Wydawnictwo Oskar Sp, z o.o. w koedycji z BiT Beata Żmuda-Trzebiatowska, 2015, s. 311-314, 423-424. ISBN 978-83-65175-14-4. ISBN 978-83-927383-6-7.

Linki zewnętrzne

Herb Herb Tuchołka z listą nazwisk w elektronicznej wersji Herbarza polskiego Tadeusza Gajla