Tursk (Białoruś)
Tursk (błr. i ros. Турск) – wieś na Białorusi, w rejonie rohaczowskim obwodu homelskiego, około 12 km na południowy wschód od Rohaczowa i około 6 km na wschód od Chodasiewcz.
| Państwo | |
|---|---|
| Obwód | |
| Rejon | |
| Sielsowiet |
Gadziłowicze |
| Populacja (2009) • liczba ludności |
|
| Nr kierunkowy |
+375 2339 |
| Kod pocztowy |
247279 |
Położenie na mapie obwodu homelskiego  | |
Położenie na mapie Białorusi  | |
 53°02′06″N 30°13′02″E/53,035000 30,217222
| |
Historia edytuj
Historia Turska jest słabo znana, dopiero od połowy XIX wieku. Wcześniej dobra te należały do powiatu rzeczyckiego Rzeczypospolitej. Po I rozbiorze Polski w 1772 roku znalazły się na terenie Imperium Rosyjskiego. W drugiej połowie XIX wieku istniejący tu majątek był dziedzictwem rodziny Woynicz-Sianożęckich. Pod koniec XIX wieku należał do Władysława Sianożęckiego, członka carskiej Rady Państwa. Po powstaniu styczniowym mieszkała tu Helena Chodasiewiczowa z dziećmi, żona zesłanego na Sybir Jana Chodasiewicza, właścicieli sąsiednich Chodasiewicz, które zostały skonfiskowane albo wzięte w sekwestr w ramach represji po powstaniu.
Wiadomo, że w Tursku w 1858 roku istniała kaplica, w 1866 roku – gorzelnia (w folwarku, zatrudniająca w 1880 roku 9 osób[2]) i 3 karczmy, w 1880 roku – też młyn i sklep spożywczy. W 1880 roku wieś liczyła 612 mieszkańców[2]. Według spisu 1897 roku istniały tu 2 sklepy spożywcze, kuźnia, 3 młyny wiatrakowe. W 1903 roku wzniesiono budynek szkoły.
Od 1917 roku Tursk znalazł się w ZSRR, w 1930 roku utworzono tu kołchoz „Zwycięzca”. Od 1991 roku – na Białorusi.
Dawny dwór edytuj
Jedne źródło, że w Tursku znajdował się duży polski dwór, to niepublikowany rysunek Napoleona Ordy z 1877 roku. Dwór ten, stojący na wysokiej podmurówce, miał dziewięcioosiową elewację, był parterowy z trójosiową piętrową częścią centralną, przed którą stał czterokolumnowy portyk w wielkim porządku, zwieńczony trójkątnym szczytem. Wzdłuż elewacji parterowych skrzydeł prowadziły kolumnowe podcienie. Dom stał najprawdopodobniej wśród parku krajobrazowego, z dużym gazonem przed podjazdem. Dwór o niebanalnej architekturze został najprawdopodobniej zniszczony w czasie I wojny światowej[3]. Obecnie stoi tam ruina budynku i zdziczałe resztki parku[4].
Majątek w Tursku jest opisany w 1. tomie Dziejów rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej Romana Aftanazego[3].
Przypisy edytuj
- ↑ Liczby ludności miejscowości obwodu homelskiego na podstawie spisu ludności wg stanu na dzień 14 października 2009 roku. (ros.).
- ↑ a b Tursk, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XII: Szlurpkiszki – Warłynka, Warszawa 1892, s. 655.
- ↑ a b Roman Aftanazy, Dzieje rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej, wyd. drugie przejrzane i uzupełnione, t. 1: Województwa mińskie, mścisławskie, połockie, witebskie, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1991, s. 165–166, ISBN 83-04-03713-0, ISBN 83-04-03701-7 (całość).
- ↑ Rysunek Napoleona Ordy oraz współczesne zdjęcia ruiny pałacu i resztek parku. Radzima.org. [dostęp 2015-04-11].