Rada Państwa Imperium Rosyjskiego

Rada Państwa (ros. Государственный Совет) – najwyższy organ ustawodawczy w Imperium Rosyjskim oraz najwyższy organ doradczy carów rosyjskich w latach 1810–1906. W latach 1906–1917 Rada Państwa stanowiła izbę wyższą parlamentu Imperium Rosyjskiego.

Rada Państwa Imperium Rosyjskiego - posiedzenie z dnia 7 maja 1901 r. – obraz pędzla Ilji Riepina z 1903 r. Muzeum Rosyjskie w Sankt Petersburgu

Oficjalne stroje członków Rady Państwa z 1856 roku.

Posiedzenie Rady Państwa z 27 kwietnia 1906 roku.

Geneza

Początkowe rady te były mało liczne i skupiały się na zagadnieniach spraw zagranicznych.

Katarzyna I założyła Najwyższą Tajną Radę, której rola zmieniała się w czasie.

Piotr III założył Radę Imperatorską ("Императорский Совет"), oficjalnie zwaną "Radą Najwyższego Dworu" ("Совет при высочайшем дворе"). Została ona rozwiązana wkrótce po przejęciu władzy przez Katarzynę II.

1810–1917

Rada Państwa została ponownie założona przez Aleksandra I w 1810 w ramach reform Spieranskiego. Planowana pierwotnie jako izba wyższa parlamentu, stała się ciałem doradczym, składającym się z zaufanych osób imperatora. Po założeniu Rada składała się z 35 członków; w 1890 było ich 60. Głównym zadaniem Rady była analiza, ogłaszanie i uchylanie aktów prawnych.

Siedzibą Rady Państwa był petersburski Pałac Maryjski.

W latach 1906–1917 forma Rady Państwa była określona w Konstytucji z 1906. Jej przewodniczący był wybierany przez Cesarza. Połowa radców była wybierana przez władcę za cywilne i wojskowe osiągnięcia, a druga połowa w wyborach:

• 56 mandatów dla ziemstw (po jednym z każdej guberni)
• 18 mandatów dla Zgromadzenia Szlacheckiego
• 6 mandatów dla Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego: 3 z nich dla białego duchowieństwa (parafialnego) i 3 dla czarnego duchowieństwa (mnichów)
• 12 mandatów dla przedstawicieli komisji giełdowych, izb handlowych i organizacji gospodarczych
• 6 mandatów dla Rosyjskiej Akademii Nauk
• 2 mandaty dla Parlamentu Finlandii, który wysyłał swoich delegatów.

Rada Państwa była izbą wyższą parlamentu, podczas gdy Duma Państwowa Imperium Rosyjskiego była izbą niższą. W przeciwieństwie do współczesnych sobie brytyjskiej Izby Lordów oraz pruskiej Izby Panów, była powoływana bardziej demokratycznie, bowiem połowa członków była wybierana.