Tutankhamun – studyjny jazzowy albumu Art Ensemble of Chicago nagrany w czerwcu 1969 i wydany w tym samym roku przez firmę Freedom.

Tutankhamun
Wykonawca albumu studyjnego
Art Ensemble of Chicago
Wydany

1969

Nagrywany

26 czerwca 1969

Gatunek

jazz, free jazz, muzyka kreatywna

Długość

42:23

Wydawnictwo

Freedom

Producent

Chris Whent i Alan Bates

Oceny
Album po albumie
A Jackson in Your House
(1969)
Tutankhamun
(1969)
The Spiritual
(1969)

Historia i charakter albumu

edytuj

Od połowy lat 60. XX w. amerykańskie poszukujące zespoły jazzowe jak i awangardowi muzycy jazzowi opuszczali USA i przenosili się do „ziemi obiecanej”, którą była Europa, a zwłaszcza dwa miasta: Kopenhaga i Paryż. Przyczyną tego była konserwatywna krytyka amerykańska, która postanowiła bronić esencjonalnego wyrazu amerykańskiej kultury jakim stał się jazz, wyznaczając nieprzekraczalne granice i standardy. Niemogąc doczekać się uznania w kraju, amerykańscy jazzmani przenosili się do bardziej otwartej i nastawionej proawangardowo Europy[3].

W maju 1969 r. opuścił Stany Zjednoczone Art Ensemble of Chicago. W miesiąc później zrobił to samo zespół Anthony Braxton Trio (Braxton, Wadada Leo Smith – trąbka, i Leroy Jenkins – skrzypce)[4].

W okresie tym AEC był kwartetem i nie posiadał perkusisty. Phil Wilson odszedł na początku 1969 r. do bluesowej chicagowskiej grupy Paul Butterfield Blues Band, w której także grał muzyczny partner Roscoe Mitchella – saksofonista Gene Dinwiddie oraz młody David Sanborn, będący pod wpływem Mitchella. Joseph Jarman, który grał w różnych grupach, po powrocie AEC z San Francisco do Chicago w 1968 r. dołączył do grupy i wkrótce występował już prawie wyłącznie z nimi, stając się stałym członkiem zespołu.

Z powodu braku perkusisty, członkowie grupy zostali zmuszeni do wykorzystywania, jak to sami nazwali, „małych instrumentów”. Były to „przeszkadzajki”, instrumenty perkusyjne i wiele „instrumentów” pochodzenia pozamuzycznego. W czasie jednego koncertu zespół potrafił wykorzystać 500 instrumentów[5]. Także podczas nagrania tego albumu muzycy wykorzystywali owe „małe instrumenty”.

Na albumie znalazły się tylko trzy kompozycje, z których najkrótsza, podzielona zresztą na 2 części, trwa prawie 10 minut. Tak długie utwory pozwalały na wyrażenie w jednej formie kompozycyjnej zarówno elementów lirycznych jak i najbardziej gwałtownych, co nadawało utworom niezwykłego dynamizmu wynikłego z kontrastów. W pierwszym utworze Favors posłużył się w wielkim stopniu recytacją, w której zabawa słowami wyraźnie znajduje się pod wpływem dadaizmu.

Oryginalny album analogowy składał się tylko z 2 kompozycji: „Tutankhamun” i „The Ninth Room”. Trzecia kompozycja „Tthinitthedalen” została dodana do cyfrowego wznowienia.

Muzycy

edytuj

Spis utworów

edytuj
1. Tutankhamun (Malachi Favors) 18:10
2. The Ninth Room (Roscoe Mitchell) 15:35
3. Tthinitthedalen: Part 1 (Mitchell & Favors) 4:24
4. Tthinitthedalen: Part 2 (Mitchell & Favors) 4:44
42:53

Opis płyty

edytuj
  • Producent – Chris Whent i Alan Bates
  • Data nagrań – 26 czerwca 1969
  • Miejsce nagrania – Polydor Studios (Dames II), Paryż, Francja
  • Inżynier nagrywający – J.P. Dupuy i P. Quef
  • Projekt – Malcolm Walker
  • Czas – 33:45 (Lp), 42:23 (CD)
  • Firma nagraniowa (oryginał)
Freedom Records (1969) (WB)
Numer katalogowy – FLP 40122
  • Firma nagraniowa (wznowienie)
Black Lion (Niemcy)
Numer katalogowy – BLCD760199

Przypisy

edytuj
  1. Tutankhamun - The Art Ensemble of Chicago | Album | AllMusic [online], allmusic.com [dostęp 2024-04-26] (ang.).
  2. Art Ensemble Of Chicago - Tutankhamun - Amazon.com Music [online], amazon.com [dostęp 2024-05-05] (ang.).
  3. Iain Anderson: This Is Our Music. Ss. 49–92
  4. John Litweiler, test z wkładki albumu
  5. Ekkehard Jost: Free Jazz. Str. 177

Bibliografia

edytuj
  • Wkładka do albumu
  • George E. Lewis: A Power Stronger Than Itself. The AACM and American Experimental Music. The University of Chicago Pres: Chicago 2008. Str. 676 ISBN 978-0-226-47695-7
  • Iain Anderson: This Is Our Music. Free Jazz, the Sixties, and American Culture. University of Pennsylvania Press: Philadelphia, 2007. Str. 254 ISBN 978-0-8122-2003-2

Linki zewnętrzne

edytuj