Ulica Łochowska w Warszawie
Ulica Łochowska – jedna z ulic osiedla Szmulowizna w dzielnicy Praga-Północ w Warszawie, biegnąca od ul. Kawęczyńskiej do ul. Grajewskiej.
| Szmulowizna | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 Ulica Łochowska, widok w kierunku zachodnim | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Długość |
950 m | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Przebieg | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Warszawy  | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 52°15′33,3″N 21°03′17,4″E/52,259250 21,054833
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Historia edytuj
Ulica Łochowska znajduje się na terenach dawnego folwarku i osady Szmulowizna, należącego w końcu XVIII wieku do Szmula Jakubowicza Zbytkowera, żydowskiego kupca i posiadacza licznych dóbr. Od roku 1834 tereny te były własnością rodziny von Brühl, którzy począwszy od roku 1867 parcelowali je, tworząc sieć ulic. Cała okolica została przyłączona do Warszawy w roku 1891, jednak rozwijała się wolniej, niż na przykład sąsiednia Konopacczyzna. W ciągu pierwszych 10 lat od chwili przyłączenia do Warszawy, w okolicy powstało jedynie sto wyłącznie drewnianych domów. Cały ruch budowlany koncentrował się przy głównej ulicy osiedla – Radzymińskiej. Rejony te nie cieszyły się ówcześnie dobrą sławą: odnotowywano liczne rozboje oraz wysoki poziom przestępczości, zaś zabudowa i czystość okolicy pozostawiały wiele do życzenia.
Ulica Łochowska powstała jako jedna z ostatnich na Szmulowiźnie; w rejonie ul. Otwockiej przeprowadzono ją dopiero około 1890 roku. Wcześniej istniał jedynie odcinek w okolicy ulic Kawęczyńskiej i Siedleckiej. W latach 1911-14 Łochowską wydłużono do okolic dzisiejszej ul. Grajewskiej, zaś po jej wytyczeniu, dopiero około roku 1929 powstał ostatni odcinek, do torów kolejowych. Do początku XX stulecia cała zabudowa była wyłącznie drewniana, i koncentrowała się przy początkowym odcinku ulicy. Składały się na nią jedno i dwukondygnacyjne domy frontowe; pierwsze kamieniczki powstały tu dopiero krótko po roku 1900.
W roku 1909 u zbiegu z ul. Siedlecką powstała kamienica Jana Klatczyńskiego; na jej fasadzie umieszczono zegar oraz - nad oknami drugiej kondygnacji - niszę z popiersiem Adama Mickiewicza. Z racji ozdobności budynku i skojarzeń z wielkomiejskim gmachem wytwornego hotelu, okoliczna ludność nazywała kamienicę Bristolem. W tym okresie powstała także kamienica rodziny Karwowskich pod nr. 31: Franciszek Karwowski, znany przedsiębiorca budowlany z ul. Tarchomińskiej w początkach stulecia nabył i zabudował wiele parcel w okolicy, celem ich rychłej sprzedaży.
Kolejne kamienice przy Łochowskiej budowano aż do lat dwudziestych, które przyniosły realizację dwóch ważnych dla okolicy inwestycji: na ulicy Otwockiej powstał gmach szkoły oraz zabudowania fabryki Polskiego Przemysłu Gumowego; od obiegowej nazwy "PepPeGe" pochodzi słowo "pepegi", czyli lekkie letnie buty tenisówki na gumowej zelówce.
Zmiana ta spowodowała napływ inwestycji: do roku 1934 przy Łochowskiej wybudowano kilkanaście domów, niezwykle utylitarnych i pozbawionych wystroju. Rodzina Karwowskich wzniosła wtedy aż cztery identyczne kamienice (nr. 36, 38, 38A, 38B), które wyglądały bardzo spójnie, mieściły jednak małe mieszkania. Budowę kolejnych kamienic przyniosło ożywienie budowlane 1935-39; Łochowska była wtedy brukowaną polnym kamieniem uliczką, oświetloną latarniami gazowymi. W przyziemiach kamienic działały niewielkie sklepiki i mydlarnie, a także kilka składów opałowych.
Rok 1939 przyniósł zniszczenie zabudowań pomiędzy ulicami Kawęczyńską i Folwarczną; dużo gorsze były dla Łochowskiej lata siedemdziesiąte XX wieku, kiedy to przerwano jej bieg zabudowując ją grupą mieszkalnych bloków z wielkiej płyty. Równocześnie wyburzono kilka kamienic, usunięto gazowe latarnie oraz bruk; spośród szeregu zachowanych obiektów należy wymienić budynek mieszkalny powiązany ze szkołą przy ul. Otwockiej, projektu Konstantego Sylwina Jakimowicza pod nr. 40, wraz z którym wybudowano bliźniaczy, symetrycznie posadowiony obiekt przy ul. Siedleckiej.
Bibliografia edytuj
- Jarosław Zieliński: Atlas dawnej architektury ulic i placów Warszawy, tom 9. Towarzystwo Opieki nad Zabytkami, 1995, s. 191. ISBN 83-88372-24-6.