Ulica Królewiecka w Braniewie

ulica w Braniewie

Ulica Królewiecka w Braniewie – ulica Braniewa. Jedna z ważniejszych i najdłuższych arterii komunikacyjnych miasta. Jest w całości częścią drogi krajowej nr 54.

ulica Królewiecka
Ilustracja
Skrzyżowanie – początek ul. Królewieckiej
Państwo

 Polska

Miejscowość

Braniewo

Długość

1,5 km

Poprzednie nazwy

Tamm, Schloßdamm, Königsberger Straße, Stalina, Bohaterów Stalingradu

Przebieg
1,5 km Linia kolejowa nr 204,
Linia kolejowa nr 217
0,5 km ←ul. Wspólna
0,470 km ul. Żeromskiego→
0,150 km ←ul. Wiejska, ul. Konarskiego→
światła 0 km pl. Piłsudskiego, ul. Kościuszki
ul. Gdańska
Położenie na mapie Braniewa
Mapa konturowa Braniewa, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „ulica Królewiecka”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry znajduje się punkt z opisem „ulica Królewiecka”
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa konturowa województwa warmińsko-mazurskiego, blisko górnej krawiędzi po lewej znajduje się punkt z opisem „ulica Królewiecka”
Położenie na mapie powiatu braniewskiego
Mapa konturowa powiatu braniewskiego, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „ulica Królewiecka”
Ziemia54°23′23,8″N 19°50′04,0″E/54,389944 19,834444

Do 1945 roku ulica nosiła nazwę Königsberger Straße[1] (jeszcze wcześniej Tamm, Schloßdamm[2]). W czasach Polski Ludowej natomiast Bohaterów Stalingradu. Pod obecną nazwą od 1 grudnia 1990[3][a].

Historia

edytuj
 
ul. Królewiecka na wprost po linię horyzontu w linii prostej, pocz. XX w.
 
ul. Królewiecka na pocz. XX w., (Katholisches Vereinshaus)
 
Dom Szwajcarski z XIX w., przeniesiony w 2009 do Topolna Małego

Ulica Królewiecka została pierwotnie utworzona jako wał ziemny. Rozdzielała ona dwa obszary: tereny po lewej należały do Królewskiego Przedmieścia (Königsberger Vorstadt), a po prawej leżały historyczne dobra zamku biskupiego. W latach 1818–1826 roku wytyczono i poprowadzono tędy tzw. Berliński Trakt (Berliner Chaussee, później nazwany Reichsstraße 1). Wówczas zmieniono przebieg drogi, wytyczając ją niemal w linii prostej. Nowa szosa o szerokości 7 m, biegnąca z Królewca przez Braniewo i Frombork do Elbląga, była najważniejszą drogą krajową i kursowała nią poczta konna[4][5].

W nocy z 19 na 20 stycznia 1824 wielki pożar w Nowym Mieście i na Królewieckim Przedmieściu strawił 65 budynków. Stodoły, które stały przy ulicy, nie zostały już przy niej odbudowane. Natomiast pozyskane place przeznaczono pod zabudowę mieszkalną. W następnych latach wzniesiono przy ulicy również kościół ewangelicki oraz szkołę[6].

Do 20 sierpnia 1894 ulica Królewiecka należała administracyjnie do związku gmin (niem. Amt) Szyleny, dopiero od tego dnia włączona została do miasta Braniewa[7].

9 listopada 1994, po przebudowie skrzyżowania ulic Gdańskiej, Kościuszki, Królewieckiej i pl. Piłsudskiego została na tym węźle drogowym zamontowana pierwsza (i do 2023 jedyna) sygnalizacja świetlna w Braniewie, usprawniając ruch w mieście, zwłaszcza w godzinach szczytu. Koszt tej inwestycji wyniósł 5 mld ówczesnych polskich złotych[8].

Po raz kolejny ulica zyskała na znaczeniu w I i II dekadzie XXI w., gdy wraz ze wzrostem ruchu transgranicznego z obwodem królewieckim zaczęły wzdłuż ulicy powstawać liczne obiekty handlowo-usługowe.

Ważniejsze obiekty

edytuj

Galeria zdjęć

edytuj
Ul. Królewiecka po lewej
Galeria handlowa

Zobacz też

edytuj
  1. Po II wojnie światowej nowe oficjalne nazwy ulic w Braniewie nadano dopiero w 1947 roku (Stanisław Achremczyk, Alojzy Szorc, Braniewo, Olsztyn 1995, s. 264). Gdy 17 lipca 1946 otwierano szpital w Braniewie, ulica określana była jako ul. Stalina (tamże, s. 310).

Przypisy

edytuj
  1. Heimatseite der Kreisgemeinschaft Braunsberg/Ostpreussen e.V., Braunsberg (Ermland) – geistige Hauptstadt des Ermlands, z opisu na mapie miasta
  2. Augustin Lutterberg Zur Baugeschichte der Altstadt Braunsberg. ZGAE 19/1916 s. 721.
  3. Uchwała nr VI/36A/90 Rady Miejskiej w Braniewie z dnia 22 sierpnia 1990 roku w sprawie zmiany nazw ulic miasta Braniewa (§ 3 Uchwała wchodzi w życie z dniem 1 grudnia 1990 roku.)
  4. Georg Mielcarczyk Braunsberg und Umgebung, Lippstadt 1983, s. 47
  5. Historia Braniewa - nieznane wydarzenia - DZIEJE POCZTY w PRUSACH, na WARMII i w BRANIEWIE [online], www.historiabraniewa.hekko.pl [dostęp 2022-01-15].
  6. Augustin Lutterberg, Zur Baugeschichte der Altstadt Braunsberg, ZGAE, XIX, 1916, s. 703
  7. Stadt Braunsberg (Ostpr.) [online], www.territorial.de [dostęp 2022-12-06].
  8. Uwaga na światła! Informacja dla kierowców [w:] IKAT. Ilustrowany kurier terenowy 15–21 listopada 1994, s. 2