Ulica Kurkowa w Szczecinie
Kurkowa (do 1934: Schweizerhof, 1934–1945 Loitzenhof) – ulica o długości 325 metrów na szczecińskim osiedlu Stare Miasto, w dzielnicy Śródmieście. Przed II wojną światową ulica była znacznie krótsza niż współcześnie i kończyła się ślepo przed kamienicą Loitzów. Po II wojnie światowej usunięto gruzy kamienic przylegających do ulicy, a samą ulicę wydłużono poprzez poprowadzenie jej wzdłuż bloków mieszkalnych wzniesionych w latach 50. i 60. XX wieku. Nawierzchnia jezdni składa się w całości z trylinki.
| Stare Miasto | |||||||||||||||||||||||||
 Ulica Kurkowa w 2022 r. | |||||||||||||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||||||||||||||||||||
| Miejscowość | |||||||||||||||||||||||||
| Długość |
325 m | ||||||||||||||||||||||||
| Poprzednie nazwy |
Schweitzerhof, Loitzenhof | ||||||||||||||||||||||||
| Przebieg | |||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Starego Miasta w Szczecinie  | |||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego  | |||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Szczecina  | |||||||||||||||||||||||||
 53°25′30,3″N 14°33′34,4″E/53,425083 14,559556
| |||||||||||||||||||||||||
Historia edytuj
XVI i XVII wiek edytuj
W XVI wieku ulica Kurkowa rozdzielała dziedziniec miejski na dwie części: Wielki dziedziniec miejski, położony przed istniejącym do dziś spichlerzem i Mały dziedziniec miejski, który znajdował się na miejscu późniejszego gmachu giełdy[1]. W 1474 r. szczeciński radny miejski Hans Loitz (1474) nabył parcelę przynależną do ulicy, na której w 1574 r. wzniesiono dom rodzinny Loitzów, znany dziś jako kamienica Loitzów. Kamienica kilka razy zmieniała właścicieli, a w drugiej połowie XVII wieku stała się własnością radcy Simona Rosenhanda[2], późniejszego króla Szwecji Karola X Gustawa. W tym czasie ulicę od nazwiska nowego właściciela wspomnianej kamienicy nazwano Rosenhandshof (pol. Dziedziniec Rosenhanda).
XVIII i XIX wiek edytuj
W 1709 r. ulicę przemianowano na auf dem Loyzenhofe (pol. Na Dziedzińcu Loitzów). W 1799 r. nazwę zmieniono na Schweizerhof (pol. Dziedziniec Szwajcarski); nazwa upamiętniała przybyłych ze Szwajcarii braci Dubendorfów, którzy na początku XVIII w. stali się właścicielami kamienicy Loitzów i uruchomili w tejże kamienicy restaurację. W 1934 r., w nawiązaniu do miana obowiązującego w XVIII w., ulica otrzymała nazwę Loitzenhof (pol. Dziedziniec Loitzów)[1].
Po II wojnie światowej edytuj
W czasie bombardowań Szczecina zabudowa ulicy została zniszczona. Po zakończeniu działań wojennych rozebrano ruiny zabudowy, pozostawiając jedynie kamienicę Loitzów. W 1945 r. Loitzenhof utrzymał nazwę ulicy Kurkowej. W 1955 r. kamienicę Loitzów odbudowano z przeznaczeniem na Liceum Plastyczne[2][3]. W latach 60. XX wieku ulicę Kurkową wydłużono poprzez poprowadzenie jej wzdłuż nowo wzniesionych bloków mieszkalnych, czyniąc z niej drogę wewnętrzną służącą jako dojazd do posesji. W tym czasie powstał także budynek mieszkalny na narożniku z ulicą Panieńską. Pozostałe parcele przez wiele lat nie były zabudowane. Przez kilka lat na działce przy narożniku z ulicą Księcia Mściwoja II prowadzone były prace archeologiczne w odkrytych fundamentach przedwojennych kamienic. W 2013 r. firma Neptun Developer stała się właścicielem tej parceli i wzniosła na niej nową kamienicę projektu szczecińskiego studia architektonicznego City Architekci[4].
Kalendarium zmian nazwy ulicy edytuj
| Czas obowiązywania |
Nazwa |
|---|---|
| XVII w. | Rosenhandshof |
| 1709–1799 | auf dem Loyzenhofe |
| 1799–1934 | Schweizerhof |
| 1934–1939 | Loitzenhof |
| od 1945 r. | ulica Kurkowa |
Obiekty edytuj
Istniejące edytuj
- Kurkowa 1 – Kamienica Loitzów;
- Kurkowa 2 – spichlerz z oficyną z XV wieku[5];
- Kurkowa 2a – współczesna kamienica, pierzeja wschodnia ulicy;
- Kurkowa 3 – relikty spichlerza nadbudowane współczesnymi kondygnacjami;
- Kurkowa 4 – współczesna kamienica, pierzeja zachodnia ulicy.
Nieistniejące edytuj
- Kurkowa 4 – budynek Ottoschule (Szkoły im. Ottona) z 1856 r., zniszczony w czasie II wojny światowej[6].
Galeria edytuj
-
Ulica Kurkowa przed II wojną światową, na pierwszym planie Ottoschule przy Loitzenhof 4 -
To samo miejsce w 2022 r. Po prawej kamienica nr 2a -
-
Spichlerz z oficyną -
Odkryte fundamenty kamienicy Panieńska 29. Współcześnie w tym miejscu stoi nowa kamienica nr 4. -
Odkryte fundamenty Ottoschule. Współcześnie w tym miejscu stoi kamienica nr 2a -
Kamienica nr 4 -
Odcinek ulicy zbudowany po II wojnie światowej
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ a b Obszar Starego Rynku (Dolne Miasto) – Encyklopedia Pomorza Zachodniego – pomeranica.pl [online], encyklopedia.szczecin.pl [dostęp 2020-05-23].
- ↑ a b Encyklopedia Szczecina. T. I A-O. Szczecin: Uniwersytet Szczeciński, 1999, s. 404–405. ISBN 83-87341-45-2.
- ↑ Kamienica Loitzów, Szczecin – Zabytek.pl [online], zabytek.pl [dostęp 2020-05-23] (pol.).
- ↑ Neptun Developer buduje kamienice w centrum miasta [PREZENTACJA] [online], szczecinbiznes.pl [dostęp 2020-05-23] (pol.).
- ↑ Spichlerz przy ulicy Kurkowej 2 – Encyklopedia Pomorza Zachodniego – pomeranica.pl [online], encyklopedia.szczecin.pl [dostęp 2020-05-23].
- ↑ Ottoschule – Encyklopedia Pomorza Zachodniego – pomeranica.pl [online], encyklopedia.szczecin.pl [dostęp 2020-05-23].