Uran Butka (ur. 2 grudnia 1938 w Tiranie) – albański nauczyciel, malarz, historyk, pisarz, publicysta i polityk.

Uran Butka
Data i miejsce urodzenia

2 grudnia 1938
Tirana

Przynależność polityczna

Demokratyczna Partia Albanii

Małżonek

Merjeme Pasmaçi

Życiorys edytuj

Po ukończeniu studiów filologicznych pracował jako nauczyciel w okręgach Fier i Kruja, został jednak zwolniony z powodu nieprzychylności wobec rządzącej wówczas Albańskiej Partii Pracy[1].

W 1976 roku wraz ze swoją rodziną został internowany na okres 11 lat, który spędził w Tropoi i w Martaneshu; pracował wówczas jako księgowy w spółdzielni wiejskiej[1][2]. Wrócił do Tirany, gdzie pracował jako robotnik, następnie jako pracownik w fabryce obuwia[1][2].

Na początku lat 90. należał do prezydium Demokratycznej Partii Albanii. Ubiegał się o funkcję jej przewodniczącego, jednak w głosowaniu przegrał z Salim Berishą[3][4]. W latach 1992-1997 reprezentował tę partię w Zgromadzeniu Ludowym[1][5]. Po wycofaniu się z działalności politycznej zajął się twórczością literacką oraz studiami nad historią[1].

W 2016 roku wraz z Agronem Shehajem założył Instytut Studiów Historycznych Lumo Skendo, z którego inicjatywy zwrócono szczątki Midhata Frashëriego z Nowego Jorku do Tirany oraz opublikowano jego 23-tomowe dzieło[1].

Wybrane utwory literackie[1] edytuj

  • Bombë në Ambasadën Sovjetike[6][7]
  • Dritëhije të historisë
  • E djathta dhe e majta në luftë
  • Elita shqiptare
  • Fshatarët[5]
  • Gjeniu i Kombit
  • Humbja nuk është mbarimi
  • Kamber Prishta
  • Kristo Kirka
  • Kryengritja e Dibrës 1913
  • Kryengritjet e para kundërkomuniste[8][9]
  • Lëvizja e Malësisë së Madhe dhe e Postribës
  • Lëvizja Kryeziu
  • Lufta civile ne Shqipëri 1943-1945
  • Marrëveshja e Mukjes
  • Mallakastra siç ka qenë
  • Masakra e Tivarit
  • Më në fund të lirë
  • Në shtëpinë tonë
  • Miti i Haxhi Qamilit
  • Musine Kokalari
  • Nëna[5]
  • Pishat e buta[5]
  • Ringjallje
  • Sabiha Kasimati
  • Safet Butka[9]
  • Shtatorja[5]
  • Vdekja e bardhë
  • Ventotene
  • Vetëm një natë[5]

Obrazy edytuj

  • Peisazh vjeshte[1]

Życie prywatne edytuj

Wnuk Salego oraz syn Safeta i Hatixhei[1][2][10]. Ma dwóch braci (Salego i Iljaza) oraz siostrę Teftę[1].

Żonaty z Merjeme Pasmaçi, z którą ma syna i dwie córki[1].

Przypisy edytuj

  1. a b c d e f g h i j k Dashnor Kaloçi: SAGA E BUTKAJVE – (intervistë me Uran Butkën). institutistudimevelumoskendo.al, 2019-01-15. (alb.).
  2. a b c Fahri Xharra: REPLIKE/ Te vertetat mbi Fadil Hoxhen, nuk zbulohen nga histori te porositura. gazetatema.net, 2016-03-27. [dostęp 2016-04-03]. (alb.).
  3. PD: Një histori grupesh armiqësore që në shpërgënj. tesheshi.com, 2015-12-08. (alb.).
  4. Isuf Kurtaj: Si i eliminoi Berisha kundërshtarët në Partinë Demokratike. shekulli.com.al, 2016-02-08. (alb.).
  5. a b c d e f Halit Shamata: Uran Butka, “arrati” te letërsia përmes historisë. panorama.com.al, 2016-06-13. (alb.).
  6. Uran Butka: Masakra pas “bombës” në Ambasadën Sovjetike. panorama.com.al, 2014-02-26. (alb.).
  7. Masakra e Tivarit, Uran Butka: Enveri urdhëroi, “vrisni kosovarët”. botasot.info, 2013-03-31. (alb.).
  8. NEN DRITEN E FAKTEVE DHE TE VERTETES HISTORIKE/ KRYENGRITJET ANTIKOMUNISTE TË SHKODËRS DHE MALËSISË SË MADHE. zanimalsise.com, 2017-06-06. (alb.).
  9. a b KRYENGRITJA ANTIKOMUNISTE E POSTRIBËS, 9 SHTATOR 1946 – NGA URAN BUTKA. tv1-channel.tv, 2017-09-10. (alb.).
  10. Provokimi i Uran Butkës: Në Shqipëri në vitet 1943-1945 pati vetëm luftë civile. gazetadita.al, 2016-03-08. [dostęp 2021-02-28]. (alb.).

Zobacz też edytuj