Ustrój elektrodynamiczny
Ustrój elektrodynamiczny – element pomiarowy mierników elektrodynamicznych.
Zasada działania
edytujZasada działania ustroju elektrodynamicznego polega na wzajemnym oddziaływaniu dwóch cewek, w których płyną prądy. Pierwsza z nich (ruchoma), umieszczona jest wewnątrz drugiej (nieruchoma). Przepływ prądu przez cewki powoduje ruch cewki ruchomej oraz odchylenie się przymocowanej do niej wskazówki.
W zależności od przeznaczenia miernika cewki mogą być połączone szeregowo, równoległe lub przez każdą z nich może płynąć prąd z innego obwodu.
Dla prądów stałych i płynących przez cewki moment napędowy wynosi:
gdzie jest stałą, zależną od konstrukcji miernika, a jest zmianą indukcyjności wzajemnej pomiędzy cewkami i w funkcji kąta
Natomiast dla prądów przemiennych i o przebiegach:
średni moment obrotowy wynosi:
gdzie i to wartości skuteczne powyższych prądów, a jest kątem przesunięcia fazowego pomiędzy prądami.
Natomiast ustalone wychylenie wskazówki mirnika jest proporcjonalne do średniego momentu obrotowego:
Wychylenie miernika o ustroju elektrodynamicznym będzie się równało w wypadku kiedy kąt oraz kiedy częstotliwości prądów i będą różne.
Zastosowanie ustroju elektrodynamicznego
edytujMierniki tego typu są mało trwałe oraz drogie. Ustrój ten najczęściej stosowany jest w watomierzach oraz waromierzach, a także amperomierzach i woltomierzach wartości skutecznej prądu przemiennego o małej częstotliwości.
Moc pobierana przez mierniki o ustroju elektrodynamicznym jest stosunkowo duża, wynosi 1-10 VA.
Ustrój ferrodynamiczny
edytujBudowa oraz zasada działania ustroju ferrodynamicznego są podobne ustroju elektrodynamicznego. Różnicą jest wprowadzenie do obwodu magnetycznego ferromagnetyku. Powoduje to, że pole magnetyczne oddziaływające na cewkę ruchomą jest o wiele większe niż w przypadku ustroju elektrodynamicznego.
Zaletami takiego rozwiązania jest znacznie większy moment napędowy, większa czułość oraz mniejszy pobór mocy. Natomiast wadami takiego ustroju są: histereza magnetyczna, nieliniowość indukcji w funkcji amperozwojów oraz wpływ prądów wirowych w ferromagnetyku.
Mierniki o ustroju ferrodynamicznym stosowane są przede wszystkim w elektroenergetyce.
Bibliografia
edytuj- Elektryczne przyrządy analogowe. W: Józef Parchański: Miernictwo elektryczne i elektroniczne. Wyd. dziewiąte. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 2007, s. 101–103. ISBN 978-83-02-07042-6. (pol.).