Wikipedia

Wacław Fabijanowski

kapitan piechoty Wojska Polskiego

Wacław Fabijanowski[a] (ur. 15 września 1901 w Ozorkowie, zm. 19 marca 1966 w Łodzi) – kapitan piechoty Wojska Polskiego, kawaler Krzyża Srebrnego Orderu Wojennego Virtuti Militari.

Wacław Fabijanowski
Ilustracja
kpt. Wacław Fabijanowski
kapitan piechoty kapitan piechoty
Data i miejsce urodzenia

15 września 1901
Ozorków

Data i miejsce śmierci

19 marca 1966
Łódź

Przebieg służby
Lata służby

1918–1945

Siły zbrojne

Wojsko Polskie

Formacja

Polska Organizacja Wojskowa

Jednostki

30 pułk piechoty
14 pułk piechoty

Stanowiska

dowódca drużyny
dowódca plutonu ckm
dowódca plutonu artylerii piechoty
dowódca kompanii strzeleckiej
komendant miejski PW

Główne wojny i bitwy

wojna polsko-ukraińska
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa
(kampania wrześniowa):

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Medal Niepodległości Brązowy Krzyż Zasługi Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Medal Srebrny za Długoletnią Służbę Medal Brązowy za Długoletnią Służbę
Multimedia w Wikimedia Commons
Podpis Wacława Fabijanowskiego.
Szkoła Podoficerska 14 pp w 1930 roku. Od prawej siedzą: 7 – ppor. Józef Minkina, 8 – mjr Stanisław Pietrzyk, 9 – ppłk Franciszek Sudoł, 10 – por. Wacław Fabijanowski, 11 – por. Konstanty Biesiekierski.
Wacław Fabijanowski – porucznik 14 pułku piechoty.
Korpus oficerski 14 pp w I kwartale 1930. W I rzędzie siedzą od lewej: kpt. Emil Zawisza, ks. kpt. Antoni Kosiba, mjr Aleksander Zabłocki, mjr Stanisław Pietrzyk, mjr Mikołaj Świderski, płk Ignacy Misiąg, ppłk Franciszek Sudoł, mjr Aleksander Fiszer, kpt. Józef Tkaczyk i kpt. Stanisław Trojan. W II rzędzie od góry czwarty z prawej stoi por. Wacław Fabijanowski.

Życiorys edytuj

Urodzony w Ozorkowie, w rodzinie Jana i Marii[b] Gumińskiej. Początkowe lata życia spędził w Ozorkowie. W roku 1908 jego ojciec za pracę niepodległościową został zesłany w głąb Rosji. Rok później rodzina, pozbawiona środków utrzymania, przeniosła się do Łodzi, gdzie Wacław uczęszczał do szkoły miejskiej. W roku 1915 z rodziną powrócił do Ozorkowa i kontynuował dokształcanie. Należał w tym czasie do Związku Harcerstwa Polskiego, a od września 1916 r. również do Polskiej Organizacji Wojskowej. W dniu 11 listopada 1918 r. uczestniczył w rozbrajaniu Niemców i tego samego dnia w Łęczycy wstąpił do Wojska Polskiego. Do maja 1919 r. pełnił służbę w biurze werbunku ochotników[2].

Od maja 1919 r. służył w 30 pułku piechoty (wchodzącym w skład 10 Dywizji Piechoty). W jego szeregach brał udział w wojnie polsko-ukraińskiej i polsko-bolszewickiej (podczas walk z bolszewikami dowodził drużyną, a potem plutonem ckm)[3]. Będąc w stopniu sierżanta, nocą z 15 na 16 sierpnia 1920 r. razem ze swym pułkiem uczestniczył w ataku na Radzymin. Po krwawej walce oddziały radzieckie początkowo ustąpiły z miasta, do którego południowej części wdarły się dwie kompanie 30 pp. Natarcie wojsk polskich załamało się jednakże pod silnym ogniem piechoty wroga, a toczone walki przeciągały się. Ostatecznie pod osłoną nocy nieprzyjaciel wycofał się, pozostawiając miasto Polakom. Powodzenie zostało osiągnięte w dużej mierze dzięki odwadze i waleczności sierż. Wacława Fabijanowskiego i sierż. Bronisława Szwarockiego[4]. W dniu 17 sierpnia tr. I batalion 30 pp zajął odcinek pod Radzyminem, luzując II baon Grodzieńskiego pułku piechoty. Do 2 kompanii I/30 pp przydzielono pluton ckm dowodzony przez sierż. Fabijanowskiego, który widząc zbliżające się nieprzyjacielskie auta pancerne, samorzutnie wysunął się z jednym karabinem maszynowym przed własne linie, ażeby ogniem flankowym skierowanym na szosę uniemożliwić wrogowi poruszanie się. Zauważony przez obsługę aut pancernych został silnie ostrzelany ogniem z ich działek. Mając ranną obsługę i samemu będąc kontuzjowanym pozostał na stanowisku do czasu nadejścia posiłków w postaci plutonu z 2 kompanii, z którym wspólnie odparli atak wrogich aut, przyczyniając się do utrzymania szosy radzymińskiej[5].

W uznaniu zasług sierżant Fabijanowski został, dekretem Naczelnika Państwa i Naczelnego Wodza marszałka Piłsudskiego z dnia 28 lutego 1922 r. (dekret L. 11268.V.M. Adj. Gen.), odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari nr 5202[6][7].

Po powrocie z wojny uczęszczał na kursy maturalne przy Szkole Podchorążych Piechoty w Warszawie, a w roku 1925 wstąpił (w stopniu starszego sierżanta) do Oficerskiej Szkoły dla Podoficerów w Bydgoszczy, gdzie zdał maturę. W 1927 roku ukończył tę uczelnię wojskową i jako jej absolwent został promowany na pierwszy stopień oficerski[8].

Zarządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej Ignacego Mościckiego[c] z dnia 11 sierpnia 1927 r. (opublikowanym w Dzienniku Personalnym Ministerstwa Spraw Wojskowych) został mianowany na stopień podporucznika w korpusie oficerów piechoty, ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1927 roku i 55. lokatą[9]. Zarządzeniem Ministra Spraw Wojskowych, marszałka Józefa Piłsudskiego[d], został wcielony do 14 pułku piechoty[10]. Cała kariera wojskowa Wacława Fabijanowskiego, jako oficera Wojska Polskiego, to służba we włocławskim 14 pułku piechoty[11][12]. W roku 1928 jako podporucznik zajmował nadal 55. lokatę w swoim starszeństwie i odznaczony był już w tym czasie Brązowym Krzyżem Zasługi[13].

Awansowany do rangi porucznika został na mocy zarządzenia Prezydenta RP[e], ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1929 roku i 54. lokatą wśród oficerów piechoty[14]. W roku 1930 zajmował 2160. lokatę łączną wśród wszystkich poruczników korpusu piechoty (była to jednocześnie 53. lokata w swoim starszeństwie)[15], a w roku 1932 była to już 50. lokata w starszeństwie[16]. W tym samym roku odbył 8-miesięczny kurs dowódców plutonów artylerii piechoty w toruńskiej Szkole Strzelań Artylerii[17]. Na dzień 1 lipca 1933 r. Wacław Fabijanowski klasyfikowany był na 1487. pozycji wśród poruczników piechoty (była to 49. lokata w starszeństwie)[18]. Z kolei w dniu 5 czerwca 1935 r. zajmował już 1016. lokatę łączną pośród wszystkich poruczników korpusu piechoty (była to jednocześnie 47. lokata w swoim starszeństwie)[19].

Awansowany do stopnia kapitana został ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1936 roku i 313. lokatą w korpusie oficerów piechoty[20].

Pełniąc służbę we włocławskim 14 pp zajmował między innymi stanowiska: młodszego oficera szkolnej kompanii karabinów maszynowych (wrzesień 1930 roku)[21], dowódcy plutonu artylerii piechoty (wrzesień 1933 r.,wrzesień 1934 roku, wrzesień 1936 r. i marzec 1938 roku)[22] oraz dowódcy 8 kompanii strzeleckiej w III batalionie (maj 1939 roku)[23].

Dowodzony przez niego pluton artylerii piechoty osiągał bardzo dobre wyniki w wyszkoleniu zajmując od 1929 roku pierwsze miejsce w dywizji na szkole ognia[24], a w 1932 roku zdobywając pierwsze miejsce w zawodach dywizyjnych[25]. W 1934 roku przy 14 pp powołano dywizyjny kurs instruktorski dla oficerów 4 Dywizji Piechoty, na którym por. Fabijanowski był wykładowcą z dziedziny artylerii[26].

W marcu 1938 r. wszedł w skład komisji powołanej do zaprojektowania nowej odznaki pułkowej. W maju 1938 r. został wybrany członkiem zarządu Wojskowego Klubu Sportowego działającego przy 14 pp[27]. Na dzień 23 marca 1939 roku piastował stanowisko komendanta miejskiego Przysposobienia Wojskowego we Włocławku, w 14 obwodzie PW (przy 14 pułku piechoty)[28]. Zajmował w tym czasie 243. lokatę wśród kapitanów korpusu piechoty w swoim starszeństwie[29]. Był również członkiem Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej[30], a w 1939 roku objął stanowisko komendanta rejonowego Polskiego Białego Krzyża we Włocławku.

Kampania wrześniowa edytuj

Po wybuchu II wojny światowej wyruszył na wrześniowe szlaki na czele 8 kompanii strzeleckiej (w III batalionie dowodzonym przez mjr. Józefa Rodzenia). Dowodził kompanią podczas walk w korytarzu pomorskim (w dniach 2–3 września dowodził czasowo II batalionem 14 pp, którego dowódca, mjr Jan Łobza, w tym czasie odłączył się od pułku)[31] i w bitwie nad Bzurą. W toku krwawych i uporczywych walk, wskutek przygniatającej przewagi wroga, pododdziały 14 pułku piechoty zostały zdziesiątkowane. W wytworzonym kotle bitewnym kapitan Fabijanowski został w dniu 16 września odłączony od resztek swojej kompanii (pozostałości tej kompanii, około 40 strzelców, zostały włączone do 9 kompanii por. Franciszka Iwańskiego[f])[32]. 19 września 1939 r. dostał się do niemieckiej niewoli, którą spędził w oflagach: IV A Hohnstein[g], II A Prenzlau (przebywał w nim do dnia 14 listopada 1940 r.) i II C Woldenberg[31][33].

Okres powojenny edytuj

Po wyswobodzeniu z niewoli powrócił do Polski. Był długoletnim pracownikiem Łódzkich Zakładów Wytwórczych Kopii Filmowych. Wacław Fabijanowski zmarł nagle w dniu 19 marca 1966 r. w Łodzi i spoczął na tamtejszym Starym Cmentarzu przy ulicy Ogrodowej[34]. Jego grób zlikwidowano w 2016 roku i zajęto do nowego pochówku.

Rodzina edytuj

W 1928 roku zawarł we Włocławku związek małżeński z Balbiną Matyldą Godlewską, z którą miał córkę Marię Bronisławę (urodzoną w Toruniu dnia 20 lutego 1933 roku)[3].

Ordery i odznaczenia edytuj

Uwagi edytuj

  1. ↑ Zarządzeniem Ministra Spraw Wojskowych, opublikowanym w dniu 12 marca 1934 r., nastąpiło sprostowanie nazwiska por. Wacława Fabjanowskiego – z „Fabjanowski” – na „Fabijanowski”.[1]
  2. ↑ Część dokumentów wskazuje, że matka Wacława Fabijanowskiego miała na imię Marianna.
  3. ↑ Zarządzenie o sygnaturze B.P.L. 12807-III.
  4. ↑ Zarządzenie o sygnaturze B.P.L. 12887-III-27.
  5. ↑ Zarządzenie z dnia 15 sierpnia 1929 roku, sygnatura: B.P.L. 17247-I-29.
  6. ↑ Iwański Franciszek Edward – urodzony w dniu 18 stycznia 1909 r. we Lwowie, zmarł dnia 28 stycznia 1944 r. w oflagu II D Gross Born. Podporucznik z 15 sierpnia 1933 r., porucznik od 19 marca 1937 roku. W kampanii wrześniowej dowodził 9 kompanią w III/14 pp. Brał udział w walkach w korytarzu pomorskim i bitwie nad Bzurą. Jeniec oflagów: IV A Hohnstein, IV C Colditz, IIA Prenzlau, II E Neubrandenburg i II D Gross Born (w którym zmarł). Pochowany początkowo na przyobozowym cmentarzu, został w roku 1948 ekshumowany i przeniesiony na cmentarz w Nadarzycach, a w roku 1953 na cmentarz wojenny Wałcz – Bukowina. Przez władze emigracyjne został pośmiertnie awansowany do stopnia kapitana i odznaczony Krzyżem Walecznych nr 29875 (opracowano na podstawie List starszeństwa piechoty oraz książki Zdzisława Ciesielskiego – „Dzieje 14 Pułku Piechoty w latach 1918–1939”).
  7. ↑ W części źródeł wskazano, że pierwszym obozem, w którym przebywał kpt. Fabijanowski, był oflag IX A Spangenberg.

Przypisy edytuj

  1. ↑ Dziennik Personalny MSWojsk. ↓, Nr 7 z 12 III 1934, s. 99.
  2. ↑ WBH, sygn. I.482.64-5586 VM, s. 3, 4.
  3. ↑ a b WBH, sygn. I.482.64-5586 VM, s. 4.
  4. ↑ Makowski 1928 ↓, s. 23.
  5. ↑ WBH, sygn. I.482.64-5586 VM, s. 8.
  6. ↑ Dziennik Personalny MSWojsk. ↓, Nr 6 z 18 III 1922, s. 227.
  7. ↑ Makowski 1928 ↓, s. 30.
  8. ↑ WBH, sygn. I.482.64-5586 VM, s. 2, 4.
  9. ↑ Dziennik Personalny MSWojsk. ↓, Nr 21 z 15 VIII 1927, s. 245.
  10. ↑ Dziennik Personalny M.S.Wojsk. ↓, Nr 21 z 15 VIII 1927, s. 250.
  11. ↑ Rocznik oficerski 1928 ↓, s. 30.
  12. ↑ Rocznik oficerski 1932 ↓, s. 544.
  13. ↑ Rocznik oficerski 1928 ↓, s. 282.
  14. ↑ Dziennik Personalny MSWojsk. ↓, Nr 14 z 15 VIII 1929, s. 282.
  15. ↑ Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty 1930 ↓, s. 124.
  16. ↑ a b Rocznik oficerski 1932 ↓, s. 114.
  17. ↑ Dymek 2015 ↓, s. 37.
  18. ↑ Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty 1933 ↓, s. 121.
  19. ↑ Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty 1935 ↓, s. 119.
  20. ↑ Rybka i Stepan 2003 ↓, s. 354.
  21. ↑ Ciesielski 2008 ↓, s. 278.
  22. ↑ Ciesielski 2008 ↓, s. 288, 291, 294, 296.
  23. ↑ Ciesielski 2008 ↓, s. 300.
  24. ↑ Jednodniówka 14 Pułku Piechoty 1934 ↓, s. 15.
  25. ↑ Ciesielski 2008 ↓, s. 116.
  26. ↑ Ciesielski 2008 ↓, s. 110.
  27. ↑ Dziennik Kujawski Nr 110 z 14 maja 1938, str. 6.
  28. ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 672.
  29. ↑ a b Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 51.
  30. ↑ WBH, sygn. I.482.64-5586 VM, s. 3.
  31. ↑ a b Ciesielski 2008 ↓, s. 322.
  32. ↑ Ciesielski 2008 ↓, s. 225.
  33. ↑ Lista oficerów więzionych w obozie Woldenberg ↓, poz. 1040.
  34. ↑ Dziennik Łódzki Nr 70 z 1966 ↓, s. 2.
  35. ↑ Rocznik oficerski 1928 ↓, s. 68.
  36. ↑ M.P. z 1933 r. nr 24, poz. 33 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości” – jako por. Wacław Fabjanowski.
  37. ↑ a b c d Na podstawie https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/2/2c/Kpt._Wac%C5%82aw_Fabijanowski.jpg.

Bibliografia edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Wacław_Fabijanowski&oldid=72052858”