Wertheim (niemieckie przedsiębiorstwo)

Wertheim – niemiecka sieć domów towarowych założona w Stralsundzie w 1852 r.

Wertheim przy Oranienstraße w Berlinie, rok 1900

Powstanie edytuj

W roku 1852 bracia Wertheim założyli „Manufaktur & Modewarengeschäft der Gebrüder Abraham und Theodor Wertheim”. W 1875 Abraham Wertheim założył sklep pasmanteryjny w Stralsundzie, a w 1884 filię w Rostocku. Rok później jego synowie Georg, Franz, Wilhelm i Wolf założyli manufakturę w Berlinie, zaś w 1894 otwarli pierwszy dom towarowy z wystawionymi towarami i stałymi cenami przy Rosenthaler Straße 27. W 1897 zbudowano znacznie większy dom towarowy Wertheim w Berlinie, zaprojektowany przez Alfreda Messela, który zapoczątkował wielokrotnie rozbudowywany słynny kompleks przy Leipziger Straße, który swego czasu był, osiągnąwszy powierzchnię handlową 106 000 m², największym domem towarowym Europy.

Okres nazizmu edytuj

W 1934 naziści zdecydowali o konfiskacie mienia żydowskiego. Wówczas Georg Wertheim przekazał cały majątek firmy swej żonie Ursuli, niebędącej Żydówką, jednak w 1935 firma została zaliczona do „czysto żydowskich” i w 1937 znacjonalizowana. Domy towarowe Wertheim, w tym najnowszy przy ul. Świdnickiej we Wrocławiu, przeszły na własność firmy Allgemeine Warenhaus Gesellschaft AG.

Lata powojenne edytuj

Po prawej dom towarowy Wertheim w 2003 roku, Berlin

Po II wojnie światowej firma odzyskała jedynie dom towarowy mieszczący się przy Moritzplatz w Berlinie Zachodnim, pozostałe znalazły się w strefie radzieckiej, a wrocławski dom towarowy w Polsce. W 1952 r. otwarto dom towarowy przy Wilmersdorfer Straße (obecnie Karstadt), w tym samym roku przy Schloßstraße i w 1971 r. przy Kurfürstendamm.

W połowie lat 80. koncern został przejęty przez Hertie, ten zaś w 1994 r. przez Karstadt. Do 2009 w Berlinie istniały dwa domy towarowe działające pod marką Wertheim.