Essen

	Essen
	Essen
Herb	Flaga
Państwo	Niemcy
Kraj związkowy	Nadrenia Północna-Westfalia
Zarządzający	Thomas Kufen↗
Powierzchnia	210,31 km²
Populacja (31.12.2019); • liczba ludności; • gęstość	; 582 760; 2771 os./km²
Nr kierunkowy	0201
Kod pocztowy	45127-45359
Tablice rejestracyjne	E
	Położenie na mapie Nadrenii Północnej-Westfalii Essen
	Położenie na mapie Niemiec Essen
	51°27′N 7°01′E/51,450000 7,016667
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Hasło w Wikisłowniku
	Informacje w Wikipodróżach
	Strona internetowa
	Portal Niemcy

Ten artykuł dotyczy miasta w Nadrenii Północnej-Westfalii. Zobacz też: inne znaczenia tego słowa.

Essen – miasto na prawach powiatu w zachodniej części Niemiec, w kraju związkowym Nadrenia Północna-Westfalia, w rejencji Düsseldorf. Pełni funkcję portu nad Ruhrą i nad Kanałem Ren-Herne. Pod koniec 2019 roku, z liczbą mieszkańców wynoszącą około 580 tys., Essen zajmowało dziesiąte miejsce w Niemczech pod względem liczby ludności^[1]. Siedziba biskupstwa rzymskokatolickiego założonego w 1958 r. Od roku 1972 miasto uniwersyteckie. W roku 2010 Essen wraz z sąsiednimi miastami pod nazwą RUHR.2010 było Europejską Stolicą Kultury.

Katedra w Essen

Szyb zabytkowej kopalni Zollverein

GospodarkaEdytuj

Główny ośrodek przemysłowy i handlowy Zagłębia Ruhry (przede wszystkim przemysł metalowy, maszynowy, środków transportu, zbrojeniowy, chemiczny, elektrotechniczny).

Essen jest siedzibą wielu przedsiębiorstw, jak: RWE, Hochtief, Con-Energy, Aldi-Nord, Arcandor (były Karstadt-Quelle) i ThyssenKrupp. Oprócz tego Essen jest siedzibą instytucji finansowych i handlowych, miejscem targów międzynarodowych i siedzibą instytucji naukowo-badawczych.

TransportEdytuj

Głównym dworcem kolejowym jest Essen Hauptbahnhof. Inne stacje kolejowe to Essen-Frohnhausen, Essen-Horst, Essen-Hügel, Essen-Stadtwald, Essen-Kettwig, Essen-Werden.

ZabytkiEdytuj

Pomimo olbrzymich zniszczeń spowodowanych nalotem brytyjskim 11 marca 1943 r. – 3000 budynków zostało całkowicie zniszczonych, dalszych 2000 uszkodzonych – Essen zachowało liczne dzieła sztuki, przede wszystkim z czasów panowania Ottonów oraz z okresu wielkiej industrializacji miasta w XIX w.

W centrum Essen zachowało się dawne opactwo żeńskie, w którego skład wchodzi katedra św. Kosmy i Damiana (Hl. Cosmas und Damian), z ottońską kryptą i westwerkiem oraz wczesnogotyckim halowym korpusem nawowym. Wewnątrz m.in. złota Madonna z ok. 980 r. oraz siedmioramienny świecznik z roku 1000. Cenne dzieła sztuki ottońskiej mieści skarbiec katedralny, między innymi zabytki z czasów rządów Matyldy i Teofano – wśród nich znajdują się cztery krzyże procesyjne w tym krzyż Ottona i Matyldy, miecz ceremonialny, Korona Ottona III. Obok katedry późnogotycki kościół św. Jana Chrzciciela (Johannes) z 1471. Również późnogotycki w stylu kościół św. Gertrudy (St. Gertrud) zachował romańską wieżę zachodnią.

Z zabytków świeckich m.in. zamek Borbeck z XVIII w. oraz XIX-wieczna Villa Hügel, dawna rezydencja Kruppów. Wśród zabytków techniki wyróżnia się dawny kompleks przemysłowy kopalni i koksowni Zollverein (niem. Zeche und Kokerei Zollverein), od 2001 roku na liście światowego dziedzictwa UNESCO oraz zabytkowe osiedla robotnicze. Pamiątką po gminie żydowskiej jest stara synagoga z 1913, dzieło Edmunda Körnera. Pomimo zniszczeń zachowała w całości swoją modernistyczną architekturę.

W dzielnicy Werden znajduje się dawny klasztor benedyktynów (znany od 875) z romańskim kościołem św. Ludgera (St. Ludgerus) z 2 poł. XII w. Obok kościół św. Lucjusza (St. Lucius) udokumentowany od 995, przebudowany w XI-XII w. z zabudowaniami klasztornymi z XVIII w.

Innymi wizytówkami Essen są muzeum Folkwang oraz Grugapark z ogrodem botanicznym.

Polityka lokalnaEdytuj

Burmistrz: Thomas Kufen (CDU) – od 2015 r.
Rada miejska (po wyborach w dniu 25.05.2014):
- SPD: 31 radnych
- CDU: 28 radnych
- Zieloni: 10 radnych
- PDS: 5 radnych
- Essener Bürger Bündnis: 4 radnych
- FDP: 3 radnych
- AfD: 3 radnych
- Piratenpartei Deutschland: 2 radnych
- PRO NRW: 2 radnych
- NPD: 1 radny
- Die PARTEI: 1 radny