Wiązki przewodzące

Wiązki przewodzące, wiązki łykodrzewne, wiązki sitowo-naczyniowe – pasma tkanki przewodzącej u roślin naczyniowych, składające się z łyka i drewna. Ich system rozciąga się od korzeni do łodyg i liści[1]. Łyko składa się z żywych komórek, jego zadaniem jest przewodzenie asymilatów od organów asymilujących do całej rośliny. Drewno składa się z komórek martwych i przewodzi wodne roztwory soli mineralnych od korzenia do liści, pełni ponadto funkcje wzmacniające.

Wiązki przewodzące widoczne w przekroju poprzecznym ogonków liściowych selerów zwyczajnych

Rodzaje wiązek przewodzących

edytuj

Układ drewna i łyka tworzących wiązkę przewodzącą może być różny. Wyróżniane są następujące rodzaje wiązek przewodzących[1]:

  • Kolateralne, składające się z pojedynczych pasm drewna i łyka. Łyko położone jest po stronie kory pierwotnej.
  • Bikolateralne, składające się z dwóch pasm łyka przedzielonych pasmem drewna.
  • Koncentryczne
    • hadrocentryczne, w których drewno otoczone jest łykiem,
    • leptocentryczne, w których łyko otoczone jest drewnem.

W niektórych wiązkach pomiędzy warstwą drewna i łyka pozostaje niezróżnicowane prokambium. Takie wiązki nazywane są wiązkami otwartymi. Jeśli całe prokambium uległo zróżnicowaniu w drewno i łyko wiązki nazywane są wiązkami zamkniętymi[1].

Układ wiązek w organach

edytuj
 
Przekrój wiązki przewodzącej w liściu Metasequoia glyptostroboides

W korzeniu układ łyka i drewna jest najczęściej naprzemianległy, a w łodydze naprzeciwległy. W liściach wiązki tworzą żyłki liściowe. U jednoliściennych wiązki przewodzące są rozproszone w miękiszu zasadniczym łodygi lub tworzą kilka pierścieni w części zewnętrznej organu. Taki układ nazywane jest ataktostelą. U nagonasiennych i dwuliściennych wiązki przewodzące ułożone są najczęściej wokół rdzenia zbudowanego z tkanki miękiszowej i przedzielone taką samą tkanką. Tkanka miękiszowa pomiędzy wiązkami nazywana jest promieniami rdzeniowymi, a układ to walec osiowy typu eusteli[1].

W korzeniach występują zwykle wiązki promieniste (radialne), o naprzemiennym układzie drewna i łyka, rozdzielonych pasmami miękiszu. W liściach wiązki przewodzące tworzą unerwienie liścia.

Przypisy

edytuj
  1. a b c d Szweykowska Alicja, Szweykowski Jerzy: Botanika t.1 Morfologia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2003, s. 175-183. ISBN 83-01-13953-6.