Wieża wodna w Parku Stryjskim
Wieża wodna w Parku Stryjskim – wieża ciśnień we Lwowie z 1894 roku. Została zbudowana na potrzeby Powszechnej Wystawy Krajowej.
 nr rej. od 2017
| |
.jpg)
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Adres |
ul. Iwana Franki |
| Typ budynku |
wieża ciśnień |
| Architekt |
Julian Zachariewicz, Michał Łużecki |
| Wysokość całkowita |
39 m |
| Wysokość do dachu |
18 m |
| Kondygnacje |
7 (obecnie 8) |
| Powierzchnia użytkowa |
99,58 m² |
| Rozpoczęcie budowy |
1893 |
| Ukończenie budowy |
1894 |
| Ważniejsze przebudowy |
2017 |
Położenie na mapie Lwowa  | |
Położenie na mapie Ukrainy  | |
Położenie na mapie obwodu lwowskiego  | |
Położenie na mapie rejonu lwowskiego  | |
 49°49′14,4″N 24°01′37,2″E/49,820667 24,027000
| |
Organizatorzy Powszechnej Wystawy Krajowej musieli zapewnić duże ilości wody do zasilenia zaplanowanej w głównej alei fontanny świetlnej, dla prezentowanego na wystawie bydła, restauracji i kawiarni oraz innych miejsc, w których była ona niezbędna[1]. Fontanna świetlna działała tylko wieczorami. Strumienie wody były podświetlane przy użyciu różnobarwnych kolorowych szkieł[1]. Na potrzeby wystawy wykopano dwie studnie, do których podłączono pompy przesyłające wodę do wieży wodnej[2]. Wodociąg wykonała krakowska firma Zieleniewskich[3]. Sama budowa wieży została ukończona w listopadzie 1893 roku[4], wtedy też zaczęto montaż zbiornika wodnego[4].
Autorem projektu był Julian Zachariewicz, dopracował go Michał Łużecki. Budowę prowadzili Jakub Bałaban i Włodzimierz Podhorodecki[5]. W 1894 roku wieża miała 39 m wysokości (18 m część murowana, a 21 m dach mierzony „do chorągiewki”)[6] i 99,58 m² powierzchni[7][8]. Nie wiadomo, kiedy został zdemontowany dach. Podczas przebudowy w 2017 roku całość została ponownie przykryta dachem, który jednak miał inny kształt od pierwotnego[9].
Po wojnie, w 1976 roku, w miejscu, gdzie wcześniej mieścił się zbiornik, otwarto kawiarnię[10]. Wtedy też zagospodarowano pozostałe 6 pięter wieży. W 1981 roku w kawiarni wyświetlano z magnetowidu filmy, a wieczorami organizowano dyskotekę. Po upadku ZSRR wieża stała opuszczona[11].
We wrześniu 2017 roku w wieży otwarto bar panoramiczny Vezha (pol. „Wieża”). Na parterze umieszczono kuchnię, na kolejnych piętrach znajdują się pomieszczenia wyposażone w ekrany. Można tam oglądać filmy, transmisje sportowe i grać. Z najwyższego piętra, gdzie mieści się bar, można podziwiać panoramę Lwowa[9].
W 2017 roku wieża została wpisana do państwowego rejestru zabytków nieruchomych o znaczeniu lokalnym[12].
Przypisy
edytuj- ↑ a b Przechadzka po Wystawie Krajowej r. 1894, [w:] Śląska Biblioteka Cyfrowa, Lwów 1894, s. 8 [dostęp 2019-04-14] (pol.).
- ↑ Z placu wystawy, Kuryer Lwowski (Lemberger Courier), 1893-10-13, s. 3 [online], anno.onb.ac.at [dostęp 2019-04-07].
- ↑ Dział maszyn na wystawie krajowej, Kuryer Lwowski (Lemberger Courier), 1894-09-04, s.1- 2 [online], anno.onb.ac.at [dostęp 2019-04-07].
- ↑ a b Wystawa krajowa, Kuryer Lwowski (Lemberger Courier), 1893-11-26, s. 4 [online], anno.onb.ac.at [dostęp 2019-04-07].
- ↑ Wieża wodna. [w:] Centrum historii miejskiej Europy Środkowo-Wschodniej [on-line]. [dostęp 2019-04-14]. (pol.).
- ↑ Z placu wystawy krajowej, Kuryer Lwowski (Lemberger Courier), 1893-10-19, s. 2 [online], anno.onb.ac.at [dostęp 2019-04-08].
- ↑ Katalog Powszechnej Wystawy Krajowej we Lwowie w roku 1894 pod protektoratem najmiłościwszego cesarza i króla Franciszka Józefa I. - Wyd. 2. Lwów: 1894, s. 382. [dostęp 2019-04-14].
- ↑ Wieża wodna, Lwów [online], www.lvivcenter.org [dostęp 2019-04-07].
- ↑ a b 482 метри над рівнем моря: найвищий панорама-бар Львова Вежа святкує рік [online], lviv.vgorode.ua [dostęp 2019-04-08].
- ↑ Водогінну вежу у Стрийському парку визнали пам’яткою архітектури [online], ZAXID.NET [dostęp 2019-04-08] (ukr.).
- ↑ У Львові відбудовують вежу у Стрийському парку: історія та особливості споруди [online], tvoemisto.tv [dostęp 2019-04-08].
- ↑ Водонапірну вежу у Стрийському парку хочуть визнати пам'яткою архітектури [online], ПравдаТУТ Львів Медіа [dostęp 2019-04-08] [zarchiwizowane z adresu 2019-04-08] (ukr.).