Wieszadełko
struktura anatomiczna roślin i grzybów
Wieszadełko (łac. suspensor) – w biologii termin mający różne znaczenia:
- W botanice – wyspecjalizowana komórka (lub grupa komórek)[1][2][3] znajdująca się w części bazalnej zarodka roślin nasiennych[2][3] (zazwyczaj przy biegunie mikropylarnym woreczka zalążkowego)[1]. Może mieć różną budowę i wielkość, u niektórych gatunków tworzą go polinergidy lub komórki poliploidalne[1]. Dzięki obecności macierzystego gametofitu, struktura ta pośredniczy w odżywianiu reszty zarodka[1][2][3] (wsuwa go w bielmo). Struktura ta przez jakiś czas syntetyzuje również auksyny oraz gibereliny. Zwykle jednak ulega degeneracji w trakcie dalszej embriogenezy[1].
- W mykologii – u grzybów wieszadełko lub zygofor są to strzępki podtrzymujące zygosporę. Tworzą się podczas rozmnażania płciowego zwanego zygogamią. Każda zygospora tworzy się na dwóch wieszadełkach. U większości gatunków mają one mniej więcej taką samą wielkość i kształt (są izogamiczne), kilka gatunków wytwarza wieszadełka wyraźnie nierówne pod względem wielkości i kształtu (heterogamiczne). U kilku gatunków jeden lub oba wieszadełka mają proste lub rozgałęzione wyrostki. U Mucorales wieszadełka zwykle są przeciwstawne, tzn. wierzchołkami skierowane ku sobie, z zygosporą w środku. Niektóre Mucorales (Choanephoraceae, Pilobolaceae) i Zoopagales tworzą wieszadełka równoległe i proste lub splecione z utworzoną powyżej zygosporą, same zaś znajdują się na podłożu lub w nim. U Phycomyces wieszadełka są typu szczypcowego (w okresie dojrzałości przypominają szczypce do lodu) i są modyfikacją przeciwstawnych wieszadełek Mucorales; tworzą się w miarę dojrzewania ogromnej zygospory, powodując rozdzielenie się wieszadełek. U Dimargaritales i Kickxellales wieszadełka są podobne do strzępek[4].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e wieszadełko, [w:] Marzena Popielarska, Robert Konieczny, Grzegorz Góralski, Słownik szkolny. Biologia, Kraków: Wydawnictwo Zielona Sowa, 2008, s. 389, ISBN 978-83-7435-692-3.
- ↑ a b c suspensor, [w:] Słownik tematyczny. Biologia, cz. 2, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2011, s. 156, ISBN 978-83-01-16530-7.
- ↑ a b c suspensor, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2023-09-14].
- ↑ Gregory M. Mueller, Gerald F. Bills, Mercedes S. Foster: Biodiversity of Fungi. Elsevier, 2004. DOI: 10.1016/B978-0-12-509551-8.X5000-4. ISBN 978-0-12-509551-8. (ang.).