Wikipedia:Komitet Arbitrażowy/Wnioski o arbitraż/(3/2023) MZM – Mathieu Mars

Wniosek o arbitraż w sprawie zablokowania konta oraz przywrócenia usuniętych haseł

Informacje wstępne

Wniosek złożony za pośrednictwem e-maila wysłanego na adres przewodniczącej Komitetu Arbitrażowego.

Istotą sporu jest fakt zablokowania konta MZM przez admina Mathieu Mars oraz dokonywanie wandalizmów przez Hoa binh i innych. Oczekuję odblokowania mego konta oraz przywrócenia usuniętych przez te osoby haseł, również podjęcia wobec nich właściwych kroków dyscyplinujących.

Stan faktyczny i dowody

Poniżej przedstawiam link do wymiany zdań która miała miejsce na mojej stronie dyskusji: https://pl.wikipedia.org/wiki/Dyskusja_wikipedysty:MZM#Blokada_2

Chętnie odpowiem na wszelkie pytania dodatkowe.

Podjęte środki przedarbitrażowe

W trakcie powyższej wymiany zdań kilkakrotnie wskazywałem na niedorzeczność zarzutów i działania które dewastują i zubożają zawartość Wiki, na wniosek Mathieu Mars zgodziłem się na dialog i mediację, lecz admin ich nie podjął i dalej okazuje swoje nieprzejednane i represyjne stanowisko. Wraz z Hoa binhem nie rozumieją zasadności i wartości haseł które usuwają oraz uwarunkowań ich tworzenia. Mathieu Mars zapomina o wartościach które przyświecały utworzeniu Wiki i roli służebnej adminów. W sprawie zwróciłem się z prośbą o dialog i mediację też i do innych adminów lecz skierowali mnie do Waszego Komitetu.

Potwierdzenie

Jednocześnie powiadamiam inne strony sporu.

MZM, 17 października 2023 r.

W imieniu użytkownika MZM, Loraine.

Decyzja Komitetu Arbitrażowego

Komitet Arbitrażowy postanowił przyjąć wniosek, traktując go jako odwołanie od nałożonej na wnioskodawcę bezterminowej blokady. W takim też zakresie będzie on dalej procedowany.

Wnioskodawca podjął dialog z administratorem nakładającym blokadę, który negatywnie odniósł się do możliwości zmiany swojej decyzji. Arbitrzy uznali, że w tej sprawie spełnione zostały minimalne środki przedarbitrażowe opisane w Polityce Arbitrażu. Blokowanie użytkowników, zwłaszcza nakładanie blokad bezterminowych, jest niezwykle dolegliwym środkiem dostępnym w ramach uprawnień każdego administratora. Środek ten powinien być stosowany w ostateczności, podstawy jego nałożenia nie mogą budzić wątpliwości, zaś każdy zablokowany użytkownik powinien mieć możliwość złożenia odwołania od tej blokady.

Wniosek został przyjęty jednogłośnie przy udziale wszystkich dziewięciorga arbitrów. W imieniu Komitetu, Wostr (dyskusja) 17:00, 23 paź 2023 (CEST)

Werdykt Komitetu Arbitrażowego

Wstęp

Zgodnie z zasadami opisanymi na stronie Wikipedia:Blokowanie użytkowników administratorzy mają możliwość podejmowania działań służących celom porządkowym i prewencyjnym, w tym nakładania blokad na konta wikipedystów, którzy łamią przyjęte zasady związane m.in. z weryfikowalnością tworzonych artykułów. Podejmowane przez użytkowników (w tym i administratorów) działania wobec wikipedystów łamiących zasadę weryfikowalności, mają za zadanie skłonienie ich do trwałej zmiany postępowania, które dotychczas obniżało jakość artykułów prezentowanych w Wikipedii.

Przeprowadzone postępowanie miało na celu ocenę prawidłowości podjętych działań z użyciem narzędzi administratorskich przez administratora Mathieu Marsa w stosunku do wikipedysty MZM. Biorąc pod uwagę uzasadnienie nałożonej blokady, w której wskazano na długotrwałe naruszanie zasady weryfikowalności przez wnioskodawcę, Komitet Arbitrażowy zdecydował się przeprowadzić analizę edycji MZM pod kątem przestrzegania owej zasady oraz ocenić zastosowaną przez administratora blokadę w oparciu o zasady blokowania. W związku z powyższym za materiał dowodowy podlegający ocenie Komitet Arbitrażowy zdecydował się przyjąć:

1. dotychczasowe blokady, ich uzasadnienie, zasadność i wpływ na edycje wnioskodawcy,
2. edycje wnioskodawcy w kontekście stosowania zasady weryfikowalności,
3. interakcje wnioskodawcy – wypowiedzi i działania – poza przestrzenią główną na temat uźródławiania artykułów,
4. nałożoną przez administratora blokadę (jej zakres i długość) oraz jej uzasadnienie w dyskusji wnioskodawcy i na stronie dyskusji wniosku.

Jednocześnie Komitet pragnie podkreślić, że pomimo wyrażonej we wniosku kwestii przywrócenia artykułów usuniętych w ramach DNU, działania polegające na usuwaniu artykułów w związku z przeprowadzoną dyskusją są stricte merytoryczne i nie podlegają ocenie przez Komitet. Ani wnioskodawca nie posiada kompetencji do jednoosobowego decydowania o encyklopedyczności i podważania decyzji społeczności wyrażonych w Poczekalni, ani – wbrew jego wnioskowi – członkowie Komitetu nie mają prerogatyw do oceny encyklopedyczności usuniętych artykułów.

Edycje i interakcje MZM

Dotychczasowe blokady, ich uzasadnienie, zasadność i wpływ na edycje wnioskodawcy

W związku z naruszaniem zasady weryfikowalności wnioskodawca był dotychczas blokowany w Wikipedii sześciokrotnie (łącznie z przedmiotową blokadą nałożoną przez Mathieu Marsa [1]).

Pierwszą, 24-godzinną blokadę, nałożył na MZM-a administrator Lajsikonik 4 marca 2017 roku ([2]). Kolejne blokady na użytkownika MZM nakładał administrator Boston9: 27 listopada 2017 roku na 24 godziny ([3]) z uzasadnieniem w dyskusji użytkownika ([4]); 21 sierpnia 2018 roku na 7 dni ([5]) odbierając jednocześnie uprawnienia automatycznie przeglądającego i umieszczając uzasadnienie w dyskusji ([6]); 5 stycznia 2021 na jeden miesiąc ([7]) z uzasadnieniem w dyskusji blokowanego ([8]); 31 lipca 2023 roku na jeden miesiąc ([9]) i kolejnym uzasadnieniem umieszczonym w dyskusji MZM-a ([10]). Ostatnią blokadę (przedmiotową) nałożył administrator Mathieu Mars 28 września 2023 ([11]) z uzasadnieniem w dyskusji wnioskodawcy ([12]).

W tym miejscu należy nadmienić, że użytkownik był wielokrotnie proszony w swojej dyskusji o dodawanie źródeł w artykułach przez siebie edytowanych. Pierwsza prośba w dyskusji użytkownika była wstawiona w 2009 roku ([13]), a od 2012 roku takich próśb pojawiło się ponad 80 (np. [14], [15], [16], [17], [18], [19]), zatem nakładane blokady nie były wyłącznym środkiem stosowanym w celu skłonienia wnioskodawcy do zmiany sposobu edytowania artykułów. Pomimo kolejnych próśb w dyskusji oraz blokad nakładanych na konto, MZM wprowadzał do Wikipedii treści na podstawie źródeł niezgodnych z zasadą weryfikowalności lub całkowicie bez podawania źródeł (np. [20], [21], [22], [23], [24], [25], [26], [27], [28], [29], [30]). Brak zmiany w działaniach MZM członkowie Komitetu oceniają krytycznie – użytkownik, mimo jasnych wskazówek oraz poprawek innych wikipedystów, wciąż nie podawał źródeł w czasie dodawania treści w artykułach albo opierał się na źródłach niezgodnych z przyjętymi wymaganiami.

Zgodnie z zasadami blokowania administrator może zablokować możliwość edytowania Wikipedii innym użytkownikom w celu ochrony projektu przed destrukcyjnym działaniem. Jednym z powodów takowej blokady może być nieprzestrzeganie zasady uźródławiania artykułów. Blokady nakładane na MZM przez administratorów Komitet ocenia jako zasadne, zarówno w zakresie merytorycznym, jak i długości, zważywszy że użytkownik był wielokrotnie napominany w kwestii przestrzegania zasady weryfikowalności. Podobnie odebranie wnioskodawcy uprawnień redaktora, a także automatycznie przeglądającego, było zasadne ([31]).

Edycje wnioskodawcy w kontekście stosowania zasady weryfikowalności w przestrzeni głównej

Ze względu na ogromną liczbę edycji wnioskodawcy sprawdzono, w kontekście stosowania zasady weryfikowalności, wyłącznie nowo utworzone artykuły (począwszy od 17 lutego 2018 do czasu zastosowania blokady) i jednocześnie będące w momencie rozpatrywania wniosku w przestrzeni głównej, które winny być w ocenie Komitetu „papierkiem lakmusowym” wkładu wikipedysty MZM. Sprawdzenia dokonano w tych artykułach, w których uźródłowienie kierowało (wyłącznie lub jako alternatywne źródło) do stron internetowych poza Wikipedią – bez sprawdzenia pozycji zawartych w bibliografii lub przypisach, które wskazywały na zastosowanie jako źródła informacji z czasopism i książek.

Analizując edycje wnioskodawcy stwierdzono, że wnioskodawca publikując nowe artykuły wskazał na źródła, z których korzystał przy ich pisaniu (w postaci bibliografii lub przypisów), lecz podane pozycje źródłowe nie potwierdzają wszystkich informacji zawartych w owych artykułach (np. [32], [33], [34], [35], [36], [37], [38], [39], [40], [41], [42], [43], [44], [45], [46], [47], [48], [49], [50], [51], [52], [53], [54], [55], [56]). Ponadto stwierdzono artykuły dodane bez źródeł, które zostały uzupełnione dopiero po przeniesieniu ich do brudnopisu autora z właściwymi uwagami (np. [57]).

Inne stwierdzone uchybienia to: bezpośrednie podawanie jako źródeł informacji w hasłach w polskojęzycznej Wikipedii artykułów znajdujących się w innych wersjach językowych (np. [58], [59]), podawanie jako źródła anonimowego forum internetowego ([60]), błędne uźródławianie artykułów książkami adresowymi, telefonicznymi oraz katalogami bez podania szczegółowych danych jednoznacznie identyfikujących źródło (np. [61], [62], [63], [64], [65], [66], [67], [68], [69], [70], [71], [72], [73], [74], [75], [76], [77], [78], [79], [80]).

Na kanwie kontroli edycji MZM arbitrzy stwierdzili również niechlujność dodawania przypisów, która przejawia się w postaci dodawania „gołych” linków internetowych (np. [81], [82], [83], [84], [85]), niepełnych opisów bibliograficznych wskazujących na publikację w czasopiśmie lub książce, np. bez podania tytułu publikacji, autora, wydawnictwa i daty wydania (znamienny przykład to dodanie źródła w haśle Bruno Wenzel z opisem „Dissertation: Die gemeinwirtschaftliche Bedeutung der Straßenbahnen. Grundsätzliches zum Problem der Unternehmungsform”), umieszczania źródeł informacji w sekcji „Linki zewnętrzne” (np. [86], [87], [88], [89], [90], [91], [92], [93], [94], [95], [96], [97]) oraz dodawania jako przypisów „uwag”, czyli przypisów rzeczowych (np. [98], [99], [100], [101], [102], [103], [104]).

Interakcje wnioskodawcy poza przestrzenią główną w kontekście uźródławiania haseł

Tło blokady stanowią liczne zgłoszenia do Poczekalni artykułów autorstwa wnioskodawcy, często zgłaszane przez użytkownika Hoa binh. Zgłaszane teksty utworzył zwykle wiele lat temu, kiedy obowiązywały inne niż dziś, mniej rygorystyczne, zasady uźródławiania (np. w artykule Polsko-Rumuńska Izba Gospodarcza podane źródła to „Rocznik Polskiego Przemysłu i Handlu 1938” oraz książki adresowo-telefoniczne; w artykule Iracko-Polska Izba Handlowa jedyne źródła to książki adresowo-telefoniczne; artykuł Gospodarcza Izba Polsko-Algierska nie posiada żadnych źródeł). W komentarzach do dawniejszych zgłoszeń widać niezakładanie dobrej woli (odczytywanie zgłoszeń jako np. „destrukcję”). W późniejszych wypowiedziach, bezpośrednio związanych z blokadą, początkowo uznał, że artykuły „wymagają jedynie korekty i aktualizacji tekstu, do czego zapraszam”, jednakże po kolejnych zgłoszeniach znajdował źródła przynajmniej na część informacji (jak np. w usuniętym artykule Gospodarcza Izba Polsko-Algierska – [105]) i komunikował w wątkach w Poczekalni, że „dokonano aktualizacji hasła” (np. dyskusje [106] i [107]). Co więcej, już po zakończeniu dyskusji wnioskodawca podejmował próby wpłynięcia na zamykającego DNU administratora (np. [108]), niekiedy zamieszczając te same argumenty w różnych miejscach (np. [109], [110]). Podobnie wcześniejsze wypowiedzi krytykujące zgłoszenia do usunięcia, zamieszczane poza Poczekalnią (np. [111]) wskazują, mimo długiego stażu MZM na Wikipedii, na niezaznajomienie z obowiązującymi procedurami. Analiza dawniejszych wypowiedzi wnioskodawcy wskazuje, że nie zawsze zakładał dobą wolę ([112]), widać też pewne problemy z uźródławianiem ([113]). Należy jednak zaznaczyć, że takie wypowiedzi są nieliczne wśród wielu wypowiedzi wnioskodawcy niewzbudzających zastrzeżeń.

Niepokojące wydają się również wypowiedzi wnioskodawcy już po nałożeniu na niego blokady. Ponieważ nie zablokowano mu możliwości edycji własnej strony dyskusji, w przypadku zastrzeżeń do blokady mógł wykorzystać ją do złożenia odwołania. Zamiast tego edytował ją w sposób niekonstruktywny i niezgodny z jej przeznaczeniem, zamieszczając głównie negatywne uwagi pod adresem wnioskującego wcześniej o blokadę użytkownika Hoa binh: „Protestuję przed dewastowaniem i zubożaniem zawartości Wiki przez Hoa binha, który składa hurtowe ilościowo, rzecz bez precedensu w historii polskiej Wiki (!), wnioski o DNU”, „Nie docierają do niego żadne argumenty, że wielkość haseł jest adekwatna do możliwości zebrania istotnych informacji na ich temat, że izby pełnią niebagatelną rolę w rozwoju stosunków dwustronnych pomiędzy wieloma krajami itd., nawet śladowe hasła są ency, gdyż niejednokrotnie tylko one informują o ich działalności, i same instytucje są historyczne. Hasła wymagają jedynie korekty i aktualizacji tekstu, do czego zapraszałem”, „Nie do przyjęcia jest ton korespondencji (najczęściej apodyktycznej, chamskiej, cynicznej noszącej znamiona ataków osobistych)”. Podobne uwagi kierowane były również pod adresem całości projektu: „Zaraza destrukcji postępuje” ([114]), „Nie prowadzono ze mną dialogu, nie przejawiano też empatii, lecz bez dania racji, bezpardonowo w sposób autokratyczny, niedemokratyczny podejmowano decyzje dyscyplinujące. Z perspektywy czasu oceniam, że nie godząc się z decyzjami adminów ówcześnie popełniałem błędy nie dochodząc swoich racji np. w Komitecie Arbitrażowym lub Stowarzyszeniu Wikimedia Polska” ([115]).

Z drugiej strony MZM częściowo przyjął odpowiedzialność za popełnione błędy: „Przyznaję, że czasami i ja popełniałem błędy np. umieszczając lakoniczne źródła – książki adresowo-telefoniczne, gdyż nie chciałem zaśmiecać hasła wymienianiem kilkunastu lub kilkudziesięciu publikacji” ([116]). Jednakże w dalszych wypowiedziach nie odniósł się do tego: „Cały czas zastanawiam się jakie popełniłem przestępstwo, że podjęto wobec mnie tak represyjne kroki”, powtarzając zarzuty wobec Hoa binha: “Inicjatorem hejtu wobec mnie były działania wikipedysty Hoa binh, który hurtowo, najczęściej w autorytarny i ordynarny sposób kontestował hasła mego autorstwa”, „Podejmowane nad tymi hasłami do DNU «dyskusje» były żenujące, pod tezę, i z wydumanymi zarzutami. Wyraźnie żadna z osób w nich uczestniczących nie miała wiedzy z tego zakresu. W tym czasie do akcji wkroczył admin Mathieu Mars, który wbrew zasadom Wiki zaczął legitymizować działania Hoa binha bezpardonowo usuwając hasła. Wszyscy chyba nie zdawali sobie sprawy z faktu, że dzięki tym działaniom wnosili tylko swój wkład w działania destrukcyjne, zubożenie istotnego kontentu Wiki, chyba że robili to z premedytacją ?!” ([117]).

Przedmiotowa blokada i jej ocena

Blokada na konto wikipedysty MZM została nałożona przez administratora Mathieu Marsa 28 września 2023 roku z oznaczeniem czasu jej trwania „na zawsze” bez podania jej powodu w rejestrze. Przy czym administrator przedstawił jej uzasadnienie kilka minut później w dyskusji zablokowanego wikipedysty oraz w odpowiedzi na wniosek MZM do Komitetu (umieszczona w dyskusji wniosku), jasno wykładając powody nałożenia przez siebie blokady. Wskazał m.in., że jest ona formą „ochrony projektu”.

Przede wszystkim naczelnym celem edytowania Wikipedii jest tworzenie artykułów, które będą dostarczały czytelnikom wiedzy na wolnych licencjach. Jak stanowią zasady wymienione na stronach Wikipedia:Encyklopedyczność oraz Wikipedia:Czym Wikipedia nie jest, Wikipedia nie jest „bezładnym zbiorem informacji”, lecz istnieją pewne warunki konieczne, które muszą spełniać artykuły. Warunki te zazwyczaj sformułowane są ogólnie i kwestię, czy dany temat je spełnia, rozstrzyga społeczność m.in. poprzez dyskusje w Poczekalni. Z tego względu usunięcie licznych artykułów autorstwa MZM, które nastąpiło po merytorycznej dyskusji, nie budzi zastrzeżeń Komitetu. Natomiast negatywnie ocenia on nagminne tworzenie nieencyklopedycznych i nienależycie uźródłowionych artykułów, których proces usuwania podczas DNU zajmuje czas innym użytkownikom. Z drugiej strony Komitet zwraca uwagę, że blokada nie ma stanowić kary nałożonej na użytkownika za niewłaściwe działania, zwłaszcza wymierzanej po latach, ale jako środek chroniący Wikipedię. Przedmiotowa blokada nałożona przez Mathieu Marsa na konto MZM miała w zamierzeniu chronić Wikipedię i innych użytkowników przed zamieszczanymi w niej przez wnioskodawcę słabej jakości artykułami – co nie ulega wątpliwości dla arbitrów.

Podsumowanie

Optymalność zastosowanego środka – uwaga w dyskusji użytkownika, ostrzeżenie, wycofanie nieuźródłowionych treści, krótkotrwała lub bezterminowa blokada – zawsze będzie zależała od indywidualnego podejścia administratora, specyfiki danego przypadku, liczby dotychczasowych uwag i działań podejmowanych wobec wikipedysty łamiącego zasady, przy założeniu, że podejmowane przez administratora działania mają na celu wyłącznie dobro projektu.

Dokonawszy analizy działalności wnioskodawcy w Wikipedii, jego poprzednich blokad i wypowiedzi, Komitet dostrzega powagę argumentów stojących za blokadą wikipedysty MZM. Blokada nałożona przez administratora Mathieu Marsa była zasadna. Cel blokady, jakim jest ochrona Wikipedii, można jednak uzyskać przy użyciu środków, które pozwolą zablokowanemu na częściowy udział w projekcie, poprawę swoich artykułów oraz wykazanie się znajomością i przestrzeganiem zasady weryfikowalności.

Środki

Biorąc powyższe pod uwagę, Komitet postanawia:

• w stosunku do MZM:
  1. ograniczyć zakres blokady do przestrzeni głównej artykułów, z zastrzeżeniem, że:
     • MZM może wystąpić do Komitetu Arbitrażowego z wnioskiem o jej uchylenie po upływie 6 miesięcy od daty opublikowania niniejszego werdyktu,
     • przy ocenie ewentualnego wniosku o uchylenie blokady opisanego w tym punkcie Komitet Arbitrażowy weźmie pod uwagę przestrzeganie zasady weryfikowalności w pisanych lub poprawianych artykułach; zablokowany może wnioskować o przeniesienie swoich artykułów z brudnopisu do głównej przestrzeni lub naniesienia określonych poprawek przez innych wikipedystów na odpowiednich stronach Wikipedii,
     • nie ogranicza to uprawnienia administratorów do rozszerzenia blokady na inne przestrzenie nazw w przypadku stwierdzenia naruszenia przez wikipedystę MZM zasad lub zaleceń Wikipedii w przestrzeniach nieobjętych blokadą,
  2. zobowiązać administratorów do nałożenia bezterminowej blokady na wszystkie przestrzenie nazw w przypadku oczywistego naruszenia zasady weryfikowalności po uchyleniu środka z punktu 1;
• w stosunku do Mathieu Marsa:
  1. udzielić upomnienia za brak podania powodu blokady w rejestrze blokad.

Za przyjęciem werdyktu głosowało 6 arbitrów. Żaden z arbitrów nie głosował za odrzuceniem werdyktu, 2 arbitrów wstrzymało się od głosu, 1 arbiter nie brał udziału w głosowaniu. W imieniu Komitetu, Wostr (dyskusja) 15:38, 17 lis 2023 (CET)