Wilhelm Lippke

niemiecki architekt, przedsiębiorca budowlany w Sopocie z przełomu XIX i XX w.

Wilhelm Lippke, Emil Wilhelm Lippke[1] (ur. 1 maja 1869 w Kłajpedzie, zm. 4 czerwca 1933 w Sopocie) – najbardziej znany sopocki architekt i przedsiębiorca budowlany z przełomu XIX i XX wieku, który wykonał projekty i niejednokrotnie zrealizował ponad 100 budowli, również w Gdańsku.

Wilhelm Lippke
Imię i nazwisko

Emil Wilhelm Lippke

Data i miejsce urodzenia

1 maja 1869
Kłajpeda

Data i miejsce śmierci

4 czerwca 1933
Sopot

Narodowość

niemiecka

Język

niemiecki

Dziedzina sztuki

architektura

Życiorys

edytuj

Ojciec, także Wilhelm, był nauczycielem. Syn odbył służbę w Gdańskim Regimencie Piechoty nr 128 (Danziger infanterie-Regiment No. 128), otrzymując stopień por. rezerwy[2]. Absolwent Akademii Budowlanej (Bauakademie) w Berlinie[3]. W 1896 założył firmę deweloperską (projektów i budowlaną). Pełnił funkcję członka rady miasta (1908-), pracując w komisji budowlanej. W 1913 przeszedł udar. Od około 1921 członek Związku Niemieckich Architektów (Bund der Deutschen Architekten)[4]. Był też biegłym sądowym miejscowego sądu (Vereidigter Sachverständiger für den Amtsgerichtbezirk Zoppot). Członek loży masońskiej Eugenia pod ukoronowanym Lwem (Johannis-Loge Eugenia zum gekrönten Löwen) od 1897[2].

 
Inskrypcja z sygnaturą W. Lippkego, Sopot, ul. Bohaterów Monte Cassino 55-57

Lista najbardziej znaczących realizacji[5]

edytuj

Był też projektantem szeregu budynków, m.in. przy:

  • ul. Andersa (7, 11),
  • ul. Armii Krajowej (83, 87),
  • ul. Bałtyckiej (2),
  • ul. Bema (3),
  • ul. Chmielewskiego (3, 5),
  • ul. Chopina (1-3, 7-9[7], 23, 42),
  • ul. Chrobrego (13, 27),
  • ul. Czyżewskiego (11),
  • ul. Dąbrowskiego (6-8),
  • ul. Fiszera (6, 9, 11, 15),
  • ul. Grottgera (10, 14-16, 20),
  • ul. Grunwaldzkiej (4-6, 5, 18, 21, 42[8], 94),
  • ul. Hafnera (13,21, 51-53),
  • ul. Helskiej (10, 14),
  • ul. Jana z Kolna (3, 5, 7, 8, 10),
  • ul. Kościuszki (22-24, 59),
  • ul. Mokwy (7),
  • ul. Monte Cassino (19, 21, 26, 27, 28, 33-39, 47, 48, 55-57, 60)[9],
  • ul. Obrońców Westerplatte (nr 3, 8, 29, 30, 32, 46),
  • ul. Parkowej (22, 54-56, 60),
  • ul. Podjazd (2),
  • ul. Poniatowskiego (2),
  • ul. Pułaskiego (31-33),
  • ul. Sobieskiego (4, 5, 18),
  • ul. Wosia Budzysza (5),
  • al. Niepodległości (727, 728, 773, 774[10], 776, 777-779, 784, 785, 787, 808).

Przypisy

edytuj
  1. Urząd Stanu Cywilnego w Sopocie, akt zgonu z 6 czerwca 1933 r.
  2. a b Mitglieder-Verzeichniss der zum Verbande der grossen National-Mutter-Loge in den Preussischen Staaten, genannt. Zu den drei Weltkugeln gehörigen Johannis-Loge Eugenia zum gekrönten Löwen und der damit verbundenen Altschottischen Delegation Eugenia zum gekr. Löwen im Orient, Danzig 1898/99
  3. Informacja nie potwierdzona !
  4. Justyna Gibbs: Wilhelm Lippke i jego sopockie realizacje willowe, [w:] Architektura willi i rezydencji sopockich, projektanci, inwestorzy i użytkownicy w latach 1870-1945, tom 1, Muzeum Sopotu 2017, 100 s.
  5. Trwałość i użyteczność : sopockie realizacje architektoniczne Wilhelma Lippkego, Muzeum Sopotu 2022, 193 s.
  6. Marek Sperski, Tygodnik Sopocki, nr 2 [5] z 20 marca 2000
  7. Tymoteusz Jankowski: Wieżyczki i wieże nad Sopotem, „30 dni” z lipca/października 2015
  8. Anna Pisarska–Umańska: Dom magnata kwiatowego
  9. legendy. zoppot.fm.interia.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-01-15)]..
  10. Wilhelm Lippke - realizacje [online], fotopolska.eu [dostęp 2024-04-26].

Bibliografia

edytuj
  • Marek Sperski, Tygodnik Sopocki, nr 2 [5] z 20 marca 2000
  • Józef Golec: 1901-2001 Sopot Kronika XX wieku, Golmar Gdynia 2001, 415 s., ISBN 83-916205-0-6.
  • Józef Golec: Sopocki album biograficzny, Offsetdruk i Media Cieszyn 2008, s. 144
  • Agnieszka Lasota: Rozwój historyczny sopockiej ulicy Obrońców Westerplatte, Politechnika Gdańska 2002, praca dyplomowa
  • Architektura willi i rezydencji sopockich, projektanci, inwestorzy i użytkownicy w latach 1870-1945, tom 1, Muzeum Sopotu 2017, 100 s.
  • Trwałość i użyteczność : sopockie realizacje architektoniczne Wilhelma Lippkego, Muzeum Sopotu 2022, 193 s.