Wincenty Karczewski

Wincenty Karczewski (ur. 1789 na Litwie w powiecie grodzieńskim, zm. 1832) – polski astronom i matematyk.

Życiorys

Urodził się jako syn Stanisława. Studiował matematykę w Wilnie. Od 1807 roku pracował w obserwatorium astronomicznym pod kierunkiem Jana Śniadeckiego. W roku 1814 został zastępcą profesora astronomii. Następcą Śniadeckiego został Piotr Sławiński. W roku 1818 opuścił Wilno i udał się do Paryża. W czasie pobytu za granicą uzyskał stypendium naukowe, a po powrocie do kraju został profesorem szkoły w Kielcach. W 1823 przeniósł się do Krakowa i przez 2 lata pracował w tamtejszym obserwatorium. Po powrocie do Wilna objął stanowisko adiunkta obserwatorium.

Wincenty Karczewski był jednym z popularyzatorów polskiej astronomii.

Jego zasługą jest przedruk francuskiego tłumaczenia rozprawy Śniadeckiego o Mikołaju Koperniku. W rękopisie pozostawił przekład „Astronomii fizycznej” Jana Chrzciciela Biota.

Prace naukowe

• „O plamach na słońcu” (Wilno, 1815)
• „O gwiazdach i konstelacjach i sposobie ich poznawania” (Wilno, 1816)
• „Gnomonika rysunkowa” (Wilno, 1818, drugie wydanie w Krakowie 1825)
• „Nauka o niebie, czyli wiadomość fenomenów astronomicznych” (przekład z Molleta, 1824)
• „Historia astronomii” (przekład z Laplace'a, Wilno, 1825)
• „Astronomia zawarta w 22 lekcjach” (przekład z francuskiego w dwóch częściach, Wilno, 1826)
• „O kometach” (Wilno, 1826)
• „Początki arytmetyki” (Kielce, 1832)
• „Początki geometrii”
• „Antoni i Maurycy pismo L.M.P De Jussieu uwieńczone nagrodą przez towarzystwo ulepszania więzień” (Wilno, 1830, przekład z języka francuskiego)

Bibliografia

• Wielka Encyklopedia Powszechna Ilustrowana Saturnina Sikorskiego, (1892-1914, tom 34, str. 810-811)
• S. Orgelbrand: Encyklopedia Powszechna. T. XIV. Warszawa: S. Orgelbrandt, 1863, s. 78. [dostęp 2020-12-16]. (pol.).