Wincenty Pałczyński
Wincenty Franciszek Pałczyński (ur. 2 lutego 1898 w Cieszanowie, zm. między 9 a 11 kwietnia[1] 1940 w Katyniu) – major artylerii Wojska Polskiego, kawaler Krzyża Walecznych, ofiara zbrodni katyńskiej[2].
 major artylerii
| |
| Data i miejsce urodzenia |
2 lutego 1898 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
między 9 a 11 kwietnia 1940 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1914–1940 |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki |
14 Pułk Piechoty Ziemi Kujawskiej |
| Stanowiska |
zastępca komendanta szkoły |
| Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa |
| Odznaczenia | |
 
| |
.png){kind=small}
Życiorys
edytujBył synem Jana i Rozalii Ciećkiewicz[3]. Absolwent Seminarium nauczycielskiego w Rzeszowie[1]. Uczestnik I wojny światowej w szeregach armii austro-węgierskiej.
W Wojsku Polskim od 1918. Został wcielony do 14 pułku piechoty. W jego szeregach walczył w wojnie polsko-bolszewickiej. Został odznaczony Krzyżem Walecznych.
19 lutego 1921 został zatwierdzony w stopniu porucznika piechoty z dniem 1 kwietnia 1920 z grupy oficerów byłej armii austro-węgierskiej[4]. 20 kwietnia 1921 został odkomenderowany z 14 pułku piechoty do Dowództwa Okręgu Generalnego Łódź[5]. W 1923 w stopniu porucznika piechoty ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i 1323 lokatą służył w 63 pułku piechoty[6].
Następnie został przeniesiony do korpusu oficerów artylerii z równoczesnym przeniesieniem do 10 pułku artylerii ciężkiej w Pikulicach koło Przemyśla[7]. 12 kwietnia 1927 został awansowany do stopnia kapitana ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1927 i 10. lokatą w korpusie oficerów artylerii[8]. W lipcu 1929 został przeniesiony do kadry oficerów artylerii z równoczesnym przeniesieniem służbowym do Szkoły Podchorążych Rezerwy Artylerii we Włodzimierzu Wołyńskim[9][10] na stanowisko instruktora 3. baterii[3]. W 1934 został przeniesiony do 10 pułku artylerii lekkiej[11]. 27 czerwca 1935 został awansowany na stopień majora ze starszeństwem z 1 stycznia 1935 roku i 39. lokatą w korpusie oficerów artylerii[12] i wyznaczony dowódcą dywizjonu w 10 pal[13]. W marcu 1939 był zastępcą komendanta i dyrektorem nauk Mazowieckiej Szkoły Podchorążych Rezerwy Artylerii[14].
Po agresji ZSRR na Polskę 17 września 1939 dostał się do niewoli radzieckiej. Według stanu z kwietnia 1940 był jeńcem obozu w Kozielsku. Między 7 a 9 kwietnia 1940 przekazany do dyspozycji naczelnika smoleńskiego obwodu NKWD[1] – lista wywózkowa 015/2 poz 62, nr akt 3763[15] z 5.04.1940[1]. Między 9 a 11 kwietnia 1940 został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w lesie katyńskim i tam pogrzebany[1][16]. 28 lipca 2000 nastąpiło oficjalne otwarcie w tym miejscu Polskiego Cmentarza Wojennego w Katyniu[17]. Został zidentyfikowany podczas ekshumacji prowadzonej przez Niemców w 1943 wpis w księdze czynności pod datą 24.04.1943. Figuruje liście AM-178-478 i Komisji Technicznej PCK GARF-478 (nazwisko zapisano jako Palczyński). Przy szczątkach w mundurze majora znaleziono legitymację oficerską, pamiętnik, łańcuszek z medalikiem, list z kopertą[18][19]. Znajduje się na liście ofiar opublikowanej w Gońcu Krakowskim nr 101 i Nowym Kurierze Warszawskim nr 105.
W Archiwum Robla znajduje się: spis dokumentów, notatnik i przedmioty znalezione przy jego szczątkach (pakiet 0478); jest wspomniany (bez imienia) w niedatowanej zapisce a także w spisie oficerów z dnia 31 marca 1940 w kalendarzyku znalezionym przy zwłokach kapitana Zygmunta Gosiewskiego (pakiet 01872-03, 05); prawdopodobnie Pałczyński jest właścicielem papierośnicy znalezionej wśród rzeczy przy zwłokach majora Konstantego Jamiołkowskiego (pakiet 0489-02, 03).
Sąd Grodzki w Łomży postanowieniem SG. Zg. 73/1947 z 1947 uznał Wincentego Pałczyńskiego za zmarłego[1].
5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło – decyzją nr 439/MON[20] – mianował go pośmiertnie na stopień podpułkownika[21][22]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[23][24][25].
Upamiętnienie
edytuj- 11 listopada 1976 „w hołdzie ofierze życia Żołnierzy Polskich, zamordowanych w 1940 roku w Związku Sowieckich Republik” Prezydent RP na Uchodźstwie Stanisław Ostrowski podpisał Zarządzenie, które umożliwiło udekorowanie Pomnika Katyńskiego w Londynie[26] Srebrnym Krzyżem Orderu Wojennego Virtuti Militari.
- Krzyż Kampanii Wrześniowej – zbiorowe, pośmiertne odznaczenie pamiątkowe wszystkich ofiar zbrodni katyńskiej (1 stycznia 1986)
- Dąb Pamięci zasadzony przez Urząd Miasta i Gminy Zambrów, ul Fabryczna 3, certyfikat 1589/605/WE/2009[27][28]
- Tablica Katyńska w kościele Chrystusa Króla w Jarosławiu[29]
Ordery i Odznaczenia
edytuj- Krzyż Walecznych[14]
- Złoty Krzyż Zasługi – 10 listopada 1938 „za zasługi w służbie wojskowej”[30][14]
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ a b c d e f УБИТЫ В КАТЫНИ, Москва Общество «Мемориал» – Издательство «Звенья» 2015, s. 573.
- ↑ Jędrzej Tucholski, Mord w Katyniu, 1991, s. 185.
- ↑ a b Kiński i inni, Katyń, Księga Cmentarna, 2000, s. 459.
- ↑ „Dziennik Personalny” (R.2, nr 8), Warszawa, 26 lutego 1921, s. 325.
- ↑ „Dziennik Personalny” (R.2, nr 17), Warszawa, 30 kwietnia 1921, s. 877.
- ↑ Rocznik Oficerski, Warszawa: MSWojsk., 1923, s. 305, 434.
- ↑ Rocznik Oficerski, Warszawa: MSWojsk., 1928, s. 418, 469.
- ↑ „Dziennik Personalny” (R.8, nr 13), Warszawa, 20 kwietnia 1927, s. 123.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 6 lipca 1929 roku, s. 193.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 192, 816.
- ↑ „Dziennik Personalny” (R.15, nr 14), Warszawa, 22 grudnia 1934, s. 265.
- ↑ „Dziennik Personalny” (R.16, nr 9), Warszawa, 28 czerwca 1935, s. 71.
- ↑ „Dziennik Personalny” (R.16, nr 11), Warszawa, 31 sierpnia 1935, s. 96.
- ↑ a b c Rybka R. Stepan K., Rocznik oficerski 1939, Kraków 2006, s. 163, 468.
- ↑ J. Tucholski, op cit, s. 625.
- ↑ Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 462.
- ↑ 20 lat temu otwarto Polski Cmentarz Wojenny w Katyniu - Redakcja Polska - polskieradio.pl [online], polskieradio.pl [dostęp 2024-06-27] (pol.).
- ↑ Auswaertiges Amt – Amtliches Material Zum Massenmord Von Katyn, Berlin 1943, s. 178.
- ↑ Listy katyńskie w zasobie Archiwum Państwowego w Lublinie – Archiwum Państwowe w Lublinie [online] [dostęp 2019-06-11] [zarchiwizowane z adresu 2019-04-07] (pol.).
- ↑ Zbrodnia katyńska, miedzy prawdą i kłamstwem [online], edukacja.ipn.gov.pl, 2008, s. 215 [dostęp 2024-09-17] (pol.).
- ↑ Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 19 [dostęp 2024-09-24] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-27] (pol.).
- ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
- ↑ Prezydent RP wziął udział w uroczystościach „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” [online], prezydent.pl [dostęp 2024-08-26] (pol.).
- ↑ Harmonogram odczytywania nazwisk osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie [online], policja.pl, s. 1-4 [dostęp 2024-08-28] (pol.).
- ↑ „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”. Portal polskiej Policji. [dostęp 2023-09-15].
- ↑ Zarządzenie Prezydenta RP z 11 listopada 1976 (L.dz. 274/76)
- ↑ Bohaterowie – Strona 370 – Katyń… ocalić od zapomnienia [online] [dostęp 2019-06-10] [zarchiwizowane z adresu 2020-07-01] (pol.).
- ↑ W ten sposób Zambrowianie uczcili 96 ofiar zbrodni katyńskiej [online], zambrow.org, 19 października 2009 [dostęp 2019-06-11].
- ↑ Nazwiska upamiętnione na tablicach katyńskich w 2005 roku [online], Parafia Chrystusa Króla w Jarosławiu, 12 kwietnia 2011 [dostęp 2019-06-10] (pol.).
- ↑ M.P. z 1938 r. nr 259, poz. 612.
Bibliografia
edytuj- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2019-02-09].
- Rocznik Oficerski 1923, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Warszawa 1923
- Rocznik Oficerski 1924, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Warszawa 1924
- Rocznik Oficerski 1928, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Warszawa 1928
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Jan Kiński, Helena Malanowska, Urszula Olech, Wacław Ryżewski, Janina Snitko-Rzeszut, Teresa Żach: Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Marek Tarczyński (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2000. ISBN 83-905590-7-2.
- Jędrzej Tucholski: Mord w Katyniu. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1991. ISBN 83-211-1408-3.
- УБИТЫ В КАТЫНИ, Москва Общество «Мемориал» – Издательство «Звенья» 2015, ISBN 978-5-78700-123-5.
- Auswaertiges Amt – Amtliches Material Zum Massenmord Von Katyn, Berlin 1943.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.