Wodogłowie normotensyjne

Wodogłowie normotensyjne (normociśnieniowe) – postać wodogłowia komunikującego (łac. hydrocephalus communicans), przebiegającego z prawidłowym lub lekko zwiększonym ciśnieniem płynu mózgowo-rdzeniowego[1][2], opisana po raz pierwszy przez Salomóna Hakima w 1965 roku[2] (stąd też alternatywna nazwa – zespół Hakima lub zespół Hakima-Adamsa, od nazwiska Raymonda Delacy′ego Adamsa[3])[4][5]. Rzadko współwystępuje z chorobą Parkinsona[6].

Wodogłowie normotensyjne
Klasyfikacje
ICD-10

G91.2

Obraz wodogłowia normotensyjnego w tomografii komputerowej.

Etiologia i epidemiologia edytuj

Przyczyny zespołu Hakima upatruje się w zaburzeniu wchłaniania płynu mózgowo-rdzeniowego[7], czasami jest on idiopatyczny[8][9]. Wystąpienie choroby czasem jest poprzedzone urazem głowy lub operacją[10]. Częstość występowania choroby wynosi od 2 do 20 na milion[5]. Jest przyczyną ok. 5% przypadków otępienia[5].

Objawy edytuj

Wodogłowie normotensyjne cechuje charakterystyczna triada objawów (tzw. triada Hakima)[10][11]:

Nie wszystkie wyżej wymienione objawy muszą wystąpić[11].

Rozpoznanie edytuj

  • pomiar ciśnienia płynu mózgowo-rdzeniowego – zwykle wartości określane jako wysokie prawidłowe (155 mmH2O). Poprawa kliniczna po upuszczeniu 30 ml lub więcej płynu (tzw. test Fishera) przemawia za rozpoznaniem i rokuje korzystnie dla późniejszego leczenia przez założenie zastawki komorowo-otrzewnowej
  • tomografia komputerowa głowy: poszerzenie światła komór bez oznak zaników splotu naczyniówkowego
  • MRI głowy – poszerzenie układu komorowego oraz wodociągu mózgu[12][13], nasiąkanie wysiółki komór przez płyn widoczny jako zmiana intensywności sygnału wokół komór.

Leczenie edytuj

Stosuje się leczenie operacyjne – implantację zastawki niskociśnieniowej z wytworzeniem połączenia komorowo-otrzewnowego. Po zabiegu poprawa nadchodzi bardzo szybko[10].

Przypisy edytuj

  1. Marc Verny, Gilles Berrut, Diagnosis of normal pressure hydrocephalus in elderly patients: a review, „Geriatrie Et Psychologie Neuropsychiatrie Du Vieillissement”, 10 (4), 2012, s. 415–425, DOI10.1684/pnv.2012.0373, ISSN 2115-7863, PMID23250022 [dostęp 2017-08-24].
  2. a b R.D. Adams i inni, SYMPTOMATIC OCCULT HYDROCEPHALUS WITH "NORMAL" CEREBROSPINAL-FLUID PRESSURE.A TREATABLE SYNDROME, „The New England Journal of Medicine”, 273, 1965, s. 117–126, DOI10.1056/NEJM196507152730301, ISSN 0028-4793, PMID14303656 [dostęp 2017-08-24].
  3. Hakim's syndrome w bazie Who Named It (ang.)
  4. Matthew B. Wallenstein, Guy M. McKhann, Salomón Hakim and the discovery of normal-pressure hydrocephalus, „Neurosurgery”, 67 (1), 2010, 155–159; discussion 159, ISSN 1524-4040, PMID20568668 [dostęp 2017-08-24].
  5. a b c d Seema Siraj, An overview of normal pressure hydrocephalus and its importance: how much do we really know?, „Journal of the American Medical Directors Association”, 12 (1), 2011, s. 19–21, DOI10.1016/j.jamda.2010.05.005, ISSN 1538-9375, PMID21194654 [dostęp 2017-08-24].
  6. J. Lobo Antunes, S. Fahn, L. Cote, Normal pressure hydrocephalus and Parkinson's disease, „Journal of Neural Transmission. Supplementum”, 19, 1983, s. 225–231, ISSN 0303-6995, PMID6583309 [dostęp 2017-08-24].
  7. Katarina Ivana Tudor i inni, Endoscopic third ventriculostomy (ETV) for idiopathic normal pressure hydrocephalus (iNPH), „The Cochrane Database of Systematic Reviews” (7), 2015, CD010033, DOI10.1002/14651858.CD010033.pub2, ISSN 1469-493X, PMID26222251 [dostęp 2017-08-24].
  8. H. Kitagaki i inni, CSF spaces in idiopathic normal pressure hydrocephalus: morphology and volumetry, „AJNR. American journal of neuroradiology”, 19 (7), 1998, s. 1277–1284, ISSN 0195-6108, PMID9726467 [dostęp 2017-08-24].
  9. F.T. Al-Zain i inni, [Idiopathic normal-pressure hydrocephalus. Flow measurement of cerebrospinal fluid using phase contrast MRI and its diagnostics importance], „Der Nervenarzt”, 78 (2), 2007, s. 181–187, DOI10.1007/s00115-006-2231-7, ISSN 0028-2804, PMID17225144 [dostęp 2017-08-24].
  10. a b c Mohamed Saleh, Marine Bouex, Hakim–Adams Syndrome: An Unusual Cause of Reversible Postoperative Coma, „Frontiers in Medicine”, 3, 2016, DOI10.3389/fmed.2016.00059, ISSN 2296-858X, PMID27917383, PMCIDPMC5116640 [dostęp 2017-08-24].
  11. a b A.D. Kravchuk, L.B. Likhterman, V.A. Shurkhaĭ, Monosymptomatic clinical course of posttraumatic normal pressure hydrocephalus, „Zhurnal Voprosy Neirokhirurgii Imeni N. N. Burdenko”, 75 (1), 2011, 42–46; discussion 46, ISSN 0042-8817, PMID21698923 [dostęp 2017-08-24].
  12. A.I. Holodny i inni, MR differential diagnosis of normal-pressure hydrocephalus and Alzheimer disease: significance of perihippocampal fissures, „AJNR. American journal of neuroradiology”, 19 (5), 1998, s. 813–819, ISSN 0195-6108, PMID9613493 [dostęp 2017-08-24].
  13. R.A. Hurley i inni, Normal pressure hydrocephalus: significance of MRI in a potentially treatable dementia, „The Journal of Neuropsychiatry and Clinical Neurosciences”, 11 (3), 1999, s. 297–300, DOI10.1176/jnp.11.3.297, ISSN 0895-0172, PMID10440004 [dostęp 2017-08-24].

Bibliografia edytuj

  • Antoni Prusiński, Neurologia praktyczna (wyd. II). Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2001, ISBN 83-200-2590-7

Linki zewnętrzne edytuj