Bokochód kroczeń

gatunek pająka z rodziny ukośnikowatych
(Przekierowano z Xysticus kochi)

Bokochód kroczeń[1] (Xysticus kochi) – gatunek pająka z rodziny ukośnikowatych.

Bokochód kroczeń
Xysticus kochi
Thorell, 1872
Ilustracja
Samica
Ilustracja
Samiec
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Podtyp

szczękoczułkowce

Gromada

pajęczaki

Rząd

pająki

Rodzina

ukośnikowate

Podrodzina

Thomisinae

Rodzaj

bokochód

Gatunek

bokochód kroczeń

Synonimy
  • Xysticus kochii Thorell, 1872
  • Thomisus kochi (Thorell, 1872)
  • Xysticus montanus Nosek, 1905
  • Xysticus spinifer Nosek, 1905; nec Simon, 1883
  • Xysticus noseki Roewer, 1951
  • Xysticus calenzanae Kraus, 1955

Taksonomia

edytuj

Gatunek ten opisany został w 1872 przez Tamerlana Thorella[2].

 
Buławka płciowa na nogogłaszczku samca

Samce osiągają od 3,9[3] do 5,4[4] mm, a samice od 4,4[3] do 10,8 mm długości ciała[4]. Karapaks zmierzony u 12 samców miał od 2,01 do 2,86 mm długości i od 1,99 do 2,63 mm szerokości, a u 20 samic od 2,44 do 3,58 mm długości i od 2,38 do 3,57 mm szerokości[3]. Ubarwienie karapaksu jest jasnorudobrązowe u samic i ciemnobrązowe u samców, czasem żółtawobrązowo marmurkowane, z szeroką przepaską środkową barwy żółtawobiałej, na której przedzie leży duży, klinowaty znak koloru szarawobrązowego z ciemnym czubkiem. Ponadto na karapaksie występują często ciemne do czarnych paski, a u samca oczy są białawo obrzeżone. Szczękoczułki są u samca brązowo, szarobrązowo i żółtawobiało, zaś u samicy tylko żółtawobiało nakrapiane[3]; na przedzie zaopatrzone są w silne kolce. Podługowato-owalne sternum ma rzadko rozmieszczone kolce[4]. Barwa sternum u samca jest jasnożółtawobrązowa z ciemnymi kropkami, zaś u samicy żółtawobiała do jasnobrązowej z brązowożółtymi brzegami[3][4]. Odnóża kroczne mają mocne kolce[4]. Barwa odnóży samca jest brązowawa w części dosiebnej i jasnożółtawa w części odsiebnej, zaś samicy żółtawobiała z brązowymi liniami i kropkami[3]. Opistosoma (odwłok) ma wierzch zmiennie ubarwiony, jednak zawsze z jasnobrązowo-ochrowym znakiem w kształcie liścia na ciemnym tle[4].

Nogogłaszczki samca mają krótką goleń z dwiema apofizami: ściętą na szczycie retrolateralną i zaopatrzoną w dwa małe ząbki na górnej krawędzi wentralną (brzuszną)[3]. Buławka płciowa samca ma apofizy nieco ku sobie zakrzywione, przypominające cęgi. Apofyza medialna jest podzielona na dwie gałęzie: bazalną i dystalną. Embolus w końcowej ⅓ jest silnie rozszerzony[4], a jego wierzchołek robi jedną pętlę i niekiedy ostro się zakrzywia na lejkowatym wgłębieniu tutaculum[3].

Samica ma płytkę płciową z sercowatym przedsionkiem tylko w przedniej połowie podzielonym przegrodą, otworami kopulacyjnymi położonymi przednio-bocznie[3] oraz beleczką między rowkami w około połowie tak szeroką jak jeden rowek[4]. Przewody kopulacyjne są szerokie, poprzeczne i kieszeniowate[3]. Wulwa ma szerokie i pomarszczone tło rowków płytki płciowej[4]. Zakrzywione zbiorniki nasienne mają silnie zesklerotyzowane wierzchołki[3].

Występowanie i biologia

edytuj

Pająk palearktyczny, znany z Portugalii, Hiszpanii, Wielkiej Brytanii, Francji, Belgii, Holandii, Niemiec, Danii, Szwecji, Norwegii, Finlandii, Szwajcarii, Austrii, Włoch, Estonii, Litwy, Łotwy, Polski, Czech, Słowacji, Węgier, Białorusi, Ukrainy, Słowenii, Chorwacji, Bośni i Hercegowiny, Mołdawii, Rumunii, Bułgarii, Serbii, Czarnogóry, Macedonii, Albanii, Grecji, Rosji, Turcji, Gruzji, Armenii, Azerbejdżanu i Azji Środkowej. Zasięg pionowy dochodzi do 2100 m n.p.m.[4]

Gatunek pospolity[4]. Zasiedla suche łąki i lasy[3]. Bytuje na niskich roślinach i powierzchni gruntu[4]. Dojrzałe samce są aktywne od marca do września, zaś samice od marca do października[4].

Przypisy

edytuj
  1. Xysticus kochi – Bokochód kroczeń. [w:] Insektarium.net [on-line]. [dostęp 2024-11-07].
  2. T. Thorell: Remarks on synonyms of European spiders. Part III. Uppsala: C.J. Lundström, 1872, s. 229–374. DOI: 10.5962/bhl.title.69282.
  3. a b c d e f g h i j k l S. Almquist. Swedish Araneae, part 2--families Dictynidae to Salticidae. „Insect Systematics & Evolution, Supplement”. 63, s. 285–601, 2006. 
  4. a b c d e f g h i j k l m Wolfgang Nentwig, Theo Blick, Daniel Gloor, Ambros Hänggi, Christian Kropf: Xysticus kochi. [w:] Araneae. Spiders of Europe. Version 07.2018 [on-line]. Universität Bern. [dostęp 2018-07-27].