Zabytki Grodziska Mazowieckiego
 |
Ten artykuł od 2022-07 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł. |
Grodzisk Mazowiecki posiada znaczący zbiór zabytków architektury miejskiej a także zabytki przyrodnicze. Zachowały się dawne założenia parkowo-dworskie: Park Skarbków, park Kaprys[1] (przy granicy z Opypami) oraz park przy ulicy Stawowej (Stawy Goliana)[2].
W krajobrazie miasta widoczny jest zabytkowy układ urbanistyczny centrum – Plac Wolności, Plac Króla Zygmunta Starego, kamienice przy ulicy Sienkiewicza[3] oraz nieliczne już dawne kamienice przy deptaku miejskim – ul. 11 Listopada – wiodącym od stacji kolejowej do Kościoła św. Anny i przy jego przyległych przecznicach.
Do rejestru NID wpisanych jest 13 zabytkowych nieruchomości[4].
| Numer | Nazwa | Data lub okres powstania | Adres | Zdjęcie |
|---|---|---|---|---|
| 1028/451/62 z
23.03.1962 |
Kościół św. Anny | XVII-XIX w. | Grodzisk Mazowiecki, pl. Zygmunta Starego | 
|
| 1029/453/62 z
23.03.1962 |
Kaplica pw. Świętego Krzyża | XVIII w. | Grodzisk Mazowiecki, ul. Sienkiewicza | 
|
| 1607 z
27.02.1996 |
Cmentarz żydowski i jego brama | II poł. XVIII wieku | Grodzisk Mazowiecki, ul. Żydowska[a] | .jpg)
|
| 1031/1088 z 7.01.1975 oraz
1155 z 22.05.1975 |
Willa „Foksal”[b] | 1846 | Grodzisk Mazowiecki, ul. Bartniaka 28 | 
|
| A-787 z
26.03.2008 |
Dworzec kolejowy | 1920-25 r. | Grodzisk Mazowiecki, ul. 1 Maja 4 | 
|
| A-795 z
21.04.2008 |
Willa Jana Haberlego | 1897 i 1910-12 r. | Grodzisk Mazowiecki, ul. 1 Maja 22[c] | brak zdjęcia |
| 1612 z
9.09.1996 |
Zakład Wodoleczniczy | 1884 r. | Grodzisk Mazowiecki, ul. Kilińskiego 8a | 
|
| 1612 z
09.09.1996 |
Dom z ogrodem | 1890 r. | Grodzisk Mazowiecki, ul. Kilińskiego 12 | 
|
| 480/10 z
1.06.2010 |
Willa „Niespodzianka” | 1906 r. | Grodzisk Mazowiecki, ul. Kościuszki 12 | 
|
| 1199 z
25.10.1982 |
Willa „Kaprys” i otaczający ją park z budynkiem gospodarczym i stajnią | 1884, 1896 r. | Grodzisk Mazowiecki, ul. Okólna 1/3 | 
|
| A-887 z
3.12.2009 |
Drewniany dom i park | 1878 r | Grodzisk Mazowiecki, ul. Okulickiego 11 | 
|
| 1030/454/62 z
23.03.1962 |
Willa „Radogoszcz” | XIX w. | Grodzisk Mazowiecki, ul. Sienkiewicza 31 | 
|
| 51/5/55 z
21.09.1955 |
Dwór Skarbków (lub Mokronoskich) | XVIII w. | Grodzisk Mazowiecki (dawniej Jordanowice), ul. Parkowa 1 | 
|
Zobacz też edytuj
Uwagi edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Gminna ewidencja zabytków gminy Grodzisk Mazowiecki [online], 2004.
- ↑ Program opieki nad zabytkami dla Gminy Grodzisk Mazowiecki na lata 2017-2020 [online].
- ↑ Zabytki i turystyka, Gmina Grodzisk Mazowiecki.
- ↑ Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków - woj. mazowieckie [online], 31 marca 2021.
Bibliografia edytuj
- Cabanowski M. - Domy i ludzie, Grodzisk Mazowiecki, 1998
- Cabanowski M. - Domy i ludzie cz.2, Grodzisk Mazowiecki, 1999
- Cabanowski M. - Gawędy o Grodzisku, Grodzisk Mazowiecki, 2000
- Cabanowski M. - Grodziszczanie, Podkowa Leśna, 2001
- Cabanowski M. - Mój Grodzisk, Grodzisk Mazowiecki, 1996
- Cabanowski M. - Opowieści o Kościołach dawnego dekanatu Grodziskiego, Grodzisk Mazowiecki, 1996