Zamek w Rynie

zamek krzyżacki na styku dwóch jezior

Zamek w Rynie – położony na wzniesieniu pomiędzy Jeziorem Ryńskim i Ołów, mieści się przy Placu Wolności. Zamek obecnie pełni funkcję hotelu.

Zamek w Rynie
Symbol zabytku nr rej. 515 z 12.07.1961 oraz 4 z 9.02.1979
Ilustracja
Państwo

 Polska

Miejscowość

Ryn

Typ budynku

pierwotnie zamek, następnie więzienie, obecnie hotel

Styl architektoniczny

gotyk, neogotyk

Rozpoczęcie budowy

1377

Ważniejsze przebudowy

1394

Plan budynku
Plan budynku
Położenie na mapie Rynu
Mapa konturowa Rynu, w centrum znajduje się ikonka zamku z wieżą z opisem „Zamek w Rynie”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry po prawej znajduje się ikonka zamku z wieżą z opisem „Zamek w Rynie”
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa konturowa województwa warmińsko-mazurskiego, blisko centrum na prawo znajduje się ikonka zamku z wieżą z opisem „Zamek w Rynie”
Położenie na mapie powiatu giżyckiego
Mapa konturowa powiatu giżyckiego, na dole po lewej znajduje się ikonka zamku z wieżą z opisem „Zamek w Rynie”
Położenie na mapie gminy Ryn
Mapa konturowa gminy Ryn, blisko centrum po lewej na dole znajduje się ikonka zamku z wieżą z opisem „Zamek w Rynie”
Ziemia53°56′18,35″N 21°32′45,24″E/53,938431 21,545900
Strona internetowa

Historia edytuj

 
Panorama zamku
 
Sala rycerska

Budowę zamku rozpoczęto na miejscu wcześniejszej niewielkiej warowni na polecenie wielkiego mistrza zakonu krzyżackiego Winricha von Kniprode około 1377 roku z przeznaczeniem na siedzibę konwentu i jako miejsce, z którego można było przeprowadzać ataki na wschód przeciwko Litwie[1]. Zamek miał mieć początkowo w obrębie prostokąta murów o wymiarach 44 x 52 metry dwa skrzydła: od południowego wschodu i północnego wschodu, wkrótce jednak po zbudowaniu pierwszego budynku od południowego wschodu do wysokości parteru i piwnicy pod drugi budynek, prace budowlane przerwano[2].

Prace budowlane wznowiono około 1393 roku z inicjatywy wielkiego mistrza Konrada von Wallenrode, który chciał przeznaczyć zamek w Rynie na siedzibę nowego komturstwa dla swojego brata Fryderyka. Podniesiono wtedy parterowe skrzydło południowo-wschodnie budując nad nim kaplicę i inne niezbędne pomieszczenia. Jednakże po klęsce w bitwie pod Grunwaldem w 1410 roku zasięg budowy ograniczono do czworokąta murów z jednym budynkiem gotyckim wzdłuż wschodniego boku[2].

W latach 1394–1422 zamek był na krótko siedzibą komturów, później wójtów krzyżackich. Po wybuchu wojny trzynastoletniej w 1455 roku został zdobyty przez chłopów, którzy wystąpili przeciwko nadużyciom załóg krzyżackich, a następnie odzyskany przez Jerzego von Schliebena, który pod zamkiem ich krwawo rozgromił[2].

Osobny artykuł: Bitwa pod Rynem.

Po 1525 zamek był siedzibą starostów księcia pruskiego. Podczas szwedzkiego Potopu, w 1657 roku zamek spalili Tatarzy[potrzebny przypis].

Na początku XIX wieku zamek był własnością prywatną. Po odkupieniu w 1853 roku, został przebudowany przez władze pruskie na więzienie. Zamek spłonął w 1881 roku. Po 1945 roku zaadaptowano go na dom kultury, niewielkie muzeum i urząd miasta. Po 1990 roku władze miejskie sprzedały go osobie prywatnej, która zaadaptowała go na czterogwiazdkowy hotel.

Architektura edytuj

Z czasów średniowiecza pochodzi jedno skrzydło, natomiast trzy pozostałe zbudowane w czasach nowożytnych. „Najmłodsze”, więzienne, zostało zbudowane w XIX wieku.

Stan obecny edytuj

Obecnie zamek został zaadaptowany na Hotel ZAMEK RYN**** (hotel, restauracja, basen, sauny, kręgielnia, unikalny zadaszony dziedziniec wewnętrzny).

Zamek w literaturze edytuj

U schyłku XIV wieku komturem na zamku był Konrad von Wallenrode, który zainspirował Adama Mickiewicza do napisania na zsyłce w Rosji przed 1828 rokiem poematu „Konrad Wallenrod”.

Przypisy edytuj

  1. Bohdan Guerquin, Zamki w Polsce Arkady Warszawa 1984, s.279.
  2. a b c Marian Biskup, Wojny Polski z Zakonem Krzyżackim 1308-1521 Wydawnictwo Marpress Gdańsk 1993, s.228.

Bibliografia edytuj

  • Polska: mapa zamków - Warszawa Wrocław: Polskie Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych im. Eugeniusza Romera, 1995
  • Tomasz Darmochwał, Marek Jacek Rumiński: Warmia Mazury. Przewodnik, Białystok: Agencja TD, 1996. ISBN 83-902165-0-7, s. 183-184