Zarząd Cywilny Ziem Wołynia i Frontu Podolskiego
Zarząd Cywilny Ziem Wołynia i Frontu Podolskiego (ZCZWiFP, także Komisariat Ziem Wołynia i Frontu Podolskiego) – struktura administracji cywilnej na terenach wschodnich II RP wydzielona rozkazem Naczelnego Dowództwa z 17 stycznia 1920 z Zarządu Cywilnego Ziem Wschodnich (ZCZW)[1].
ZCZWiFP objął dotychczasowy okręg wołyński i ziemie przyległe. Na czele ZCZWiFP stanął Naczelny Komisarz podlegający Komisarzowi Generalnemu Ziem Wschodnich. Aktem z 1 czerwca 1920 ZCZWiFP został podporządkowany Naczelnemu Wodzowi Wojsk Polskich (w przeciwieństwie do ZCZW podległego rządowi)[2]. ZCZWiFP faktycznie przestał istnieć z chwilą zajęcia tych ziem przez bolszewików latem 1920 a formalnie zlikwidowano go 9 września 1920[3]. Komisarzem Naczelnym był Antoni Mińkiewicz[4].
W skład ZCZWiFP wchodziły okręgi wołyński i podolski oraz delegatury przy dowództwach frontów.
- W skład okręgu wołyńskiego weszły powiaty włodzimierski, kowelski, łucki, dubieński, rówieński, ostrogski, krzemieniecki, zwiahelski, zasławski i starokonstantynowski.
- W skład okręgu podolskiego weszły powiaty kamieniecki, płoskirowski, nowouszycki i latyczowski.
15 marca 1920 utworzono powiat sarneński z dotychczasowych gmin powiatu rówieńskiego: Wysock, Dąbrowica, Lubikowicze, Niemowicze i Wiry oraz gmin powiatu owruckiego: Kisorycze, Olewsk i Jurowo[5].
15 maja 1920 powiat starokonstantynowski wyłączono z okręgu wołyńskiego i przyłączono do okręgu podolskiego[6].
1 czerwca 1920 z ZCZWiFP wyłączono powiaty: włodzimierski, kowelski, łucki, dubieński, rówieński (w granicach z 1 sierpnia 1914 r.) wraz z częścią powiatu ostrogskiego włączoną już do powiatu rówieńskiego, oraz północno-zachodnią część powiatu krzemienieckiego i przekazano ich zarząd rządowi RP[7].
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Dz. Urz. ZCZW z 1920 r. Nr 6, poz. 79.
- ↑ Dz. Urz. ZCZWiFP z 1920 r. Nr 13, poz. 168.
- ↑ Dziennik Rozkazów z 1920 r. Nr 35, poz. 752.
- ↑ Dz. Urz. ZCZWiFP z 1920 r. Nr 1, poz. 2.
- ↑ Dz. Urz. ZCZWiFP z 1920 r. Nr 2, poz. 20.
- ↑ Dz. Urz. ZCZWiFP z 1920 r. Nr 8, poz. 11.
- ↑ Dz. Urz. ZCZW z 1920 r. Nr 42, poz. 1058.
Bibliografia edytuj
- Waldemar Kozyra, Polityka administracyjna władz polskich na Ziemiach Wschodnich Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1918–1926, Białystok 2005
- Adam Janusz Mielcarek, Podziały terytorialno-administracyjne II Rzeczypospolitej w zakresie administracji zespolonej, Warszawa 2008
- Adam Janusz Mielcarek, Granica Wołyńska. Terytorialne postanowienia układu Piłsudski-Petlura, w: „Wiadomości Historyczne”, lipiec-sierpień 2010, nr 4 (290), s. 39–44.
- Adam Janusz Mielcarek, Węzłowe zagadnienia ustrojowe Zarządu Cywilnego Ziem Wschodnich (1919-1920), w świetle aktów normatywnych, w: „Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego”, Kraków – Lublin – Łódź 2011, T. 14, s. 241–251.
- Dziennik Urzędowy Zarządu Cywilnego Ziem Wołynia i Frontu Podolskiego