Zbigniew Zielonka

polski filolog

Zbigniew Tadeusz Zielonka (ur. 12 sierpnia 1929 w Poznaniu, zm. 24 stycznia 2021 w Słupsku) – polski filolog, historyk, prozaik, eseista, publicysta oraz scenarzysta telewizyjny. Naukowiec - prekursor badań z geografii życia literackiego[1].

Zbigniew Tadeusz Zielonka
Data i miejsce urodzenia

12 sierpnia 1929
Poznań

Data i miejsce śmierci

24 stycznia 2021
Słupsk

Narodowość

polska

Język

polski

Alma Mater

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Dziedzina sztuki

literatura

Epoka

XX wiek

Życiorys edytuj

Zbigniew Zielonka urodził się 12 sierpnia 1929 roku w Poznaniu[2]. W roku 1950 ukończył Liceum Ogólnokształcące w Kcyni. Absolwent filologii polskiej na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza[2]. W latach 1954–1974 pracował jako nauczyciel w szkołach średnich Opola[2]. W 1974 uzyskał tytuł doktora, w tym samym roku rozpoczął pracę w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Słupsku[3]. W latach 1999-2005 był pracownikiem naukowym Bałtyckiej Wyższej Szkoły Humanistycznej w Koszalinie[3].

Zmarł 24 stycznia 2021 w Słupsku[1]. Pochowany na cmentarzu komunalnym w Opolu w alei zasłużonych[1].

Twórczość literacka edytuj

Debiutował jako pisarz w 1954 na łamach czasopisma „Wici[2].

Powieści historyczne: edytuj

  • W Jemielnicy sądny dzień (1956)[4],
  • Orły na sarkofagu (1964)[4],
  • Klucz ziemi (1965)[5],
  • Ziemie wschodząca (1973)[5],
  • Księga Henrykowska (1979)[5],
  • Henryk Prawy (1982)[6],

Monografie: edytuj

  • Śląsk – ogniwo tradycji: rozważania o historii i kulturze (1981)[5],
  • Geografia życia literackiego polskiego kręgu kulturowego na Śląsku (1994)[6],
  • Praojce, Ojce i my. Powrót do „Starego kościoła miechowskiego” (2006)[6],

Opracowania monograficzne: edytuj

  • Papa Musioł: rzecz o Karolu Musiole i Opolu mieście (1993)[6],
  • Jakub Kania (1998)[6].

Nagrody edytuj

  • 1964 – nagroda miesięcznika „Odra[2],
  • 1968 – nagrodę miasta Opola[2],
  • 1976 – odznaka honorowa „Zasłużony Opolszczyźnie”[7],
  • 1980 – odznaka honorowa „Za zasługi dla województwa słupskiego”[7],
  • 1996 – nagroda Wojewody Słupskiego za całokształt pracy twórczej[7],
  • 1997 – nagroda Artystyczna Wojewody Opolskiego za 1996 rok[7],
  • 1997 – nagroda Rektora Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Słupsku I stopnia za osiągnięcia w działalności naukowej[7],
  • 2002 – medal Komisji Edukacji Narodowej[7],
  • 2006 – medal im. Anny Łajming[7],
  • 2009 – nagroda II stopnia Prezydenta Miasta Słupska[7],
  • 2010 – nagroda Marszałka Województwa Pomorskiego za wybitne zasługi w dziedzinie twórczości artystycznej oraz upowszechniania i ochrony kultury[7],
  • 2016 – brązowy medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”[7],
  • 2016 – nagroda im. Karola Miarki[8],
  • 2019 – medal Solidarności[7].

Przypisy edytuj

Bibliografia edytuj

  • Tadeusz Pawlak, Zielonka Zbigniew, [w:] Lesław M. Bartelski, Polscy pisarze współcześni 1939-1991. Leksykon, Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 483, ISBN 83-01-11593-9 [dostęp 2024-03-14].
  • Krystyna Krawiec-Złotkowska, Joanna Teresa Złotkowska (red.), Podążając za mistrzem. Pamięci profesora Zbigniewa Zielonki - Ojca słupskiej polonistyki., Słupsk: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pomorskiego w Słupsku, 2023, ISBN 978-83-7467-390-7.