Zestrzelenie syryjskiego Su-22 w 2017 roku

incydent militarny między samolotem syryjskim i amerykańskim

Zestrzelenie syryjskiego samolotu uderzeniowego Su-22 przez amerykański myśliwiec F/A-18E Super Hornet nastąpiło 18 czerwca 2017 roku około godziny 18:43 na południe od miasta As-Saura.

Zestrzelenie syryjskiego Su-22
Ilustracja
F/A-18E, który dokonał zestrzelenia
Państwo

 Syria

Miejsce

okolice As-Saury

Data

18 czerwca 2017

Godzina

18:43

Przyczyna

Zestrzelenie

Ofiary śmiertelne

0 osób

Statek powietrzny
Nazwa

Suchoj Su-22

Użytkownik

syryjskie wojska lotnicze

Numer

3224

Start

At-Tijas

Liczba załogi

1 osoba

Położenie na mapie Syrii
Mapa konturowa Syrii, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „miejsce zdarzenia”
Ziemia35°50′12″N 38°32′53″E/35,836667 38,548056

Przebieg walki

edytuj

18 czerwca 2017 roku około godziny 16:30 czasu lokalnego doszło do ataku syryjskich sił rządowych na oddziały rebelianckie (opozycyjne) na południe od As-Saury, przerwanego w następstwie pokazu siły wykonanego przez lotnictwo koalicji; następnie sytuację deeskalowano dzięki bezpośredniemu kontaktowi telefonicznemu między dowództwem koalicji i sił rosyjskich w Syrii[1]. Pomimo to o godzinie 18:43 Su-22 lotnictwa syryjskich sił rządowych rozpoczął nalot na oddziały rebelianckie[2].

W tej okolicy przebywały wówczas w powietrzu cztery amerykańskie samoloty: para F/A-18E ze squadronu (eskadry) VFA-87 „Golden Warriors” i para F/A-18C z VFA-37 „Bulls” z lotniskowca USS „George H.W. Bush”, znajdującego się na południe od Krety[3]. Wysłano je nad Syrię, aby czekały w gotowości na wypadek, gdyby oddziałom sojuszniczym potrzebne było wsparcie z powietrza (w pobliżu krążył także rosyjski Su-27)[3]. Amerykanie prawdopodobnie wlecieli w syryjską przestrzeń powietrzną znad Turcji[3].

Według oświadczenia opublikowanego przez US Navy maszynę syryjską niezwłocznie zestrzelono w samoobronie sił koalicyjnych[1]. Zestrzelenia dokonał myśliwiec F/A-18E z VFA-87, maszyna AJ-302, numer seryjny BuNo 168912 (podawano również informacje, że był to samolot AJ-304 / BuNo 168914), którą pilotował komandor podporucznik Michael „Mob” Tremel (znak wywoławczy Freedom 33)[3][4]. Tremelowi wcześniej polecono pilnować rosyjskiej maszyny, w związku z czym radiolokator i komputer kontroli ognia miał przestawione w tryb powietrze–powietrze; to właśnie on (a nie AWACS) wykrył Syryjczyka[3].

Tremel wspominał, że przed zestrzeleniem samolot wczesnego ostrzegania i kontroli Boeing E-3 Sentry nadał pod adresem syryjskiego pilota szereg ostrzeżeń, a następnie on sam zbliżył się do Su-22 i próbował nakłonić go do zmiany kursu, wypuszczając flary w pobliżu kabiny Syryjczyka; ostrzeżenia nie przyniosły skutku i Su-22 rozpoczął atak[3]. Amerykański pilot użył dwóch pocisków rakietowych: najpierw odpalił AIM-9X Sidewinder z węzła na końcówce skrzydła, a kiedy ten pocisk zawiódł, z małej odległości wypuścił z węzła przy wlocie powietrza do silnika AIM-120, który zniszczył cel[3][4]. Syryjski pilot zdołał się katapultować, a Tremel wykonał gwałtowny manewr, tak aby nie wlecieć w eksplozję i szczątki zniszczonego samolotu[2][3].

Po uzupełnieniu paliwa z KC-10 Extendera Tremel i jego prowadzony (Freedom 34) dostali pozwolenie na powrót na okręt macierzysty, podczas gdy parę F/A-18C (Freedom 43 i Freedom 44) skierowano w stronę Mosulu, gdzie jeden z nich zrzucił bomby na siły Państwa Islamskiego[3].

Skutki

edytuj

Było to pierwsze zestrzelenie w wykonaniu F/A-18E/F, a zarazem pierwsze potwierdzone zwycięstwo powietrzne amerykańskiego myśliwca nad samolotem załogowym od 4 maja 1999 roku[5]. Samolot syryjski, numer 3224, pilotowany był przed podpułkownika Alego Fahda[6]. Pilot przeżył katapultowanie i lądowanie ze spadochronem[2]. Agencja prasowa Fars poinformowała, że został pojmany przez bojowników kurdyjskich[7].

W następstwie zestrzelenia Ministerstwo Obrony Federacji Rosyjskiej ostrzegło, że wszystkie statki powietrzne koalicji znajdujące się na zachód od Eufratu będą śledzone przez rosyjskie systemy obrony powietrznej jako cele, a minister spraw zagranicznych Siergiej Ławrow wezwał do powstrzymania się od działań unilateralnych i do poszanowania syryjskiej suwerenności[8].

Nie wiadomo, dlaczego Sidewinder chybił. Według niektórych publikacji odpalony z odległości około 800 metrów pocisk został zmylony przez flary, inne źródła twierdzą jednak, że syryjska maszyna w ogóle nie wypuściła flar, a Sidewinder chybił z powodu usterki lub niemożności uchwycenia celu przez głowicę śledzącą[2][3][6]. Dalsze losy pocisku są nieznane – nie wiadomo, czy jego szczątki zostały odnalezione, a jeśli tak, to przez kogo i czy poddano je badaniom[3].

Na Super Horneta AJ-304 naniesiono tradycyjne oznaczenie zwycięstwa powietrznego: syryjską flagę i sylwetkę samolotu pod osłoną kabiny[4].

Przypisy

edytuj
  1. a b Combined Joint Task Force - Operation Inherent Resolve: Coalition Defends Partner Forces from Syrian Fighter Jet Attack. navy.mil, 18 czerwca 2017. [dostęp 2017-10-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-10-20)].
  2. a b c d Jamie Hunter. US Navy Downs Syrian Fitter. „Combat Aircraft”. 18 (August 2017). s. 15. (ang.). 
  3. a b c d e f g h i j k Tyler Rogoway: Here's The Definitive Account Of The Syrian Su-22 Shoot Down From The Pilots Themselves. thedrive.com, 14 września 2017. [dostęp 2017-10-20].
  4. a b c Jacek Zemło: Ujawniono, kto zestrzelił syryjskiego Su-22. konflikty.pl, 2 sierpnia 2017. [dostęp 2017-10-20].
  5. Łukasz Golowanow: Super Hornet zestrzelił syryjskiego Su-22. konflikty.pl, 19 czerwca 2017. [dostęp 2017-10-21].
  6. a b Jacek Zemło: Więcej szczegółów zestrzelenia Su-22 przez F/A-18E. konflikty.pl, 23 czerwca 2017. [dostęp 2017-10-21].
  7. SDF Holding Pilot of Downed Syrian Fighter Jet. farsnews.com, 19 czerwca 2017. [dostęp 2017-10-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (22 października 2017)]. (ang.).
  8. Michael R. Gordon, Ivan Nechepurenko: Russia Warns U.S. After Downing of Syrian Warplane. nytimes.com, 19 czerwca 2017. [dostęp 2017-10-22]. (ang.).