Eufrat

rzeka w Azji

Eufrat (stgr. Εὐφράτης Eufrates; także Firat, arab. ‏الفرات‎, Nahr al-Furat, kurd. Ferat) – obok Tygrysu jedna z dwóch największych rzek Mezopotamii. Nazwa „Eufrat” ma korzenie w języku akadyjskim, w którym określano ją mianem Purattu, w perskiej wersji Ufrattu, co oznaczało „dobro”, a z kolei z perskiej formy pochodzi nazwa grecka Euphrates.

Eufrat
‏الفرات‎
Ilustracja
Eufrat w Dajr az-Zaur (Syria)
Kontynent

Azja

Państwo

 Turcja
 Syria
 Irak

Rzeka
Długość 2700 km
Powierzchnia zlewni

673 000 km²

Średni przepływ

356 m³/s

Źródło
Współrzędne

39°43′41,9″N 40°15′24,8″E/39,728300 40,256900

Ujście
Recypient Szatt al-Arab
Współrzędne

30°25′29″N 48°10′08″E/30,424722 48,168889

Mapa
Mapa rzeki
Położenie na mapie Azji
Mapa konturowa Azji, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „źródło”, natomiast po lewej znajduje się punkt z opisem „ujście”
Łodzie na Eufracie

Źródła Eufratu znajdują się w górach wschodniej Turcji. W wyniku połączenia Eufratu Zachodniego zwanego też Karasem, Firatem lub po prostu Eufratem z Eufratem Wschodnim zwanego Muratem mającego źródła 80 km na południowy zachód od Araratu. Obie odnogi łączą się w okolicach zapory wodnej w Kebanie. Eufrat przepływa przez Turcję, Syrię i Irak w dolnym biegu w okolicach Al-Qurnah łącząc się z Tygrysem i formując rzekę Szatt al-Arab, która wpada do Zatoki Perskiej. Długość Eufratu liczona wzdłuż dłuższej z odnóg (Eufrat Wschodni) wynosi 2700 km, a powierzchnia dorzecza 673 tys. km². Najważniejsze dopływy to Balich, Chabur (oba lewostronne)[1].

Wylewa w okresie wiosny, gdy w górach topnieją śniegi, jednak słabiej niż Tygrys. Wykopaliska świadczą o tym, że rzeki wylewały już w starożytności. Żyzność dolin Tygrysu i Eufratu sprawiła, że stały się one kolebką cywilizacji. Ludność nauczyła się sztuki irygacji, a żeglowność miała znaczenie dla rozwoju handlu, państwowości i religii. Wokół Eufratu usytuowane są takie krainy historyczne jak Urartu, kraina Hajów, Mitanni, Akad i Sumer. Wzdłuż rzeki znajdowały się takie wielkie ośrodki jak: Karkemisz, Mari, Babilon, Borsippa, Nippur, Uruk, Ur, Eridu[1].

Eufrat w religiach i mitologiach edytuj

Wzmianki o rzece Eufrat pod nazwą Perat można znaleźć w Biblii. Jest jedną z rzek wypływających z Edenu[2]. Pozostałe to Piszon, Gichon, Chiddekel (czyli Tygrys). Eufrat obecny jest także w Apokalipsie św. Jana, jako rzeka, która wysycha w trakcie przygotowań do Sądu Ostatecznego[3].

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. a b Eufrat, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2024-03-07].
  2. Genesis 2,14 w przekładach Biblii.
  3. Ap 16,12 w przekładach Biblii.