Zhangixalus schlegelii
Zhangixalus schlegelii – gatunek płaza bezogonowego z rodziny nogolotkowatych (Rhacophoridae), występujący endemicznie na japońskich wyspach Honsiu, Sikoku, Kiusiu i kilku mniejszych. Nazwany na cześć zoologa Hermanna Schlegla. Dorasta do 5,3 cm długości. Zasiedla mokradła. Podczas rozrodu samice wytwarzają gniazdo składające się z ubitej piany, do którego składają jaja zapładniane następnie przez samca. Gatunek najmniejszej troski (LC) w związku z szerokim zasięgiem występowania i dużą populacją.
| Zhangixalus schlegelii[1] | |||
| (Günther, 1858) | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
Zhangixalus schlegelii | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |||
 | |||
Informacje ogólne
edytujEpitet gatunkowy pochodzi od nazwiska dziewiętnastowiecznego niemieckiego zoologa Hermanna Schlegla[4].
Samce osiągają długość 3,2–4,3 cm, a samice 4,3–5,3 cm[5]. Słabo rozwinięte błony pławne spinające palce u stóp i dłoni[5]. Opuszki palców u dłoni zakończone przylgami[5]. Skóra na grzbiecie prawie całkowicie gładka[5]. Występują fałdy nadbębenkowe, brak natomiast fałd grzbietowo-bocznych[5]. Samce posiadają żółtawobiałe modzele godowe, a ich gardła mają ciemną barwę[5]. Występuje 7–8 zębów lemieszowych (ang. vomerine teeth)[5].
Jego mitochondrialny DNA cechuje się dużymi jak na kręgowce rozmiarami: składa się z około 21 359 par zasadowych[6]. Jest to spowodowane obecnością dwóch regionów kontrolnych składających się ponadto z dużej liczby sekwencji powtarzalnych[6].
Zasięg występowania i siedlisko
edytujEndemit. Występuje wyłącznie w Japonii – na wyspach Honsiu, Sikoku i Kiusiu oraz niektórych pobliskich mniejszych wyspach[3][5]. Zasiedla tereny podmokłe, od zalesionych obszarów górskich i pagórkowatych po niziny, a zwłaszcza pola ryżowe[3]. Jest spotykany w przedziale wysokości 10–1600 m n.p.m.[3] W niektórych obszarach występowania gatunek ten jest sympatryczny ze spokrewnionym Zhangixalus arboreus[5].
Rozmnażanie i rozwój
edytujPo wybudzeniu z zimowej hibernacji samice wykopują nory w pobliżu zbiorników wody, najczęściej na brzegach pól ryżowych[7]. Nora ma średnicę 6–9 cm i znajduje się 10–15 cm nad powierzchnią wody[7]. Samica następnie przenosi samca na plecach i oboje zagrzebują się w norze[7]. Będąc w norze, samica wydziela płyn z kloaki, który ubija stopami, tworząc tym samym pianę[7]. Następnie składa do niej jaja, które zapładniane są przez samca[7]. Zaobserwowano również zakradanie się samców bez par do zajętych nor w celu zapłodnienia jaj[8]. Następnie samiec i samica opuszczają gniazdo[7]. Po jakimś czasie z jaj wykluwają się kijanki, które wypełzają przez dziurę pozostawioną przez rodziców, wydostając się tym samym z gniazda do pobliskiego zbiornika wody[9]. W 2020 roku odnotowano również po raz pierwszy gniazda z piany przyczepiane do roślinności znajdującej się w pobliżu zbiornika wodnego, podobnie jak u Z. arboreus[9].
Status
edytujGatunek najmniejszej troski w związku z szerokim zasięgiem występowania, dużą populacją, odpornością na zmiany środowiskowe[3].
Przypisy
edytuj- ↑ Zhangixalus schlegelii, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ Darrel R. Frost, Zhangixalus schlegelii (Günther, 1858), [w:] Amphibian Species of the World: an Online Reference. Version 6.2 [online], American Museum of Natural History, New York, USA [dostęp 2024-07-16] (ang.).
- ↑ a b c d e IUCN SSC Amphibian Specialist Group, Zhangixalus schlegelii, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2021 [dostęp 2024-07-16] (ang.).
- ↑ Bo Beolens, Michael Watkins, Michael Grayson, The Eponym Dictionary of Amphibians, Pelagic Publishing, 2013, ISBN 978-1-907807-44-2 (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i Zhangixalus schlegelii, [w:] AmphibiaWeb [online], University of California, Berkeley, CA, USA [dostęp 2020-08-02].
- ↑ a b Naomi Sano i inni, Complete nucleotide sequence of the mitochondrial genome of Schlegel's tree frog Rhacophorus schlegelii (family Rhacophoridae): duplicated control regions and gene rearrangements, „Genes & Genetic Systems”, 80 (3), 2005, s. 213–224, DOI: 10.1266/ggs.80.213, ISSN 1341-7568, PMID: 16172533.
- ↑ a b c d e f Popular Science Monthly Volume 59 May 1901 [online] [dostęp 2020-08-02].
- ↑ Kinji Fukuyama, Spawning behaviour and male mating tactics of a foam-nesting treefrog, Rhacophorus schlegelii, „Animal Behaviour”, 42 (2), 1991, s. 193–199, DOI: 10.1016/S0003-3472(05)80550-0, ISSN 0003-3472 (ang.).
- ↑ a b Kazumi Fukutani, Hirokazu Onuma, Kanto Nishikawa, First report on arboreal breeding of Rhacophorus schlegelii (Günther, 1858) (Amphibia, Rhacophoridae), „Herpetology Notes”, 13, 2020, s. 341–342, ISSN 2071-5773 (ang.).