Znaczy Kapitan
Znaczy Kapitan – zbiór opowiadań o tematyce morskiej, debiut książkowy Karola Olgierda Borchardta. Inspiracją dla autora była postać kapitana żeglugi wielkiej Mamerta Stankiewicza.
| Autor | |
|---|---|
| Tematyka | |
| Typ utworu | |
| Wydanie oryginalne | |
| Miejsce wydania | |
| Język | |
| Data wydania |
1960 |
| Wydawca | |
Pierwszy raz zbiór opowiadań marynistycznych Znaczy Kapitan autorstwa Karola Olgierda Borchardta wydało Wydawnictwo Morskie w Gdyni w 1960 roku[1].
TematykaEdytuj
Autor opisał swoją służbę na przedwojennych polskich żaglowcach szkolnych „Lwowie” i „Darze Pomorza” oraz statkach pasażerskich „Polonii” i „Piłsudskim”. Jako jeden z pierwszych marynarzy wykształconych po odzyskaniu niepodległości, opisał trudną drogę Polski do bycia państwem morskim i problemy integracji pozaborowej. Wiele miejsca poświęcił postaciom tamtych czasów związanym z morzem i relacjom między nimi. Opisuje także ciekawsze rejsy oraz swoją pracę przy szkoleniu młodych marynarzy. Osobne rozdziały Borchardt poświęca wojennym losom polskiej marynarki.
Książka wzbogacona jest licznymi zdjęciami.
OdbiórEdytuj
Sukces książki przyniósł K.O. Borchardtowi znaczną popularność oraz szereg nagród. Otrzymał między innymi Nagrodę im. Mariusza Zaruskiego (1964), Nagrodę Czerwonej Róży (1964), nagrodę Klubu Marynistów za najlepszą powieść morską XX-lecia (1965), Złoty Kłos (1966). Został też pierwszym żyjącym cudzoziemcem przyjętym do grona Znamienitych Kapitanów przy Moskiewskim Radiu i Telewizji (1970). W roku 2000 "Znaczy Kapitan" zwyciężył w plebiscycie na najpopularniejszą książkę „gdańsko-morsko-pomorską“, przeprowadzonym przez „Dziennik Bałtycki”[2].
Tłumaczenia i adaptacjeEdytuj
Książkę przetłumaczono na język czeski, słowacki, rosyjski i angielski. Fragmenty przełożone zostały na bułgarski i esperanto[2]. W roku 2020 Wydawnictwo "Морское Наследие" (Dziedzictwo Morskie) w Sankt Petersburgu wydało "Znaczy Kapitana" w języku rosyjskim, w tłumaczeniu Aleksandra Piotrowskiego[3]. W 2020 córka autora, Danuta Borchardt-Stachiewicz wydała własnym sumptem własne tłumaczenie na język angielski, które jest dostępne w formie papierowej i jako audiobook[4].
Polski Związek Niewidomych wydał taśmę magnetofonową z nagraną książką (1973), a jedno opowiadanie zostało wydrukowane alfabetem Braille’a.
Kilka fragmentów emitowało w 1988 Polskie Radio, a w 1999 Radio Gdańsk nadało całość książki w 50 odcinkach (adaptacja Iwony Borawskiej, czytał Grzegorz Gzyl).
Michał Juszczakiewicz wyreżyserował wersję sceniczną, wystawianą w latach 1992–1993 na statkach "Sołdku" i "Darze Pomorza"[2].
Zawartość zbioruEdytuj
Książka zawiera 37 opowiadań (3 i 7 były ulubionymi liczbami kapitana Stankiewicza):
- Tenanga
- „Naj...”
- Omne trinum perfectum
- Niedziela
- Guarneri
- Ojciec Wirgiliusz
- Elba
- Wieża świętojańska
- Śnieżny szkwał
- Oxelösund
- Król
- Od lwiątek do wilka
- Oban
- Quanto Costo
- Nordkap
- „Oceania”
- La muleta
- Na ministerialnym poziomie
- Jakub Paganel
- Ortodroma
- Dracului vaporul
- Awantury arabskie
- Duchy
- Iceberg
- Birbante-Rocca
- Znaczy, co to znaczy?
- Wojny krzyżowe
- Klejnoty i pretorianie
- W drodze do Itaki
- Podróż poślubna
- Starzy znajomi
- Dziewicza podróż
- Śladami Walter Scotta
- Dar
- Znów razem
- W drodze do Nowej Zelandii
- Meczet Omara
PrzypisyEdytuj
- ↑ Karol Olgierd Borchardt: Znaczy kapitan. Gdynia: Wydawnictwo Morskie, 1960. OCLC 297837697.
- ↑ a b c Ewa Ostrowska: Horoskop Kapitana. W: Karol Olgierd Borchardt: Pod czerwoną różą. Pelplin: Bernardinum, 2011, s. 647-650/742. ISBN 978-83-62994-84-7.
- ↑ При покупке книги издательства "Морское наследие" дарим сборник Кароля Борхардта "Значит капитан" - интернет-магазин Морское наследие, www.heritage-navalis.ru [dostęp 2020-12-02].
- ↑ Książka „Znaczy kapitan” przetłumaczona została na język angielski | Uniwersytet Morski w Gdyni, umg.edu.pl [dostęp 2020-12-02].
Linki zewnętrzneEdytuj
- Karol Olgierd Borchardt: Znaczy Kapitan. Gdynia: Miniatura, 2005, s. 377. ISBN 83-89915-01-4. [dostęp 2009-07-22]. (pol.).