Zygmunt Żytkowski
Zygmunt Żytkowski (ur. 2 lutego 1912 w Krakowie, zm. 1969[a][2][3]) – polski nauczyciel.
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data śmierci | |
| Przyczyna śmierci |
nowotwór gardła |
| Miejsce spoczynku | |
| Zawód, zajęcie | |
| Alma Mater | |
| Rodzice |
Stanisław Żytkowski, Józefa Plicht |
| Dzieci |
1 |
Życiorys
edytujW Krakowie ukończył gimnazjum oraz Wydział Filozoficzny Uniwersytetu Jagiellońskiego, gdzie uzyskał tytuł magistra. Podczas studiów lub tuż po nich uczył w Szkole Podchorążych i otrzymał tytuł podchorążego. W 1937 roku został nauczycielem w Prywatnym Koedukacyjnym Gimnazjum i Liceum w Kolbuszowej, gdzie uczył języka łacińskiego, greckiego[4] i niemieckiego[5] oraz przysposobienia wojskowego[4].
W sierpniu 1939 roku został powołany do wojska. Podczas kampanii wrześniowej brał udział w działaniach wojennych na Kielecczyźnie. Po kapitulacji powrócił do Kolbuszowej[6]. Pod koniec 1939 roku został zatrudniony w kolbuszowskiej szkole zawodowej jako nauczyciel materiałoznawstwa i towaroznawstwa. Od 1940 roku nauczał na prywatnych kursach języka niemieckiego[7]. Od września 1941 do lipca 1944 roku prowadził tajne nauczanie[8]. Należał do AK[3].
We wrześniu i październiku 1944 roku uczył w Gimnazjum i Liceum w Kolbuszowej. Zagrożony był wówczas aresztowaniem przez UB[9] W tymże roku wyjechał do Lublina, gdzie wstąpił do ludowego Wojska Polskiego. Walczył w jednym z pułków 6 Pomorskiej Dywizji Piechoty o Wał Pomorski. Podczas działań wojennych został awansowany na porucznika[10].
Po demobilizacji w 1945 roku wyjechał do Wrocławia[b], gdzie pracował jako nauczyciel w I Liceum Ogólnokształcącym[11]. W 1946 roku przeniesiono go na stanowisko wicedyrektora Państwowego Koedukacyjnego Gimnazjum i Liceum im. Jana Kasprowicza w Świdnicy. 1 września tegoż roku został dyrektorem placówki, którym był do 1950 roku. W tymże roku[3] został przeniesiony na stanowisko dyrektora do I Liceum Ogólnokształcącego w Jeleniej Górze. Był nim do 1953 roku, kiedy w wyniku ingerencji władz oświatowych odszedł z piastowanego stanowiska[12].
Zmarł w 1969 roku. Został pochowany w Bielsku-Białej[3][10].
Życie prywatne
edytujBył pierwszym dzieckiem Stanisława i Józefy z domu Plicht. Miał młodszego brata Stanisława. Był żonaty, rodzina miała jedno dziecko[10]. Zmarł z powodu nowotworu gardła.
Publikacje
edytujTajne nauczanie gimnazjalno-licealne w Kolbuszowej w latach 1941–1944, Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy, Kolbuszowa 1998[13], ISBN 83-901865-7-8.
Upamiętnienie
edytujW 1990 roku został patronem dawnej ulicy Manifestu Lipcowego w Kolbuszowej[14].
W 2018 roku w budynku I Liceum Ogólnokształcącego im. Jana Kasprowicza w Świdnicy otwarto Izbę Pamięci Szkoły im. dyrektora Zygmunta Żytkowskiego[5].
Uwagi
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Osobistości Powiatu. powiat.kolbuszowski.pl. [dostęp 2022-07-13]. (pol.).
- ↑ Żytkowski 1998 ↓, s. 136.
- ↑ a b c d Grono pedagogiczne. kasprowiczanie.com. [dostęp 2022-07-13]. (pol.).
- ↑ a b Żytkowski 1998 ↓, s. 10.
- ↑ a b Artur Ciachowski: Pamiątki „Kasprowicza” w jednym miejscu pod patronatem pierwszego dyrektora. swidnica24.pl, 28 września 2018. [dostęp 2022-07-13]. (pol.).
- ↑ Żytkowski 1998 ↓, s. 12.
- ↑ Żytkowski 1998 ↓, s. 13.
- ↑ Żytkowski 1998 ↓, s. 14.
- ↑ Żytkowski 1998 ↓, s. 9.
- ↑ a b c d Żytkowski 1998 ↓, s. 22.
- ↑ Paweł Mazur, Nauczyciele pracujący w Liceum Ogólnokształcącym nr 1 we Wrocławiu w Latach 1945/1946–2006/2007 [online] (pol.).
- ↑ Historia Szkoły. zerom.4me.pl. [dostęp 2022-07-14]. (pol.).
- ↑ Informacje szczegółowe o zapisie. Polska Bibliografia Literacka. [dostęp 2022-07-14]. (pol.).
- ↑ UCHWAŁA Nr. IX/50/90 Rady Gminy i Miasta w Kolbuszowej z dnia 14 grudnia 1990 r. w sprawie zmian nazw ulicna terenie Miasta Kolbuszowa oraz na terenie sołectwa Kolbuszowa Dolna [online], 14 grudnia 1990 [dostęp 2023-10-29] (pol.).
Bibliografia
edytuj- Zygmunt Żytkowski: Tajne nauczanie gimnazjalno-licealne w Kolbuszowej w latach 1941–1944. Halina Dudzińska (wstęp). Kolbuszowa: Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy, 1998, seria: Varia Kolbuszowskie. ISBN 83-901865-7-8.