Dobroszewice

wieś w województwie opolskim

Dobroszewice (nazwa oboczna Lisy[3], niem. Kloisenhof) – osada w Polsce położona w województwie opolskim, w powiecie prudnickim, w gminie Lubrza, wchodząca w skład sołectwa Prężynka[4]. Historycznie leży na Górnym Śląsku, na ziemi prudnickiej.

Dobroszewice
osada
ilustracja
Dobroszewice (lipiec 2020)
Państwo

 Polska

Województwo

 opolskie

Powiat

prudnicki

Gmina

Lubrza

Liczba ludności (2013)

72

Strefa numeracyjna

77

Kod pocztowy

48-231[2]

Tablice rejestracyjne

OPR

SIMC

0498419

Położenie na mapie gminy Lubrza
Mapa konturowa gminy Lubrza, u góry znajduje się punkt z opisem „Dobroszewice”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Dobroszewice”
Położenie na mapie województwa opolskiego
Mapa konturowa województwa opolskiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Dobroszewice”
Położenie na mapie powiatu prudnickiego
Mapa konturowa powiatu prudnickiego, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „Dobroszewice”
Ziemia50°21′33″N 17°38′35″E/50,359167 17,643056[1]

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do ówczesnego województwa opolskiego.

Historia edytuj

W 1921 w zasięgu plebiscytu na Górnym Śląsku znalazła się tylko część powiatu prudnickiego. Dobroszewice znalazły się po stronie zachodniej, poza terenem plebiscytowym[5].

1 października 1948 r. nadano miejscowości, wówczas administracyjnie związanej z Prężynką, polską nazwę Dobroszewice[6]. Nazywana też Dobroszowice[7]. W spisie gromad i miejscowości w powiecie prudnickim na dzień 1 stycznia 1953 wymieniono Dobroszewice jako przysiółek Prężynki pod nazwą Majątek Lisy[8]. Według podziału administracyjnego województwa opolskiego na dzień 31 sierpnia 1964, Dobroszewice (Dobroszowice), jako przysiółek Prężynki, należały do gromady Lubrza[9]. W 1966 w przysiółku mieszkało 67 osób[10].

Mieszkańcy edytuj

Miejscowość zamieszkiwana jest przez ludność mieszaną. Mieszkają w niej autochtoni: mniejszość niemiecka oraz Ślązacy, a także ludność napływowa, przybyła na Śląsk z Kresów Wschodnich po 1945 w wyniku przymusowych przesiedleń ludności polskiej oraz z centralnej Polski (teren późniejszych województw krakowskiego i nowosądeckiego)[11].

Zabytki edytuj

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są[12]:

  • kapliczka przydrożna, z 1874 r., wypisana z księgi rejestru
  • spichlerz dworski, z 1756 r., 1832 r., wypisany z księgi rejestru.

Zgodnie z gminną ewidencją zabytków w Dobroszewicach chronione są ponadto[13]:

  • układ ruralistyczny, z XVIII w.–XX w.
  • rządcówka, ob. budynek mieszkalny, nr 34, z 4. ćw. XIX w.
  • zespół folwarczny, nr 34, z 4. ćw. XIX w.
  • budynek mieszkalny, nr 37, z lat 20-30. XX w.
  • aleja lipowa

Transport edytuj

Transport drogowy edytuj

 
DW414 w Dobroszewicach

Przez Dobroszewice przebiega droga wojewódzka

Transport kolejowy edytuj

W miejscowości znajduje się nieczynny przystanek kolejowy Józefówek. Najbliższa czynna stacja kolejowa znajduje się w Prudniku.

Lokalni przedsiębiorcy i właściciele majątków ziemskich zawiązali w 1895 spółkę Kolej Prudnicko-Gogolińska z siedzibą w Prudniku, której celem stała się budowa linii lokalnej z Prudnika do Gogolina. Linia kolejowa nr 306 relacji PrudnikGoglin została oddana do użytku w 1896[14]. Powódź w 1997 zniszczyła most na Odrze w Krapkowicach, uniemożliwiając dojazd do Gogolina. W 2005 ruch na linii 306 został zawieszony. Zmodernizowana do celów towarowych linia relacji Prudnik – Krapkowice została oddana do użytku w 2016[15][16]. Na bocznicy między składem militarnym w lesie koło Strzeleczek a Prudnikiem odbywa się wojskowy ruch transportowy[17].

Transport autobusowy edytuj

 
Przystanek autobusowy

Dobroszewice posiadają połączenia autobusowe z Białą, Chrzelicami, Głuchołazami, Górką Prudnicką, Korfantowem, Krapkowicami, Lubrzą, Opolem, Piechocicami, Prudnikiem, Puszyną, Strzeleczkami, Złotnikami. W miejscowości znajduje się jeden przystanek autobusowy[18].

Transport autobusowy w Dobroszewicach obsługiwany był przez PKS Prudnik[19]. W 2004 prudnicki PKS został sprywatyzowany z udziałem Connex Polska[20]. W 2008, w wyniku połączenia spółek PKS Connex Prudnik i PKS Connex Kędzierzyn-Koźle, utworzona została spółka Veolia Transport Opolszczyzna[21], w 2013 przejęta przez Arriva Bus Transport Polska[22]. W 2019 Arriva wycofała się z Prudnika[23]. Wówczas organizacją przewozów pasażerskich w Dobroszewicach i okolicy zajęły się ościenne PKS-y[24]. W grudniu 2021 powołano Powiatowo-Gminny Związek Transportu „Pogranicze”, mający na celu poprawę jakości transportu[25].

Transport rowerowy edytuj

 
Ścieżka rowerowa z Prudnika do Mosznej w Dobroszewicach

W 2020 ukończono budowę ścieżki rowerowej z Prudnika do Mosznej, przedłużonej w 2021 do Zieliny[26]. Ścieżka długości ponad 20 km zaczyna się w Prudniku przy rondzie im. Stanisława Szozdy i prowadzi wzdłuż dróg wojewódzkich nr 414 i 409 przez Lubrzę, Dobroszewice, Białą, Krobusz, Dębinę i Moszną[27], kończąc się w Zielinie[26].

Religia edytuj

Katolicy z Dobroszewic należą do parafii Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Białej (dekanat Biała)[28].

Sport edytuj

11 lipca 2012 przez Dobroszewice przebiegała trasa wyścigu Tour de Pologne[29].

Turystyka edytuj

12 lipca 2010, w ramach organizowanego w Prudniku VI Europejskiego Tygodnia Turystyki Rowerowej, w którym wzięli udział rowerzyści z całej Europy, przez Dobroszewice prowadziła trasa „Szlakiem Pielgrzyma”[30].

Bezpieczeństwo edytuj

Miejscowość jest pod opieką dzielnicowego rejonu służbowego nr 8 Komendy Powiatowej Policji w Prudniku[31].

Teren miejscowości, jak i całej gminy Lubrza, położony jest w strefie nadgranicznej w związku z czym Straż Graniczna dysponuje, na tym obszarze, specjalnymi kompetencjami w zakresie bezpieczeństwa[32]. Gminę Lubrza obejmuje zasięgiem służbowym placówka Straży Granicznej w Opolu ze Śląskiego Oddziału SG[33].

Przypisy edytuj

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 24797
  2. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 228 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  3. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 1 stycznia 2023, identyfikator PRNG: 24797
  4. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
  5. Aplikacja do analizy wyników plebiscytu [online], silesia-plebiscite.netlify.app [dostęp 2023-02-02].
  6. Rozporządzenie Ministrów Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 1 października 1948 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1948 r. nr 78, poz. 692).
  7. Andrzej Hanich, Słownik nazw miejscowości diecezji opolskiej w XX i XXI wieku, Opole: Instytut Śląski, 2021, s. 126, ISBN 97-83-7126-390-3.
  8. 11. Powiat Prudnicki (siedziba m. Prudnik), „Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Opolu”, 6, Opole: Prezydium WRN, 20 maja 1953, s. 41.
  9. Podział administracyjny województwa opolskiego według stanu na dzień 31 sierpnia 1964 r., „Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Opolu”, 9, Opole: Urząd Wojewódzki w Opolu, 3 września 1964, s. 13.
  10. Ludność wiejska. Wyniki badania struktury ludności wsi z dnia 15 X 1966, Opole: Wojewódzki Urząd Statystyczny w Opolu, 1969, s. 217.
  11. Ludność Ziemi Prudnickiej, „Tygodnik Prudnicki”, Antoni Weigt – redaktor naczelny, 52 (266), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 24 grudnia 1995, s. 10, ISSN 1231-904X.
  12. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo opolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023, s. 109.
  13. Gminna Ewidencja Zabytków – tabela zbiorcza [online], bip.lubrza.opole.pl, 19 lutego 2021 [dostęp 2023-02-10].
  14. Kasza 2020 ↓, s. 105.
  15. Maciej Dobrzański: Pociągi wracają na linię Prudnik-Krapkowice. prudnik24.pl, 2016-08-03. [dostęp 2019-03-02]. (pol.).
  16. Radosław Dimitrow: Linia kolejowa Krapkowice – Prudnik wyremontowana. Ale pociągi pasażerskie tędy nie pojadą. nto.pl, 2016-08-30. [dostęp 2020-02-15]. (pol.).
  17. Wielkie ćwiczenia. Nam niedogodności nie grożą, „Tygodnik Prudnicki”, Andrzej Dereń – redaktor naczelny, 8 (1722), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 21 lutego 2024, s. 6, ISSN 1231-904X.
  18. Rozkład jazdy PKS na przystanku Dobroszewice, gm. Lubrza [online], e-podroznik.pl [dostęp 2023-08-17].
  19. PKS Connex Prudnik / Przewozy pasażerskie / Rozkład jazdy [online], pks-prudnik.com.pl [dostęp 2024-04-08] [zarchiwizowane z adresu 2006-10-23].
  20. Damian Wicher, Nowy PKS, „Tygodnik Prudnicki”, Andrzej Dereń – redaktor naczelny, 49 (732), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 8 grudnia 2004, s. 5, ISSN 1231-904X.
  21. Zbigniew Taylor, Ariel Ciechański, Deregulacja i przekształcenia przedsiębiorstw transportu lądowego w Polsce na tle polityki spójności UE: Deregulation and transformation among Poland’s surface-transport companies against the background of the EU cohesion policy, IGiPZ PAN, 29 grudnia 2017, s. 126, ISBN 978-83-61590-74-3 [dostęp 2024-04-08] (pol.).
  22. Arriva przejmuje Veolia Transport Polska. infobus.pl, 2013-06-06. [dostęp 2024-04-08].
  23. Arriva zamyka komunikację lokalną w sześciu ośrodkach [online], transport-publiczny.pl, 28 listopada 2018 [dostęp 2024-04-08] (pol.).
  24. Maciej Dobrzański, Kto od lipca obsłuży przewozy pasażerskie? [online], Prudnik24, 16 lutego 2019 [dostęp 2024-04-08] (pol.).
  25. Maciej Dobrzański, Powołują związek, który ma ułatwić komunikację [online], Prudnik24, 18 sierpnia 2021 [dostęp 2024-04-08] (pol.).
  26. a b Andrzej Dereń, Dalej, niż do Mosznej [online], Teraz Prudnik!, 20 czerwca 2021 [dostęp 2024-04-26] (pol.).
  27. Ścieżka rowerowa Prudnik-Moszna [online], visitopolskie.pl [dostęp 2024-04-26] (pol.).
  28. Parafie według dekanatów [online], www.diecezja.opole.pl [dostęp 2023-05-01] (pol.).
  29. Światowe gwiazdy w Prudniku i Białej, „Tygodnik Prudnicki”, Andrzej Dereń – redaktor naczelny, 27 (1123), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 4 lipca 2012, s. 8, ISSN 1231-904X.
  30. Trasy rowerowe VI ETTR w Prudniku, „Tygodnik Prudnicki”, Andrzej Dereń – redaktor naczelny, 27 (1019), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 7 lipca 2010, s. 20–21, ISSN 1231-904X.
  31. Komenda Powiatowa Policji w Prudniku [online], prudnik.policja.gov.pl [dostęp 2024-02-24] (pol.).
  32. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 29 sierpnia 2005 r. w sprawie wykazu gmin i innych jednostek zasadniczego podziału terytorialnego państwa położonych w strefie nadgranicznej oraz tablicy określającej zasięg tej strefy (Dz.U. z 2005 r. nr 188, poz. 1580).
  33. PSG w Opolu [online], slaski.strazgraniczna.pl, 19 sierpnia 2012 [dostęp 2024-05-08].

Bibliografia edytuj

  • Ryszard Kasza: Ulicami Prudnika z historią i fotografią w tle. Przemysław Birna, Franciszek Dendewicz, Piotr Kulczyk. Prudnik: Powiat Prudnicki, 2020. ISBN 978-83-954314-5-6.