Szablon:Dobry artykuł/archiwum/2013/10

Aktualnie na stronie głównej

X-Men: Przeszłość, która nadejdzie – amerykański fantastycznonaukowy film akcji z 2014 roku na podstawie serii komiksów o grupie superbohaterów o tej samej nazwie wydawnictwa Marvel Comics. Za reżyserię filmu odpowiadał Bryan Singer na podstawie scenariusza Simona Kinberga. W rolach głównych wystąpili: Hugh Jackman, James McAvoy, Michael Fassbender oraz Jennifer Lawrence. Akcja filmu rozgrywa się około 10 lat po wydarzeniach z Pierwszej klasy oraz około 10 lat po Ostatnim bastionie. Wolverine cofa się w czasie do 1973 roku, gdzie musi zmienić bieg przyszłości i nie dopuścić do utworzenia robotów zwanych Sentinelami, które doprowadzą do zagłady zarówno ludzi, jak i mutantów. Światowa premiera filmu miała miejsce 10 maja 2014 roku w Nowym Jorku. Film zarobił prawie 750 milionów dolarów przy budżecie 200 milionów i uzyskał pozytywne oceny krytyków. Czytaj więcej…

Inne Dobre Artykuły • Jak pisać w stylu encyklopedycznym?

Archiwum ekspozycji dobrych artykułów

Archiwum artykułów, które zostały umieszczone na stronie głównej w rubryce Dobry Artykuł.

1 października edytuj

ORP Batory – kuter patrolowy Straży Granicznej II RP zwodowany 23 kwietnia 1932 roku w Modlinie. Zwalczał przemyt morski. W czasie wojny obronnej 1939 roku został zmobilizowany do Marynarki Wojennej . Wsławił się ucieczką 1 października 1939 roku z kapitulującego Helu do Szwecji. Po wojnie został rewindykowany i powrócił do kraju na holu 24 października 1945 roku. Po remoncie nadano mu nazwę ORP Hel i podporządkowano dowództwu Szczecińskiego Obszaru Nadmorskiego w Świnoujściu. W porównaniu do stanu przedwojennego zredukowano jego uzbrojenie do jednego karabinu maszynowego. Do grudnia 1957 roku służył w Wojskach Ochrony Pogranicza. Po demobilizacji pływał po Wiśle i Zalewie Zegrzyńskim jako jednostka Ligi Obrony Kraju. W 1975 roku po został wbetonowany w nabrzeże portu na Helu jako okręt-pomnik. W grudniu 2009 roku został wydobyty i po częściowej rekonstrukcji stał się eksponatem w Muzeum Marynarki Wojennej w Gdyni.

2 października edytuj

Jedzący kartofle – dwa obrazy Vincenta van Gogha o tym samym tytule, ale różnych wymiarach, namalowane w 1885 roku w Nuenen. Pierwszy z nich jest wstępną wersją olejną i znajduje się w Kröller-Müller Museum w Otterlo, drugi należy do stałej ekspozycji Muzeum van Gogha w Amsterdamie. Istnieje też studium do obrazu głównego, zatytułowane Czterech chłopów jedzących kartofle. Ostateczna wersja obrazu została namalowana grubymi pociągnięciami pędzla i przy użyciu ciemnych, ziemistych barw. Przedstawia pięć osób jedzących kartofle, siedzących wokół prostego, drewnianego stołu – trzy pokolenia rodziny chłopskiej żyjące pod jednym dachem zgromadziły się, aby spożyć skromny posiłek. Na twarzach biesiadników widoczny jest codzienny trud. Na stole znajdują się filiżanki do kawy oraz naczynie z kartoflami. Lampa naftowa rzuca słabe, migotliwe światło na scenerię, ukazując ubóstwo. Obraz cechuje wizualna symetria: młoda para z ziemniakami z lewej strony wobec starszej pary z kawą po prawej; siedzące pośrodku dziecko, ukazane od tyłu tworzy rodzaj osi wyznaczającej te połowy.

3 października edytuj

Zastava 101 – kompaktowy samochód osobowy z nadwoziem typu hatchback produkowany w zakładach Zastava w Kragujevacu, będący rozwinięciem konstrukcji Fiata 128. Produkcję rozpoczęto 15 października 1971 roku. Do momentu jej zakończenia, 21 listopada 2008 roku, powstało ponad milion egzemplarzy. Do napędu używano silników R4 o pojemności 1,1, a później także 1,3 l. Moc przenoszona była na oś przednią poprzez 4-biegową, a od końca lat 80. 5-biegową manualną skrzynię biegów. Pojazd montowany był także na Żeraniu w Fabryce Samochodów Osobowych jako Zastava 1100p. Bliźniaczym pojazdem była Zastava 128, która była 4-drzwiowym sedanem. Zastava 101 była eksportowana do krajów bloku wschodniego, jak i do Europy Zachodniej. Od 1982 roku pojazd sprzedawany był w Wielkiej Brytanii, początkowo jako Zastava 1100/1300, zaś później wersja 3-drzwiowa otrzymała nazwę Yugo 311 lub 313, a 5-drzwiowa 511 lub 513 (w zależności od silnika).

4 października edytuj

Aga – gatunek płaza z rodziny ropuchowatych pochodzący z Ameryki Środkowej i Południowej, introdukowany na licznych wyspach Oceanii i Karaibów. Jest to lądowa ropucha o znacznych rozmiarach. Zalicza się do rodzaju Rhinella, uznawanego niekiedy za podrodzaj rodzaju Bufo, obejmującego wiele różnorodnych ropuchowatych Ameryki Środkowej i Południowej. Jest bardzo płodna – samice składają skrzek w pojedynczym kłębie zawierającym tysiące jaj. Sukces reprodukcyjny wynika po części z oportunizmu w odżywianiu się: aga cechuje się nietypową wśród bezogonowych dietą, spożywając zarówno żywy, jak i martwy pokarm. Osobniki dorosłe osiągają 10–15 cm długości.

5 października edytuj

Szwecja w Konkursie Piosenki Eurowizji – Szwecja uczestniczy w Konkursie Piosenki Eurowizji od 1958 roku, do tej pory wzięła w nim udział 52 razy. Kraj organizował festiwal pięć razy: dwukrotnie w Sztokholmie (1975 i 2000) i w Malmö (1992 i 2013) oraz raz w Göteborgu (1985). Był jednym z pięciu państw, które jako pierwsze wprowadziły głosowanie telewidzów podczas Konkursu Piosenki Eurowizji 1997. Z okazji 50-lecia festiwalu Europejska Unia Nadawców zorganizowała koncert pt. Gratulacje: 50 lat Konkursu Piosenki Eurowizji, podczas którego wybrano najlepszą piosenkę z całej historii konkursu. Została nią szwedzka piosenka Waterloo grupy ABBA, która wygrała 18. Konkurs Piosenki Eurowizji w 1974 roku.

6 października edytuj

Moderus Beta MF 01 – tramwaj powstały w wyniku modernizacji wagonów Düwag N8C, wyprodukowany przez firmę Modertrans Poznań. Przebudowa tramwaju polegała na wstawieniu nowego środkowego, niskopodłogowego członu (całkowicie własnego projektu), który montowany był pomiędzy istniejące wagony. Człon wyposażony jest w drzwi odkładane na zewnątrz, dzięki czemu tramwaj posiada szerokie, pozbawione środkowego słupka wejścia, co zapewnia szybką wymianę pasażerów. Sterowanie jazdą odbywa się za pomocą joysticka z wbudowanym czuwakiem. Tramwaje wyposażone są w rozkładany stopień oraz w przyciski do otwierania drzwi przez pasażerów. Tramwaj może zabrać łącznie 226 osób. Moderus Beta MF 01 kursują wyłącznie w Gdańsku.

7 października edytuj

Cerkiew św. Symeona Słupnika w Dołhobyczowie – prawosławna cerkiew filialna. Należy do parafii Zaśnięcia Najświętszej Maryi Panny w Hrubieszowie, w dekanacie Zamość diecezji lubelsko-chełmskiej Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego. Świątynia powstała na początku XX wieku, po pożarze starszej cerkwi w Dołhobyczowie. Autorem jej projektu był Władimir Pokrowski. Cerkiew pozostawała siedzibą parafii w okresie międzywojennym, natomiast po przesiedleniach ludności ukraińskiej w latach 40. XX wieku została porzucona i przeszła na własność Skarbu Państwa. W 1967 roku Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny uzyskał zgodę na wznowienie w niej życia liturgicznego, ale z powodu bardzo złego stanu technicznego budynku plany te zarzucono. Na początku lat 90. XX wieku budynek został zabezpieczony przed dalszą degradacją i dopiero w latach 2007–2010 diecezja lubelsko-chełmska przeprowadziła jego kompleksowy remont.

8 października edytuj

Mohanlal – indyjski aktor, producent filmowy, dystrybutor, twórca fabuł, wokalista podkładający głos w piosenkach filmowych oraz przedsiębiorca i filantrop. Wieloletni członek komitetu wykonawczego Association of Malayalam Movie Artists, od 2006 roku sekretarz generalny AMMA. Właściciel wytwórni filmowej Pranavam Arts oraz przedsiębiorstw zajmujących się dystrybucją filmów Max Lab Entertainments i Pranamam Release, a także licznych restauracji. Gwiazdor komercyjnego kina w malajalam. W filmie zadebiutował w 1978 roku w obrazie Thiranottam, który ze względu na interwencję cenzury doczekał się premiery dopiero w 2005 roku. Mohanlal wcielił się w nim w postać Kuttappana, chorego psychicznie służącego. W 1980 roku zagrał jedną z głównych ról w filmie Manjil Virinja Pookkal. Lata 80. były dla niego okresem licznych sukcesów zawodowych. Grywał głównie bohaterów negatywnych. Niekiedy pracował jednocześnie przy realizacji kilkunastu produkcji filmowych. Status gwiazdora przyniósł mu występ w filmie Rajavinte Makan w 1986 roku.

9 października edytuj

Crashgate – potoczna nazwa skandalu w Formule 1, który miał miejsce we wrześniu 2009 roku wokół zespołu Renault F1. Nelson Piquet jr ujawnił, że rok wcześniej, podczas Grand Prix Singapuru, inżynier nakazał mu celowe spowodowanie wypadku, by w ten sposób przewagę osiągnął drugi kierowca Renault, Fernando Alonso. 28 września 2008 roku podczas wyścigu w Singapurze na 14 okrążeniu Piquet rozbił się o ścianę przy torze. Wyścig wygrał Alonso, który na chwilę przed wypadkiem Piqueta był w boksach. Piquet stwierdził, że wypadek był jego błędem i został zwolniony z zespołu Renault po Grand Prix Węgier 2009. FIA rozpoczęła śledztwo w tej sprawie, które udowodniło, że oświadczenia Piqueta były zgodne z prawdą, tzn. Flavio Briatore (ówczesny szef Renault F1), Pat Symonds i Nelson Piquet jr umówili się co do spowodowania wypadku.

10 października edytuj

Imperium brytyjskie – imperium kolonialne obejmujące dominia, kolonie, protektoraty, terytoria mandatowe i inne terytoria zależne znajdujące się w posiadaniu lub zarządzane przez Wielką Brytanię. Rozwinęło się z kolonii i placówek handlowych zakładanych przez Anglię pomiędzy końcem XVI a początkiem XVIII wieku. U szczytu swojej potęgi było największym imperium w historii świata i przez ponad stulecie było jedynym supermocarstwem. W 1925 roku imperium brytyjskie zamieszkiwało około 478 milionów ludzi, co stanowiło jedną czwartą ówczesnej ludności świata. Liczyło około 35,8 mln km² powierzchni, tj. prawie jedną czwartą powierzchni lądowej Ziemi. U szczytu swojej potęgi było często określane jako „imperium, nad którym nigdy nie zachodzi słońce”, gdyż dzięki jego rozległości zawsze istniało takie terytorium do niego należące, gdzie trwał dzień.

11 października edytuj

Komory na Letnich Igrzyskach Olimpijskich 2008 – reprezentacja Komorów na Letnich Igrzyskach Olimpijskich 2008 liczyła troje zawodników (1 kobieta i 2 mężczyzn). Komory miały swoich przedstawicieli w dwóch spośród 28 rozgrywanych dyscyplin. Zawodnicy z tego kraju nie zdobyli żadnego medalu. Chorążym reprezentacji była lekkoatletka Ahamada Feta. Najmłodszym reprezentantem był 18-letni lekkoatleta Mhadjou Youssouf, a najstarszym przedstawicielem tego kraju był niespełna 27-letni Mohamed Attoumane, który reprezentował kraj w pływaniu. Wszyscy zawodnicy debiutowali na igrzyskach. Był to czwarty start tej reprezentacji na igrzyskach olimpijskich. Najlepszym wynikiem była 52. pozycja, którą Ahamada Feta zajęła w rywalizacji sprinterek na 100 metrów.

12 października edytuj

Niwelator automatyczny – mocowany na trójnożnym statywie instrument geodezyjny umożliwiający pomiar różnicy wysokości pomiędzy punktami terenowymi. W przeciwieństwie do niwelatorów libellowych poziomowanie osi celowej lunety odbywa się samoczynnie, najczęściej za pomocą urządzenia zwanego kompensatorem, korygującego nieznaczne odchylenia osi celowej lunety od ustawienia poziomego. Jest wykorzystywany w niwelacji geometrycznej, która polega na wyznaczeniu różnicy wysokości między dwoma punktami przez celowanie wzdłuż poziomej linii celowej (tzw. osi celowej) do pionowo ustawionych łat niwelacyjnych. Wyróżnia się dwa rodzaje niwelatorów automatycznych: optyczne i kodowe.

13 października edytuj

IV Batalion OW PPS im. Jarosława Dąbrowskiego – batalion Oddziałów Wojskowych Pogotowia Powstańczego Socjalistów funkcjonujący na Żoliborzu w Warszawie od jesieni 1939 roku do października 1944 roku. Na początku 1942 roku scalony z Armią Krajową w Obwodzie Żoliborz AK. Uczestniczył w powstaniu warszawskim. Wszedł w skład 9 pułku artylerii lekkiej 8 Dywizji Piechoty AK im. Romualda Traugutta w Warszawskim Korpusie Armii Krajowej. Przed wybuchem powstania batalion stanowił I Zgrupowanie Rejonu IV Obwodu II Żoliborz Armii Krajowej. Według stanu osobowego na dzień 31 lipca batalion liczył 330 żołnierzy w tym: 13 oficerów, 20 podchorążych, 49 podoficerów, 173 szeregowych i 75 kobiet z 4 plutonu Wojskowej Służby Kobiet OW PPS. Dowództwo batalionu otrzymało rozkaz o powstaniu 1 sierpnia o godz. 10:00, zaś o 12:30 koncentracja oddziałów dobiegła końca. Pierwszego dnia powstania batalion poniósł straty: 17 zabitych i 11 rannych, uległ rozproszeniu i nie mógł podjąć wyznaczonych zadań.

14 października edytuj

Modrak morski – gatunek rośliny z rodziny kapustowatych. Jest halofitem rosnącym dziko na plażach i wydmach wzdłuż atlantyckich wybrzeży Europy, nad Bałtykiem i Morzem Czarnym. W Polsce nie został dotąd stwierdzony, choć spotykany jest na bałtyckich wybrzeżach Niemiec, Danii, Szwecji, Estonii oraz Łotwy. Jest uprawiany w niektórych krajach jako roślina ozdobna oraz jako warzywo, szczególnie popularne na Wyspach Brytyjskich od XVII do końca XIX wieku. Z powodu odporności na zasolenie oraz walorów odżywczych gatunek uważany jest za warzywo o potencjalnie dużym znaczeniu w przyszłości. Ze względu na rzadkość występowania i liczne zagrożenia zarówno gatunek, jak i jego siedliska podlegają ochronie prawnej w wielu krajach.

15 października edytuj

Babakotia – wymarły rodzaj średniej wielkości lemura, naczelnego z grupy Strepsirrhini. Obejmuje pojedynczy gatunek: Babakotia radofilai, który dzieli wiele cech spotykanych u współczesnych leniwców. Miała silne przedramiona, zakrzywione palce oraz biodra i stawy skokowe o znacznej ruchomości. Czaszka wykazywała mocniejszą budowę niż należąca do Indriidae. Uzębienie przypominało to spotykane u innych lemurów. Zwierzę zamieszkiwało północną część Madagaskaru. Babakotia radofilai spożywała głównie liście, ale mogła też jeść owoce i twarde nasiona. Znana jest jedynie z subfosylnych szczątków. Mogła wymrzeć niedługo po przybyciu człowieka na wyspę. Nie ma jednak co do tego pewności, gdyż nie przeprowadzono wystarczających datowań radiowęglowych.

16 października edytuj

Loreen – szwedzka piosenkarka pochodzenia marokańsko–berberyjskiego. Szwedzka publiczność poznała ją w 2004 roku, kiedy wzięła udział w lokalnej wersji programu Idol, w którym zajęła 4. miejsce. W 2012 roku wygrała krajowe selekcje do Konkursu Piosenki Eurowizji - Melodifestivalen 2012 z piosenką Euphoria autorstwa Thomasa G:sona i Petera Boströma, tym samym została reprezentantką Szwecji podczas 57. Konkursu Piosenki Eurowizji organizowanego w Azerbejdżanie. Ostatecznie wygrała festiwal, zdobywając 372 punkty. Po finale wydała debiutancki album – Heal, który zdobył status platynowej płyty w Szwecji.

17 października edytuj

SMS Seydlitz – niemiecki krążownik liniowy z okresu I wojny światowej, jedyny okręt swojego typu. Oddany do służby w 1913 roku jako czwarta jednostka swojej klasy w Kaiserliche Marine. Został nazwany na pamiątkę pruskiego generała kawalerii Friedricha Wilhelma von Seydlitza, uczestnika wojny siedmioletniej. Podczas wojny uczestniczył w większości akcji Hochseeflotte na Morzu Północnym, w tym bitwie na Dogger Bank w 1915 roku i bitwie jutlandzkiej w 1916 roku, oraz akcjach przeciwko miastom wschodniego wybrzeża Anglii. Kilkakrotnie został poważnie uszkodzony, ale dzięki mocnej i zrównoważonej konstrukcji nie uległ zniszczeniu i przetrwał do końca wojny. W listopadzie 1918 roku, na mocy postanowień rozejmu w Compiègne, Seydlitz został wraz z większością okrętów Hochseeflotte internowany w Scapa Flow. 21 czerwca 1919 roku jego załoga dokonała samozatopienia okrętu dla uniknięcia przejęcia jednostki przez zwycięskich aliantów. Wrak został wydobyty i zezłomowany w latach 1928–1930.

18 października edytuj

Pałac Herrenchiemsee – pałac położony na wyspie Herrenchiemsee, największej z wysp na jeziorze Chiemsee w południowej Bawarii. Niekiedy używa się nazwy pałac Herrenwörth, jak niegdyś nazywano wyspę. Budowa pałacu na wzór podparyskiego Wersalu rozpoczęła się w 1878 roku za panowania króla bawarskiego Ludwika II Wittelsbacha. Głównym architektem budynku w stylu historyzmu był Georg von Dollmann, zaś projekt rozwinął Julius Hofmann. Pałac Herrenchiemsee był ostatnim wielkim przedsięwzięciem budowlanym Ludwika II. Król mieszkał w nim tylko przez krótki czas. Śmierć monarchy w 1886 roku wstrzymała prace budowlane i projekt dotąd nie został zrealizowany w całości. Obecnie pałacem zarządza Bayerische Verwaltung der staatlichen Schlösser, Gärten und Seen, agenda landu Bawarii. Zwiedzającym zostały udostępnione wnętrza pałacu i otaczające go ogrody. Od 1987 roku w południowym skrzydle mieści się Muzeum Ludwika II.

19 października edytuj

Łukasz Dziekuć-Malej – białoruski duchowny baptystyczny, działacz narodowy, niepodległościowy i społeczny, tłumacz Biblii na język białoruski. We wrześniu 1926 roku na konferencji w Łodzi Dziekuć-Malej został wybrany na wiceprezesa ugrupowania baptystów, a w 1937 roku został członkiem Rady Naczelnej Kościoła. Do roku 1939 roku Brześć był głównym miejscem jego działalności. W tym okresie założył wiele zborów, a także zorganizował i prowadził sierociniec. Podczas niemieckiej okupacji udzielał pomocy Żydom, za co został aresztowany przez Gestapo w 1943 roku. Po wojnie od 1946 roku mieszkał w Gdańsku, gdzie został kaznodzieją utworzonego zboru baptystycznego. Był szykanowany przez Służbę Bezpieczeństwa, która zarzucała mu współpracę z wywiadem brytyjskim. W 2004 roku Rada Miejska Gdańska, w dowód wdzięczności za zasługi dla Polaków i Żydów, nazwała jedną z ulic w Gdańsku jego imieniem.

20 października edytuj

Stopnie służbowe w Straży Granicznej III RP – są tytułami funkcjonariuszy Straży Granicznej oznaczającymi miejsce danego funkcjonariusza w hierarchii służbowej. Stopnie służbowe mają swoje oznaki. Nosi się je na naramiennikach, nakryciu głowy, na rękawach oraz na lewej piersi kurtki służbowej SG lub zimowej nieprzemakalnej. Oznaki stopni do umundurowania wyjściowego są wykonane metodą haftu komputerowego nicią srebrną (do umundurowania Wojsk Lądowych i Sił Powietrznych) lub złotą (do umundurowania Marynarki Wojennej). Natomiast oznaki do umundurowania polowego w kolorze jasnoszarym są wykonane metodą tłoczenia na tkaninie. Równorzędność stopni służbowych SG ze stopniami wojskowymi i stopniami innych służb mundurowych określa Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 17 czerwca 2010 roku.

21 października edytuj

Linia kolejowa nr 263 – rozebrana linia kolejowa o długości 17,404 km, która łączyła Swarzewo z Krokową. Została wybudowana w 1903 roku. W całości leżała na terenie powiatu puckiego oraz na terenie mezoregionu Pobrzeża Kaszubskiego. Linia odgałęziała się od linii 213 zaraz za przystankiem Swarzewo, położonym pomiędzy miejscowościami Swarzewo a Gnieżdżewo. W 1921 roku ze względu na budowę linii kolejowej na Hel ruch pociągów został zawieszony. W 1964 roku do obsługi linii wprowadzono trakcję spalinową. W latach 70. kolej zaczęła przegrywać z bardziej elastycznym transportem autobusowym. W 1979 roku po raz drugi zawieszono przewozy na linii Puck–Krokowa. Po raz trzeci ruch kolejowy z Pucka do Krokowej został zawieszony na przełomie lat 80. i 90. W maju 1989 roku na tej trasie przestały kursować pociągi osobowe, a w 1991 roku również towarowe. Pod koniec 2005 roku linia została rozebrana. W 2011 roku wzdłuż byłej linii została wykonana asfaltowa ścieżka rowerowa.

22 października edytuj

Joachim z Fiore – teolog i mistyk chrześcijański, cysters, a następnie założyciel własnej kongregacji zakonnej S. Giovanni in Fiore. Uchodził za proroka, spotykał się z królami i papieżami, wpłynął na egzegezę Apokalipsy św. Jana. Zaproponował trójpodział dziejów świata, zajmował się historiozofią i eschatologią, zapowiadał rozpoczęcie nowej epoki, w której obecny Kościół wraz z jego instytucjami przeminie, i przyczynił się do oczekiwań końca świata w 1260 roku. Jego nauka doprowadziła do powstania wielu sekt w XIII wieku, a także w pewnym stopniu wpłynęła na rozłam w łonie zakonu franciszkanów. Jego zwolenników nazywano joachimitami. Poszczególne wątki jego systemu były potępiane na soborach i synodach XIII wieku. Wśród jego dzieł wyróżnia się trylogia, przypisano mu też wiele prac, których nigdy nie napisał, w tym komentarz do Księgi Jeremiasza. Jego wpływ na historię jest wciąż przedmiotem badań historyków.

23 października edytuj

Bunkier „Krysia” – nazwa nadana podziemnemu schronowi przy ulicy Grójeckiej w Warszawie, w którym w okresie okupacji niemieckiej ukrywało się kilkadziesiąt osób narodowości żydowskiej. Bunkier wykopano pod niewielką szklarnią leżącą na terenie posesji Mieczysława Wolskiego. Kryjówka była zlokalizowana w ustronnym kącie ogrodu. Od strony ul. Grójeckiej szklarnię osłaniał mur, oddzielający ogród od małej płytkiej posesji nr 79. „Krysia” była prawdopodobnie największą żydowską kryjówką „po aryjskiej stronie” okupowanej Warszawy. Jednym z jej lokatorów był historyk Emanuel Ringelblum. W marcu 1944 roku schron został wykryty przez Gestapo, a ukrywający się w nim Żydzi zostali zamordowani. Ich los podzielili także polscy opiekunowie kryjówki.

24 października edytuj

Węgry w Konkursie Piosenki Eurowizji – Węgry uczestniczą w Konkursie Piosenki Eurowizji od 1994 roku, do tej pory wzięły w nim udział 11 razy. Od 1994 roku Węgry kilka razy rezygnowały z udziału na konkursie: w 1996 nie przeszły rundy eliminacyjnej, a w 1998 ogłosiły przerwę, która trwała do 2005 roku. Kraj nigdy nie trafił na eurowizyjne podium. Najwyższym wynikiem w historii udziału jest 4. miejsce, które zdobyła Friderika Bayer z utworem Kinek mondjam el vétkeimet? w 1994 roku. W 2008 roku węgierska propozycja Candlelight Csézy osiągnęła najsłabszy rezultat – ostatnie miejsce w półfinale. Reprezentanci kraju wybierani są wewnętrznie lub podczas krajowych eliminacji. Od czasu debiutu konkursem zajmuje się publiczny nadawca telewizyjny – Magyar Televízió.

25 października edytuj

Niesławny: Infamous – Festiwal krwi – komputerowa gra akcji przedstawiona z perspektywy trzeciej osoby i posiadająca otwarty świat, wyprodukowana przez Sucker Punch Productions na konsolę PlayStation 3. Światowa premiera produkcji odbyła się 25 października 2011 roku. Jej akcja rozgrywa się w mieście New Marais. Gracz wciela się w znanego z poprzednich części serii Cole'a MacGratha, obdarzonego nadnaturalnymi mocami. Główny bohater zostaje ukąszony przez wampirzycę i zmienia się w wampira. Cole może biegać, skakać, wdrapywać się na budynki i ślizgać się po szynach lub kablach. Tytuł skupia się głównie na walce z przeciwnikami przy pomocy różnorodnych mocy, takich jak ciskanie błyskawicami, rzucanie elektrycznymi granatami i rakietami itp. Wampirzy wzrok pozwala mu odnajdywać wampiry wśród ludzi, tajne przejścia, ukryte przedmioty oraz wskazówki. Gra została dobrze przyjęta przez recenzentów, uzyskując w agregatorach GameRankings i Metacritic odpowiednio 79,89% i 78/100 punktów.

26 października edytuj

Hiob – pierwszy patriarcha moskiewski i całej Rusi, święty prawosławny. Około 1569 roku, na polecenie Iwana Groźnego, został przełożonym monasteru Zaśnięcia Matki Bożej w Staricy i otrzymał godność archimandryty. W 1581 roku został wyświęcony na biskupa kołomieńskiego, a po pięciu latach objął urząd arcybiskupa rostowskiego. W 1587 roku mianowany metropolitą moskiewskim po usunięciu z urzędu metropolity Dionizego II. Uzyskanie najwyższej godności w Rosyjskim Kościele Prawosławnym zawdzięczał Borysowi Godunowowi i w swojej działalności wiernie wykonywał jego polecenia. Po śmierci cara Fiodora I odegrał znaczącą rolę w wyborze Godunowa na jego następcę. Stracił urząd po zdobyciu Moskwy przez wojska Dymitra Samozwańca w 1605 roku i został zmuszony do wycofania się do wybranego przez siebie monasteru.

27 października edytuj

Mikronezja na Letnich Igrzyskach Olimpijskich 2008 – reprezentacja Mikronezji na Letnich Igrzyskach Olimpijskich 2008 liczyła pięcioro zawodników (2 kobiety i 3 mężczyzn). Mikronezja miała swoich przedstawicieli w trzech spośród 28 rozgrywanych dyscyplin. Zawodnicy z tego kraju nie zdobyli żadnego medalu. Chorążym reprezentacji był sztangista Manuel Minginfel, dla którego był to trzeci start na igrzyskach. Najmłodszą reprezentantką była 17-letnia pływaczka Debra Daniel, a najstarszym przedstawicielem tego kraju był niespełna 30-letni Minginfel. Był to trzeci start tej reprezentacji na igrzyskach olimpijskich. Najlepszym wynikiem, który osiągnęli reprezentanci Mikronezji na Letnich Igrzyskach Olimpijskich 2008, była 11. pozycja Manuela Minginfela w rywalizacji sztangistów w kategorii do 62 kilogramów.

28 października edytuj

Linia kolejowa nr 263 – rozebrana linia kolejowa o długości 17,404 km, która łączyła Swarzewo z Krokową. Została wybudowana w 1903 roku. W całości leżała na terenie powiatu puckiego oraz na terenie mezoregionu Pobrzeża Kaszubskiego. Linia odgałęziała się od linii 213 zaraz za przystankiem Swarzewo, położonym pomiędzy miejscowościami Swarzewo a Gnieżdżewo. W 1921 roku ze względu na budowę linii kolejowej na Hel ruch pociągów został zawieszony. W 1964 roku do obsługi linii wprowadzono trakcję spalinową. W latach 70. kolej zaczęła przegrywać z bardziej elastycznym transportem autobusowym. W 1979 roku po raz drugi zawieszono przewozy na linii Puck–Krokowa. Po raz trzeci ruch kolejowy z Pucka do Krokowej został zawieszony na przełomie lat 80. i 90. W maju 1989 roku na tej trasie przestały kursować pociągi osobowe, a w 1991 roku również towarowe. Pod koniec 2005 roku linia została rozebrana. W 2011 roku wzdłuż byłej linii została wykonana asfaltowa ścieżka rowerowa.

29 października edytuj

Joachim z Fiore – teolog i mistyk chrześcijański, cysters, a następnie założyciel własnej kongregacji zakonnej S. Giovanni in Fiore. Uchodził za proroka, spotykał się z królami i papieżami, wpłynął na egzegezę Apokalipsy św. Jana. Zaproponował trójpodział dziejów świata, zajmował się historiozofią i eschatologią, zapowiadał rozpoczęcie nowej epoki, w której obecny Kościół wraz z jego instytucjami przeminie, i przyczynił się do oczekiwań końca świata w 1260 roku. Jego nauka doprowadziła do powstania wielu sekt w XIII wieku, a także w pewnym stopniu wpłynęła na rozłam w łonie zakonu franciszkanów. Jego zwolenników nazywano joachimitami. Poszczególne wątki jego systemu były potępiane na soborach i synodach XIII wieku. Wśród jego dzieł wyróżnia się trylogia, przypisano mu też wiele prac, których nigdy nie napisał, w tym komentarz do Księgi Jeremiasza. Jego wpływ na historię jest wciąż przedmiotem badań historyków.

30 października edytuj

Kodeks z Synopy – fragment ilustrowanego rękopisu greckiego Nowego Testamentu. Nazwa pochodzi od miejsca odkrycia. Paleograficznie datowany jest na VI wiek. Jest jednym z purpurowych kodeksów Nowego Testamentu. Większość kart rękopisu zaginęła. Według rekonstrukcji oryginalny kodeks zawierał 144 karty, ułożone w 13 foliałach. Do naszych czasów zachowały się 44 pergaminowe karty o wymiarach 30 na 25 cm. Tekst rękopisu nie jest wysoko ceniony przez krytyków tekstu, przez co jest rzadko cytowany w krytycznych wydaniach greckiego Nowego Testamentu. Autor ilustracji najczęściej umieszczał je na dole stronicy, wtapiając je w tekst. Miniatury ilustrują wydarzenia z Ewangelii takie jak cudowne rozmnożenie chleba. Kodeks przechowywany jest we Francuskiej Bibliotece Narodowej w Paryżu.

31 października edytuj

Jan Filopon – filozof, teolog, filolog, lekarz i matematyk bizantyński. O jego życiu wiadomo niewiele. Jako filozof Filopon komentował pisma Arystolesa, przedkładając jednak własne obserwacje nad jego autorytet. W ten sposób wniósł istotny wkład w liczne dziedziny filozofii przyrody. Z jego pism korzystali filozofowie muzułmańscy i średniowieczni. Jako teolog głosił poglądy uznane następnie za monofizyckie i potępione na Soborze konstantynopolitańskim III. Był też autorem dwóch samodzielnych prac filozoficznych: Contra Aristotelem oraz Przeciw Proklosowi o wieczności świata. W księdze I wskazywał, że nieskończoność Boga można poznać po nieskończoności Jego działania, i polemizował z poglądem, że stosunek światła do słońca jest analogiczny jak świata do Boga. W księdze II wywiódł, że idee zawsze są w Bogu. W księdze III wyjaśniał, dlaczego Bóg nie zawsze korzysta ze swej mocy. Księgę IV poświęcił niezmienności Boga, Jego opatrzności, i dowodził, że istnienie świata nie dodaje niczego do doskonałości Boga. W księdze V mówił o wieczności i czasie, a w VI o tym, że świat został wytworzony.